Part of the debate – Senedd Cymru am 3:56 pm ar 9 Ionawr 2018.
Diolch i'r Aelod am y cwestiwn. Ar y materion olaf y gwnaeth eu codi yn ei gwestiwn, fel y bydd e'n gwybod mae'r Prif Weinidog wedi sefydlu comisiwn Thomas a fydd yn edrych i mewn i lot o'r cwestiynau a oedd ynghlwm yng nghwestiwn yr Aelod ynglŷn â'r siwrnai ddatganoli ynglŷn â meysydd cyfiawnder yn gyffredinol, a'r sefydliadau sydd ynghlwm yn hynny, yn cynnwys yr heddlu ac ati. Rwy'n dymuno'n dda i'r comisiwn a'i waith ac rwy'n gobeithio y bydd eglurhad a dadansoddiad a gwaith y comisiwn yn gallu dwyn y siwrnai hynny ymhellach yn ei blaen.
Fe wnaeth e hefyd sôn am y cwestiwn o hygyrchedd y gyfraith yn gyffredinol a'r system gyfiawnder. Bydd e'n gwybod efallai am waith Comisiwn y Gyfraith, sydd wedi darparu adroddiad ar hynny yn benodol, ac mae'r Llywodraeth wedi derbyn sawl un o'r argymhellion hynny. Mae'r ffaith bod y Llywodraeth yn gwneud darnau o waith ynghlwm â hynny yn hysbys iddo fe hefyd.
Fe wnaeth e ofyn am enghraifft o sut mae'r penderfyniadau i erlyn yn cael eu cymryd ar hyn o bryd. Gan ddefnyddio enghraifft o fyd pysgota a physgodaeth, bydd swyddogion ar lawr gwlad yn paratoi ffeil i Weinidogion ystyried hynny. Bydd hynny yn dod ataf i gydag argymhelliad i ddwyn achos. Byddaf i wedyn yn asesu'r achos i sicrhau bod y profion yn cael eu hateb—y profion rwyf wedi sôn amdanyn nhw yn y datganiad yn barod—ac wedyn yn penderfynu ar sail y cod newydd beth yw'r penderfyniad iawn i'w gymryd. Felly, dyna'r ffordd mae'n digwydd ar y cyfan.
Fe wnaethoch chi sôn am y berthynas rhwng y cod hwn a gwaith y CPS yn gyffredinol. Fe wnaf i ailddweud: dim ond i benderfyniadau y Llywodraeth yng Nghymru ar erlyn y mae'r cod hwn yn berthnasol. Mae cod y CPS yn annibynnol ond, wrth gwrs, mae cynnwys y cod hwnnw yn debyg iawn i gynnwys cod Llywodraeth Cymru, gyda'r newidiadau pwysig rwyf wedi sôn amdanyn nhw. O bryd i'w gilydd, mae'n agored i Lywodraeth Cymru i basio rhywbeth ymlaen i'r heddlu neu i'r CPS. Yn yr amgylchiadau hynny, o dan god y CPS y byddai'r materion hynny yn mynd yn eu blaenau. Mae hefyd yn bosib i'r CPS gymryd drosodd erlyniad gan Lywodraeth Cymru neu gan Lywodraeth yn unrhyw ran arall o'r Deyrnas Unedig. Eto, o dan yr amgylchiadau hynny, cod y CPS fyddai'n berthnasol.