6. A wnaiff y Cwnsler Cyffredinol amlinellu faint o arian sy'n cael ei wario gan Lywodraeth Cymru ar achosion llys sy'n ymwneud â llygredd awyr? OAQ51714

Diolch am y cwestiwn. Yn y Cynulliad hwn, mae Llywodraeth Cymru wedi ysgwyddo £20,486.30 mewn costau cyfreithiol allanol, heb gynnwys treth ar werth. Disgwylir costau pellach o’r fath mewn perthynas ag ymddangosiad diweddar Llywodraeth Cymru gerbron yr Uchel Lys, ynghyd â chostau’r hawlwyr, sydd i’w capio yn unol â chonfensiwn Aarhus.

Diolch i'r Cwnsler Cyffredinol am gadarnhau y costau. Mae'n amlwg na fydd y costau yn cael eu diwallu oni bai bod methiant gan y Llywodraeth i gwrdd â'r anghenion cyfreithiol o ran llygredd awyr. Rwy'n gwybod nad ydych chi'n gyfrifol fel Cwnsler Cyffredinol am yr ochr yna o bethau, ond mae'r symiau rydych chi wedi sôn amdanynt yn hen ddigon i dalu am sawl gorsaf monitro llygredd awyr y tu fas i ysgolion neu ysbytai fel cyfraniad tuag at ateb y galw cyfreithiol yma sydd wedi deillio o hynny. Felly, er mwyn gwneud yn siŵr nad yw Llywodraeth Cymru yn wynebu costau pellach, pa ganllawiau a ydych chi'n eu defnyddio fel Cwnsler Cyffredinol, wrth ymwneud ag achosion llys o'r fath, i sicrhau bod Llywodraeth Cymru naill ai'n ildio neu'n amddiffyn, neu beth bynnag sydd yn briodol, er mwyn gwneud yn siŵr bod yr arian sy'n cael ei wario ar y costau yma, a dweud y gwir, ddim yn mynd at achos cyfreithiol, ond yn mynd tuag at fynd i'r afael â llygredd awyr?

Fel cyn-gyfreithiwr, wrth gwrs, rwy'n ymwybodol o'r ffaith bod gwariant ar gostau cyfreithwyr a chostau llys o anghenraid yn bethau amhoblogaidd, ac rwy'n deall y rheswm am hynny. Pan fydd y Llywodraeth yn ffeindio'i hunan mewn sefyllfa lle mae rhywun yn dwyn achos yn erbyn y Llywodraeth, mae'n rhaid sicrhau, pan fo gan y Llywodraeth achos da, fod hynny'n cael ei amddiffyn, ac mae hynny'n bwysig o ran adnoddau cyhoeddus yn gyffredinol. 

Fe wnaeth e ofyn cwestiwn am beth yw'r canllawiau, beth yw'r camau y gellid eu cymryd pan fydd gyda ni sefyllfa lle y gall camau penodol gan y Llywodraeth gael effaith bositif ar gostau dwyn achos llys neu amddiffyn achos llys. Wel, mae'r achos hwn yn enghraifft o'r hyn sydd yn bosib i'w wneud: hynny yw, dadansoddiad o safbwynt a safle cyfreithiol y Llywodraeth ac wedyn penderfynu yn yr achos ei hun i’w wneud yn glir ein bod ni'n derbyn bod gennym ni ddiffyg o ran cyrraedd y safonau rheoleiddiol a chytuno i wneud hynny—mewn cytundeb, hynny yw, neu geisio ei wneud e mewn cytundeb gyda’r rhai a oedd yn dwyn yr achos. Mae hynny, wrth gwrs, yn cael effaith bositif ar gostau llys a chostau cyfreithiol yn gyffredinol.