5. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Adroddiad Blynyddol y Prif Swyddog Meddygol 2016-17

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:08 pm ar 6 Chwefror 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 5:08, 6 Chwefror 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch ichi am y sylwadau a'r pwyntiau hynny. Byddaf yn ymdrin â'ch pwyntiau am lygredd aer yn gyntaf, os caf i. Fel y gwyddoch, yr arweinydd ar lygredd aer yn y Llywodraeth hon yw Hannah Blythyn, y Gweinidog dros yr amgylchedd, ond y mae'r pwyntiau yr ydych yn eu codi yn cydnabod ei fod yn fater sy'n effeithio ar amrywiaeth o adrannau. Yn amlwg, ceir effaith ar iechyd y cyhoedd. Os ydych yn sôn am fonitro mewn ac o amgylch ysgolion, rwy'n siŵr y bydd yr Ysgrifennydd addysg yn dymuno cyfrannu ac ymwneud â hynny hefyd. Felly, ni fyddaf yn rhoi ateb byrbwyll i chi am strategaeth genedlaethol ac am y gwaith sy'n cael ei wneud, a byddaf yn sicr yn siarad â chydweithwyr o bob rhan o'r Llywodraeth, nid yn unig i ateb eich cwestiwn, ond yn ehangach y trafodaethau parhaus yr ydym yn eu cael ym mhob rhan o'r Llywodraeth ynglŷn â strategaeth Llywodraeth Cymru ar wella ansawdd yr aer a chydnabod y manteision sylweddol i bob un ohonom ni o wneud hynny mewn amrywiaeth eang o feysydd polisi.

Pan soniwn am hapchwarae a'r gost ariannol sylweddol sy'n cael ei gydnabod i'r gwasanaethau iechyd a gofal, mae'r adroddiad hefyd yn cydnabod, i lawer o bobl, ei fod yn weithgaredd ysgafn a chymedrol. Mae'r rhan fwyaf o bobl yn yr ystafell hon wedi hapchwarae a mwy na thebyg yn hapchwarae yn rheolaidd, os ydych yn meddwl am y peth. Faint o weithiau yr ydym yn cael gwahoddiad i gymryd rhan mewn loterïau lleol neu rafflau yn y gwahanol ddigwyddiadau yr ydym yn eu mynychu, yna mewn gwirionedd, os mai chi yw'r gwleidydd sy'n gwasanaethu yn yr ystafell, mae'n anodd iawn peidio â phrynu tocynnau raffl pan aiff y jar o gwmpas. Felly, rydym ni mewn gwirionedd yn sôn am broblem hapchwarae pan fo pobl yn mentro mwy nag y gallan nhw ei fforddio.

Yn ddiddorol, yn yr adroddiad, mae'n nodi'r pwyntiau penodol y mae eraill wedi'u gwneud am y gwahaniaeth yn y broblem hapchwarae rhwng chwarteli incwm gwahanol. Mae yn dangos bod y chwarteli incwm isaf yn fwyaf tebygol o gael y broblem fwyaf o ran hapchwarae ei hun. Dyna'r pryder y mae'r prif swyddog meddygol, yn ei amlygu'n benodol i ni. Yn ddiddorol, mae eich pwynt am yr ardoll wedi'i grybwyll yn yr adroddiad. Yr enghraifft yn Seland Newydd, ar dudalen 21 yr adroddiad, sy'n edrych ar yr ardoll sydd ganddynt yno a'r ffordd y cafodd ei chynllunio. Rwy'n agored ac mae gen i ddiddordeb yn yr hyn y gallem ni ei wneud, gyda'n pwerau presennol ac yn y drafodaeth barhaus â Llywodraeth y Deyrnas Unedig ynglŷn â her amlwg a gwirioneddol sy'n bodoli ar hyn o bryd ac a fydd yn cynyddu, os nad ydym yn gweithredu nawr, yn y dyfodol.