Fel y dywedodd Cadeirydd y pwyllgor, mae'n gwbl hanfodol fod y Cynulliad yn hyrwyddo diwylliant o urddas a pharch ar gyfer ei holl Aelodau a'i staff fel bod unrhyw un sydd eisiau gwneud cwyn yn erbyn person arall yn cael cyfle i'w ddatgan mewn amgylchedd saff a diogel. Felly, rwy'n falch o fod yn aelod o'r pwyllgor safonau ar gyfer yr ymchwiliad hwn ac o gael gweithio gydag Aelodau ar draws y sbectrwm gwleidyddol i weithredu system sy'n gweithio i bawb sy'n gysylltiedig â'r Cynulliad.

Mae'n eithaf amlwg o'r dystiolaeth a gyflwynwyd i'r ymgynghoriad fod pobl yn teimlo bod angen gwella'r system gyfredol a bod angen i'r Cynulliad newid y ffordd y mae'n ymdrin â chwynion a honiadau yn y dyfodol. Wrth gwrs, mae'r pwyllgor yn ymwybodol o'r gwaith sy'n cael ei wneud gan weithgor seneddol y DU ar y mater hwn, ac felly fy nghwestiwn cyntaf i'r Cadeirydd yw a yw hi'n cytuno â mi, er y gallwn edrych ar waith Seneddau eraill, ei bod yn hanfodol ein bod yn datblygu system bwrpasol ar gyfer y Cynulliad ac sy'n ymateb i'w anghenion yn hytrach na'i fod yn gopi carbon o'r camau a gymerwyd gan ddeddfwrfeydd eraill.

Wrth gwrs, mae'n rhaid i unrhyw system newydd hefyd sefyll ochr yn ochr â phrosesau pleidiau gwleidyddol ac mae'n rhaid i'r systemau hynny ategu ei gilydd heb wrthdaro, ac mae'n amlwg yn y dystiolaeth rydym eisoes wedi'i chlywed fod hwn yn destun pryder penodol i rai rhanddeiliaid. Felly, efallai y gall y Cadeirydd ddweud wrthym a yw'n bwriadu i ni, fel pwyllgor, ymgysylltu â chynrychiolwyr y pleidiau gwleidyddol, naill ai drwy sesiynau tystiolaeth neu drwy ohebiaeth ysgrifenedig, er mwyn canfod eu barn ar sut y gall unrhyw system newydd weithio gyda'u prosesau cwyno cyfredol yn y pleidiau.

Mae'r dystiolaeth y mae'r pwyllgor wedi'i chael yn dangos bod angen gweithredu newid diwylliannol llwyr yn y Cynulliad. Efallai fod lle yma i ymestyn y meddylfryd hwn drwy ddarparu hyfforddiant i aelodau o staff i'w helpu i ddeall yn well ac atal aflonyddu rhag digwydd yn y gweithle. Roedd y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn iawn i ddweud bod trafodaeth barhaus yn y gweithle yn un o'r camau y gellir eu cymryd i atal aflonyddu ac felly mae'n rhaid i unrhyw system newydd fod yn hyblyg a chael ei monitro'n gyson i sicrhau ei heffeithiolrwydd parhaus. Felly, credaf fod cyfle yma i'r Cynulliad edrych ar fodiwlau hyfforddiant ar gyfer aelodau a staff yn y maes hwn, ac rwy'n meddwl tybed a fyddai'r Cadeirydd yn cytuno â mi fod hyn yn rhywbeth y gellid ei weithredu hefyd yn ogystal â'i gyflwyno yn rhan o unrhyw brosesau ymsefydlu ar gyfer aelodau a staff, yn ogystal â darparu cyfathrebiad parhaus mewn perthynas ag unrhyw bolisïau aflonyddu newydd.

Yn naturiol, mae'n rhaid i anhysbysrwydd fod yn ganolog i unrhyw system newydd er mwyn diogelu pob unigolyn ac felly buaswn yn ddiolchgar pe gallai'r Cadeirydd rannu ei syniadau cychwynnol ar y ffordd y gellir diogelu'r anhysbysrwydd hwnnw mewn gwirionedd.

Yn anffodus, rydym bellach yn byw mewn byd sy'n cael ei ddylanwadu gan y cyfryngau cymdeithasol. Mae'r Aelodau'n ymwybodol iawn o achosion o unigolion yn cael eu cam-drin ar y cyfryngau cymdeithasol. Yn wir, mae'r pwyllgor eisoes wedi clywed sut y mae aflonyddu ar y cyfryngau cymdeithasol yn prysur ddatblygu i fod yn norm, ac felly mae'n rhaid i unrhyw ddull newydd neu system newydd gynnwys ymdrin ag ymddygiad amhriodol ar-lein hefyd. Rwy'n siŵr y byddai'r Cadeirydd yn cytuno bod maint y broblem yn frawychus ac felly buaswn yn ddiolchgar pe gallai rannu ei syniadau cychwynnol ar sut y gallwn ni, fel pwyllgor, ddechrau mynd i'r afael ag ymddygiad amhriodol ar-lein.

Yn olaf, Lywydd, hoffwn grybwyll yn fyr y modd y caiff polisïau a gweithdrefnau newydd eu monitro ac annog y Cadeirydd i sicrhau bod hyn yn cael ei ystyried yn llawn drwy gydol yr ymchwiliad. Yn fy marn i, nid yw unrhyw system newydd ond cystal â'r modd y'i gorfodir, ac felly mae'n hollbwysig ein bod yn sicrhau cadernid polisïau newydd drwy eu monitro'n effeithiol, ac felly efallai y gallai'r Cadeirydd hefyd rannu ei barn ar sut y gellid monitro unrhyw system newydd yn dyfodol. Felly, i gloi, Lywydd, a gaf fi ddiolch i'r Cadeirydd am ei datganiad y prynhawn yma? Ac rwy'n cytuno â hi fod angen ymrwymiad, amser a dyfalbarhad i sicrhau newid diwylliannol ystyrlon. Ni allaf danbrisio pwysigrwydd yr ymchwiliad hwn, ac edrychaf ymlaen at weithio gyda'r Cadeirydd ac aelodau eraill yr ymchwiliad er mwyn helpu i ddarparu system sy'n meithrin gweithle llawer mwy cynhwysol, lle nad yw pobl yn gyndyn i adrodd cwynion a lle y caiff yr holl unigolion sydd ynghlwm wrthi eu diogelu drwy gydol y broses ymchwilio. Diolch.