7. Dadl Plaid Annibyniaeth y Deyrnas Unedig: Tai modiwlar

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:38 pm ar 13 Rhagfyr 2017.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Caroline Jones Caroline Jones UKIP 5:38, 13 Rhagfyr 2017

(Cyfieithwyd)

Rhoi diwedd ar ddigartrefedd yw un o'r rhesymau allweddol pam y dechreuais ymhél â gwleidyddiaeth. Mor ddiweddar â nos Lun, pan fynychais ddigwyddiad yng Nghaerdydd, deuthum wyneb yn wyneb â sefyllfa drist dau ŵr digartref a oedd angen paned o goffi. Yn yr unfed ganrif ar hugain, mae digartrefedd yn rhywbeth i resynu ato'n foesol. Yn y gwasanaeth carchardai, gwelais lawer o ddynion ifanc a oedd yn cyflawni troseddau er mwyn cael to uwch eu pennau a phrydau poeth wedi eu gweini iddynt, tra oedd trueiniaid eraill wedi cael eu harestio am gardota.

Er bod llawer o bethau'n achosi digartrefedd, diffyg tai yw'r prif gyfrannwr. Yn syml iawn, nid ydym yn adeiladu digon o dai newydd, yn enwedig tai fforddiadwy a thai cymdeithasol. Mae arbenigwyr yn rhagweld bod angen inni adeiladu tua 12,000 o gartrefi newydd y flwyddyn, eto i gyd, llai na hanner y nifer hwnnw sy'n cael eu hadeiladu. Mae'r diffyg tai wedi arwain at 2,652 o aelwydydd yn mynd yn ddigartref rhwng mis Ebrill a mis Mehefin eleni, a bron 2,000 arall yn wynebu bygythiad o fynd yn ddigartref o fewn wyth wythnos. Ceir oddeutu 2,000 o aelwydydd mewn llety dros dro, ac mae dros 200 o'r rhain mewn llety gwely a brecwast. Roedd 13 y cant o'r rhai mewn llety gwely a brecwast yn deuluoedd â phlant. Mae hyn yn gwbl annerbyniol. Mae'r teuluoedd hyn angen cartrefi ar frys, ac eto nid oes digon o dai cymdeithasol neu fforddiadwy i ddiwallu'r angen hwnnw.

Mae gan Lywodraeth Cymru darged i adeiladu oddeutu 4,000 o gartrefi fforddiadwy y flwyddyn, ac eto, tri chwarter y swm hwnnw'n unig a adeiladwyd y llynedd ac maent yn dibynnu ar y sector preifat i adeiladu dros draean o'r tai fforddiadwy yng Nghymru drwy gytundebau adran 106.

Mae datblygwyr preifat yn dweud wrthym eu bod yn cael eu rhwystro rhag adeiladu rhagor o gartrefi oherwydd biwrocratiaeth a system gynllunio sy'n rhy fiwrocrataidd. Maent yn dweud hefyd nad oes cyflenwad digonol o dir, a bod costau ychwanegol yn deillio o'r rheoliadau adeiladu a'r dull o ddarparu tai fforddiadwy ar ddatblygiadau newydd. Yn syml, mae Cymru yn lle llai deniadol ar gyfer adeiladu tai oherwydd hyn. Rhaid i hyn newid os ydym i roi diwedd ar ddigartrefedd; rhaid inni ei gwneud yn haws i adeiladu cartrefi, nid yn anos.

Yn Lloegr, mae'r Llywodraeth wedi dechrau edrych ar ddefnyddio tai parod i ateb y galw. Dyma fu polisi UKIP ers amser hir. Mae tai parod, modiwlar yn ateb cyflym a rhad i fynd i'r afael â phrinder tai. Y defnydd o dai parod a helpodd i fynd i'r afael â phrinder tai yn dilyn yr ail ryfel byd. Roedd llawer o bobl yn feirniadol o'r tai parod ar ôl y rhyfel, ond gallaf eich sicrhau, fel rhywun a oedd yn byw mewn un ohonynt tra oeddwn yn tyfu fyny, roedd pawb a oedd yn eu galw'n gartref yn dwli arnynt.

Mae tai parod modiwlar modern yn llawer mwy datblygedig na thai parod y gorffennol. Gellir eu hadeiladu o ddeunyddiau ecogyfeillgar ac maent yn defnyddio ynni'n effeithlon dros ben, gan arbed arian ar gostau trydan a gwresogi i berchnogion tai. Maent yn hyblyg, gan y gellir eu teilwra'n llwyr yn ôl anghenion y perchennog a gellir ailgyflunio rhai mathau o gartrefi modiwlar i ddiwallu angen yn y dyfodol. Ond yn anad dim, maent yn rhatach ac yn gyflymach nag adeiladu traddodiadol. Gellir adeiladu cartref dwy ystafell wely am oddeutu £50,000 a'i godi mewn dyddiau—ymhell islaw costau adeiladu eiddo traddodiadol a all gymryd hyd at flwyddyn i gael ei adeiladu.

Mae digon o gwmnïau'n cynnig tai parod modiwlar. Y rhwystr yw dod o hyd i dir i adeiladu arno a hyd yr amser y mae'n ei gymryd i gael caniatâd cynllunio. Os ydym i ddatrys prinder tai yng Nghymru, yna rhaid inni edrych ar gartrefi pecyn fflat a'i gwneud yn haws ailddefnyddio safleoedd tir llwyd ar gyfer tai modiwlar.

Rwy'n annog yr Aelodau i gefnogi'r cynnig ger eich bron heddiw ac rwy'n annog Llywodraeth Cymru i ddechrau chwyldro tai parod yng Nghymru, lle y gall pobl nid yn unig fod yn berchen ar eu cartrefi eu hunain, ond chwarae rhan hefyd yn y gwaith o'u cynllunio a'u hadeiladu. Mae arnom angen atebion a fydd yn rhoi diwedd ar yr angen i osod teuluoedd mewn llety dros dro; rhoi diwedd ar blant yn treulio'r Nadolig mewn llety gwely a brecwast cyfyng.

Dyma ran o'r ateb hwnnw a gofynnaf i chi ei gefnogi. Diolch. Diolch yn fawr.