Part of the debate – Senedd Cymru am 3:43 pm ar 16 Ionawr 2018.
Yn gyntaf oll a gaf i ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ddatganiad am yr adroddiad pwysig iawn hwn? Mae’r rheini ohonom sydd wedi gweithio yn ein system iechyd a gofal cymdeithasol am nifer o flynyddoedd, a gyda’r system, yn croesawu’r argymhellion. Hoffwn i hefyd ychwanegu fy niolch i Ruth Hussey a'i thîm am y gwaith y maen nhw wedi’i wneud i lunio’r adroddiad. Rwy’n mynd i geisio peidio ag ailadrodd nifer o'r pwyntiau a wnaed gan eraill. Hoffwn i wneud dau bwynt cryno.
Yn gyntaf, mae argymhellion yr adolygiad hwn, heb amheuaeth, wedi rhoi cyfrifoldeb enfawr ar y Cynulliad hwn i gyd i ymateb i'r her a osodwyd. Mae'r adroddiad yn nodi'n glir beth yw maint yr heriau y mae angen inni eu hwynebu. A dweud y gwir, mae'n gyfrifoldeb brawychus, oherwydd mae pob aelod o'r Cynulliad hwn yn deall, neu dylent ddeall, bod angen newidiadau i’r gwasanaeth, ond gall fod yn anodd ceisio gwneud y newidiadau hynny pan fo gwrthwynebiad lleol i'r newidiadau a phan fo oportiwnistiaeth wleidyddol yn drech nag ystyriaeth wrthrychol. Rydym ni eisoes wedi clywed rhai ergydion gwleidyddol annheg yn y ddadl hon. Rhaid imi ddweud, Rhun, nad oeddwn yn meddwl bod angen hynny o ran y ffordd gydsyniol yr oeddem yn ceisio cael trafodaeth a dadl am yr adroddiad penodol hwn.
Ond mae angen newidiadau ac mae eu hangen yn erbyn cefndir o bwysau ariannol parhaus, felly mae'n ddyletswydd ar bob un ohonom i sicrhau y darperir y gwasanaethau’n fwy effeithiol ac o bosibl mewn ffordd wahanol iawn.
Cododd Angela y pwynt ynghylch y cyllid ar gyfer hyn i gyd, ond rwy’n meddwl bod angen inni fod yn glir iawn nad oes dim mwy o arian yn dod o hyn. Does dim mwy o arian yn dod o San Steffan inni dalu am y gwasanaethau sydd gennym na’r gwasanaethau yr hoffem eu cael, ar gyfer y dyfodol, ond ni allwn barhau—ni allwn fforddio parhau, mae'n ddrwg gennyf—i fuddsoddi mewn modelau iechyd a gofal cymdeithasol nad ydynt yn ymateb i anghenion y dyfodol sydd wedi bod yn hysbys ac yn ddealladwy ers amser hir iawn.
Fy ail bwynt —