1. A wnaiff Arweinydd y Tŷ roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y canllawiau Teithio at Iechyd Gwell mewn perthynas â Sipsiwn a Theithwyr? OAQ51433

Disgwylir i fyrddau iechyd ystyried a monitro iechyd a lles grwpiau penodol sy'n agored i niwed fel rhan o fframwaith cyflawni'r GIG. Mae 'Teithio at Iechyd Gwell' yn darparu canllawiau i gynorthwyo byrddau iechyd wrth gynllunio a darparu gwasanaethau ar gyfer cymunedau Sipsiwn a Theithwyr.

Diolch i Ysgrifennydd y Cabinet am yr ymateb hwnnw. Gwn fod Llywodraeth Cymru wedi gweithio'n galed i gynhyrchu'r canllawiau hyn. Fodd bynnag, pan ymwelais â Sir Benfro yr wythnos diwethaf gyda'r grŵp trawsbleidiol, mynegwyd llawer o bryder gan y Sipsiwn a'r Teithwyr a fynychodd y cyfarfod ynglŷn â darpariaeth iechyd, ac yn benodol, ynglŷn â chael mynediad at feddygon teulu, a cholli ymwelydd iechyd penodedig a arferai gael eu cyflogi gan y Prosiect Undod i ymweld yn benodol â safleoedd. Felly, roedd yn bryder cyffredinol ynglŷn ag iechyd, felly tybed pa mor effeithiol oedd y canllawiau hyn mewn gwirionedd.

Roeddwn yn ymwybodol fod y prosiect Unity into the Community wedi bod yn adnodd gwych i'r gymuned yno, ac mae'n siomedig iawn na lwyddodd i ddenu'r arian oedd ei angen arno i barhau. Serch hynny, rydym yn disgwyl i Fwrdd Iechyd Hywel Dda weithio gyda phartneriaid drwy'r clystyrau gofal sylfaenol i ddeall anghenion iechyd lleol pob un o'r cymunedau hynny a sicrhau cydraddoldeb o ran mynediad a chanlyniadau. Mae 'Teithio at Iechyd Gwell' yn nodi'n glir nad yw cyfyngu mynediad at feddygon teulu neu wasanaethau iechyd eraill yn dderbyniol ac mae'n darparu canllawiau ynglŷn â sut i wella'r broses o gofrestru Sipsiwn a Theithwyr gyda meddygon teulu. Mae Canolfan Cydraddoldeb a Hawliau Dynol y GIG wedi datblygu pecyn e-ddysgu penodol sy'n ymwneud ag anghenion iechyd Sipsiwn a Theithwyr, a fydd yn cael ei gyflwyno i bob ymarferydd gofal iechyd erbyn mis Mawrth 2018, a byddaf yn gweithio gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol i ystyried unrhyw gamau pellach sy'n angenrheidiol er mwyn sicrhau bod yr egwyddorion cydraddoldeb mynediad a chanlyniadau iechyd sy'n rhan o 'Teithio at Iechyd Gwell' yn cael eu hyrwyddo, a byddaf yn sicrhau bod yr Aelod yn cael y wybodaeth ddiweddaraf, ac os yw'n awyddus, yn cymryd rhan yn y broses o sicrhau bod y canlyniadau hynny'n effeithiol.

Mark Isherwood.

Diolch Lywydd. Saib ddisgwylgar; roeddwn ychydig yn bryderus yn y fan honno, ond diolch yn fawr iawn.

Mae'r gwasanaeth Teithio Ymlaen, sy'n cefnogi cymdeithas preswylwyr safle Sipsiwn a Theithwyr Back Bangor Lane yng Nghonwy, wedi cysylltu â mi i fynegi pryder fod y preswylwyr yn dioddef effeithiau corfforol a seicolegol o ganlyniad i lefelau sŵn yr A55 gerllaw. Yn ôl yr hyn a ddeallaf, er bod adroddiadau technegol wedi nodi y byddai ailosod wyneb yr A55 yn helpu i liniaru hyn, ymatebodd Llywodraeth Cymru y byddent ond yn ystyried y gwaith o gynnal a chadw'r rhan hon o'r ffordd fel rhan o'r rhaglen flynyddol i flaenoriaethu gwaith. A allwch chi, drwy eich cyfrifoldebau a'ch briff, edrych ar hyn gan ystyried yr anobaith cyffredinol y mae'r gymuned yn ei deimlo a'r effaith y mae hyn yn ei chael ar eu hiechyd, ac yn eu barn hwy, ar eu hawliau hefyd?

Ie'n wir, rwyf wedi cael llawer o ohebiaeth gan y gymuned yno, ac yn wir, gan sawl un arall sydd â diddordeb. Byddaf yn gwneud trefniadau i ymweld â'r safle cyn gynted ag y gallaf, ac yn siarad â'r cyngor ynglŷn â beth y gallant ei wneud i wella'r sefyllfa, sy'n amlwg yn peri pryder i bawb. Rwy'n fwy na pharod i roi gwybod i'r Aelod cyn gynted ag y byddaf wedi gwneud y trefniadau hynny.

Tynnwyd cwestiwn 2 [OAQ51432] yn ôl. 

Cwestiwn 3—Darren Millar.