Part of the debate – Senedd Cymru am 4:16 pm ar 30 Ionawr 2018.
Mae'n bosibl bod pobl yn tybio ein bod ni'n rhan o'r unfed ganrif ar hugain, felly dydw i ddim yn siŵr a wyf yn cytuno ag arweinydd y tŷ yn y fan yna. Dylid croesawu'r cynnydd a wnaed yn llwyr, ac rwy'n synhwyro yn natganiad arweinydd y tŷ ei bod yn amgyffred, fodd bynnag, teimladau o ddicter ac anghyfiawnder ymysg llawer o unigolion a llawer o gymunedau yr wyf i ac Aelodau eraill anrhydeddus yn eu cynrychioli. Mae hynny'n drasiedi mewn ffordd, oherwydd mae'r dechnoleg hon, a oedd i fod i arwain at ddiddymu pellter—i leihau'r anfantais sy'n wynebu cymunedau gwledig—mewn gwirionedd wedi ei waethygu. Nid oedd i fod felly. Dyna beth y mae'n rhaid i'r datganiad hwn fynd i'r afael ag ef. Felly, a gaf i ofyn—yn amlwg, rwy'n croesawu'r cynllun cyflenwi gwledig y mae hi wedi awgrymu—a yw hi wedi ystyried, o gofio'r torri addewidion a oedd, yn anffodus, yn nodwedd gyson o Cyflymu Cymru, cyflwyno cymalau cosb yn y contract hwnnw pe byddai'r mathau hynny o addewidion yn cael eu torri yn y dyfodol?
Soniodd am Geredigion a Phowys, a heb os mae llawer mwy o waith i'w wneud yno, ond a gaf i ofyn iddi hefyd roi ar y cofnod y bydd ardaloedd eraill o Gymru—Sir Gaerfyrddin, fy etholaeth fy hun, sydd ag un o'r cysylltiadau cyflym iawn isaf o bob rhan o Gymru—yn cael eu cynnwys hefyd?
Soniodd am y—dywedodd hefyd na allwn addo y bydd pob safle yng Nghymru hyd yn oed yn cael ei gysylltu o ganlyniad i'r ymyriadau hyn, felly a wnaiff hi roi ffigur i ni—canran? A ydym ni'n sôn am 0.1 y cant neu lai na 0.1 y cant?
Cyfeiriodd at y 2,500 eiddo y mae Openreach wedi addo gwneud rhagor o waith arnyn nhw oherwydd y sefyllfa warthus lle mae gan etholwyr—ac rwyf i ac Aelodau eraill wedi gweld achosion lle mae eu ceblau wedi eu clymu i fyny y tu allan i'w drysau ac eto ni allan nhw gael cysylltiad—a wnaiff hi roi unrhyw wybodaeth inni am ble y bydd y 2,500 o safleoedd hynny wedi eu lleoli, pryd fyddwn ni'n gwybod, ac a fydd hi'n gallu dylanwadu ar y dewis o lle y gwneir y buddsoddiad ychwanegol hwnnw?
Ac yn olaf, soniodd bod yna dri phecyn: cyflawni gwledig, gwibgyswllt a safleoedd busnes. A gaf i ei hannog, yn hytrach na gwneud y gwaith gwledig ar y diwedd y tro cyntaf hwn, a gawn ni ganolbwyntio'r buddsoddiad gwibgyswllt mewn ardaloedd, cymunedau ôl-ddiwydiannol, yn y cymoedd gogleddol ac mewn mannau eraill o'r Gymru wledig, fel bod yr ardaloedd hynny mewn gwirionedd yn ardaloedd prawf yn hytrach na bod buddsoddiad y don nesaf bob amser yn digwydd mewn ardaloedd trefol sydd eisoes â gwell cysylltiad?