8. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am strwythur presennol y gwasanaeth tân ac achub yng Nghymru? OAQ51789

Mae strwythur presennol yr awdurdodau tân ac achub yn dyddio o ganol y 1990au. Mae angen ei ddiwygio er mwyn sicrhau bod awdurdodau tân ac achub yn gwbl atebol am gyflawniad a gwariant. Ni fydd hyn o reidrwydd yn golygu newidiadau i nifer neu ardaloedd gweithredu'r awdurdodau tân ac achub.

Mae strwythur y prif awdurdodau lleol wedi cael ei drafod yn rheolaidd—cyhyd ag y gallaf gofio—gan gynnwys heddiw, ond ymddengys nad yw strwythur y gwasanaethau tân ac achub wedi cael ei ystyried. Mae llawer yn credu bod strwythur Gwasanaeth Tân ac Achub Canolbarth a Gorllewin Cymru wedi cael ei greu am resymau gwleidyddol. Nid wyf yn gweld y budd cymunedol yn y gallu i ddarparu cymorth brys rhwng Machynlleth a Margam neu'r Trallwng a Phen Pyrod. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ystyried adolygu strwythur y gwasanaethau tân ac achub yng Nghymru? Os mai tri gwasanaeth yn unig a fydd gennym, rwy'n siŵr y byddai rhannau o ogledd Powys yn perthyn yn well i ogledd Cymru nag i Gastell-nedd Port Talbot ac Abertawe.

Lywydd, rwy'n falch o glywed yr Aelod dros Ddwyrain Abertawe yn dadlau dros newidiadau i strwythur a threfniadaeth cyrff llywodraeth leol yng Nghymru. Rwy'n falch iawn ei fod wedi ymuno â ni yn y consensws hwnnw. A gaf fi ddweud wrtho nad wyf, ar hyn o bryd, yn bwriadu gwneud unrhyw ddatganiad ar y mater hwn, ac eithrio dweud fy mod wedi ysgrifennu at gadeiryddion y tri awdurdod tân ac achub yng Nghymru yn amlinellu'r hyn rwy'n ei gredu sy'n achos dros newid? Rwy'n fwy na pharod, Lywydd, i roi'r llythyr hwnnw yn y llyfrgell i'r holl Aelodau ei weld, yr ohebiaeth honno, ac rwyf wedi gofyn i gadeiryddion yr awdurdodau tân ac achub ymateb i hynny pan fyddant yn gallu gwneud hynny. Fy mwriad, Lywydd, mewn perthynas â'r holl faterion hyn, yw bwrw ymlaen gyda chymaint o gonsensws â phosibl. Felly, ar hyn o bryd, nid wyf yn bwriadu gwneud argymhellion penodol ar gyfer diwygio'r awdurdodau tân ac achub—dim ond dweud fy mod yn credu bod angen eu diwygio, ac nad yw'r status quo yn gynaliadwy.

Diolch i'r Ysgrifennydd Cabinet.