8. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am adeiladu tai awdurdodau lleol yng Nghymru? OAQ51530

Gwnaf. Mae adeiladu tai yng Nghymru yn flaenoriaeth allweddol i'r Llywodraeth. Mae awdurdodau lleol yn disgwyl adeiladu 1,000 o gartrefi cyngor newydd tuag at ein targed o 20,000 o gartrefi fforddiadwy. Rydym ni hefyd yn gwarchod y stoc tai cymdeithasol presennol trwy roi terfyn ar yr hawl i brynu.

Prif Weinidog, rwyf i wedi dweud o'r ochr hon i'r tŷ y byddem ni'n cefnogi'r symudiad i awdurdodau lleol yn adeiladu tai cymdeithasol unwaith yn rhagor pe ystyrid bod honno'n ffordd strategol o wella'r lefel o adeiladu tai. Dim ond 16 o gartrefi gafodd eu cwblhau yn y sector awdurdod lleol y llynedd, 13 o'r rheini mewn un awdurdod, sir y Fflint. Felly, os ydyn nhw'n mynd i ddod yn adeiladwyr mawr, bydd angen iddyn nhw wella eu galluoedd a'u sgiliau yn y maes hwn, ac mae angen ystyried hynny nawr, gan ein bod ni'n wynebu argyfwng dros 15 neu 20 mlynedd os na fyddwn ni'n dechrau adeiladu llawer iawn mwy o gartrefi.

Wrth gwrs, mae tai cyngor yn rhywbeth yr ydym ni eisiau eu hannog, ac rydym ni wedi gwneud hynny yn ariannol. Nid yw'n golygu y gallan nhw ddatrys yr holl broblemau i gyd ar eu pen eu hunain, ond mae'n hynod bwysig eu bod nhw'n gallu darparu yn eu hardal leol. Roeddwn i gyda'r Aelod dros Ddwyrain Abertawe, Mike Hedges, yn ddiweddar, a gwelais drosof fy hun y gwaith da y mae cyngor Abertawe yn ei wneud yn ardal Mynydd Newydd yn ei etholaeth. Mae Cyngor Caerdydd yn datblygu 543 o gartrefi newydd fforddiadwy yn rhan o'i raglen partneriaeth tai. Gwn fod Ynys Môn yn bwriadu adeiladu 198 o gartrefi cyngor newydd yn ystod y pum mlynedd nesaf. Mae sir y Fflint yn gwneud cynnydd gyda'r broses o ddatblygu 200 o gartrefi cyngor newydd, ac mae sir Gaerfyrddin—hoffwn i wneud yn siŵr fod pawb yn gwybod nad wyf i'n dewis cynghorau penodol sydd o dan reolaeth pleidiau penodol—drwy ei gynllun cyflenwi tai fforddiadwy yn bwriadu darparu dros 60 o dai cyngor newydd yn ystod y ddwy flynedd nesaf, yn ogystal, wrth gwrs, â'r gwaith hwnnw sy'n cael ei gyflawni yn Abertawe.

Diolch i'r Prif Weinidog.