Rwy'n falch iawn o gymryd rhan yn y ddadl bwysig hon heddiw a diolch i Blaid Cymru am dynnu ein sylw ati. Mae digartrefedd yn yr unfed ganrif ar hugain yn foesol anfaddeuol. Mae gennym ddyletswydd i sicrhau, o ran y cartrefi sy'n cael eu hadeiladu, fod y galw yn bodloni'r cyflenwad. Blaengynllunio yw'r enw arno. Mae rhoi diwedd ar ddigartrefedd yn un o'r rhesymau allweddol y penderfynais ddilyn gyrfa mewn gwleidyddiaeth. Yn y gwasanaeth carchardai, gwelais lawer gormod o ddynion ifanc a oedd wedi troseddu er mwyn cael to uwch eu pennau a phrydau bwyd poeth bob dydd. Mae i unigolyn gael ei arestio am gardota yn sarhad estynedig mewn sefyllfa sydd eisoes yn anffodus i'r unigolyn.

Er bod llawer o bethau'n gallu achosi digartrefedd, y prif gyfrannwr yw diffyg tai. Nid ydym yn codi digon o gartrefi newydd, yn enwedig tai fforddiadwy a thai cymdeithasol. Mae arbenigwyr yn rhagweld bod angen inni adeiladu 12,000 o gartrefi newydd bob blwyddyn. Yn anffodus, hanner y nifer hwnnw'n unig sy'n cael eu hadeiladu. Mae'r diffyg tai wedi arwain at wneud 2,652 o aelwydydd yn ddigartref rhwng mis Ebrill a mis Mehefin y llynedd, ac arweiniodd at fygythiad o fynd yn ddigartref o fewn wyth wythnos i bron 2,000 o aelwydydd.

Ceir tua 2,000 o aelwydydd mewn llety dros dro a dros 200 o'r rheini mewn llety gwely a brecwast. Roedd 13 y cant o'r rheini mewn gwely a brecwast yn deuluoedd â phlant, ac mae hyn yn gwbl annerbyniol. Mae'r teuluoedd hyn angen cartrefi ar frys, ac eto nid oes digon o dai cymdeithasol neu dai fforddiadwy i ddiwallu'r angen hwnnw. Mae—