Part of the debate – Senedd Cymru am 3:40 pm ar 14 Mawrth 2018.
Rwy'n ychwanegu fy niolch at ddiolch Bethan i Hefin am gyflwyno'r ddadl heddiw. Pan oeddem yn edrych ar ddadleuon gwahanol Aelodau ar y Pwyllgor Busnes, roeddwn yn eithaf awyddus i ni gael y ddadl hon, felly rwy'n falch ein bod yn ei chael. Credaf ei bod yn warthus fod modd gosod y taliadau gweddol fympwyol hyn heb ymgynghoriad, tryloywder na'r hawl i her gyfreithiol. Fel y soniodd un neu ddau o'r cyfranwyr, mae'n ymddangos ei fod yn rhan o glytwaith o ffioedd sy'n gysylltiedig â chynnal aelwydydd. Cawsom y dadleuon diweddar, fel y crybwyllwyd, ar rydd-daliadau a lesddaliadau a ffyrdd heb eu mabwysiadu. Felly, mae'n rhan o'r clytwaith hwn o ffioedd mympwyol y mae'n rhaid i bobl eu talu weithiau, ac mae'n drueni mewn rhai ffyrdd na allwn eu clymu wrth ei gilydd mewn un Bil mawr. Ond wrth gwrs, byddai hynny'n rhy anodd yn gyfansoddiadol.
Un neu ddau o bwyntiau sy'n berthnasol iawn yw'r ffaith y gallai fod angen inni ystyried sut y mae Llywodraeth y DU yn deddfu ar y pwyntiau hyn, fel arall gallech gael gwahaniaethau yn y farchnad dai, ac rydych wedi cyfeirio at hynny ym mhwynt 2(c) eich cynnig. A'r broblem fawr arall yw'r her gyfreithiol a'r ffaith nad oes proses apelio gan rydd-ddeiliaid, ac rydych wedi mynd i'r afael â hynny ym mhwynt 1 eich cynnig.
Felly, mae'n gynnig da. Pe bai modd cynnwys y pwyntiau hyn i gyd, gyda rhyw fath o ddeddfwriaeth yng Nghymru, gallem gael canlyniad da. Gallai gryfhau hawliau rhydd-ddeiliaid a sicrhau bod hawliau rhydd-ddeiliaid yn y maes hwn yr un peth yng Nghymru ac yn Lloegr, ac rwy'n credu mai dyna fyddai'r ateb gorau yn ôl pob tebyg, os gallwn ei gyflawni. Felly, rydym ni yn y grŵp UKIP yn cytuno gyda'r cynnig heddiw, a gobeithio y gall y ddadl heddiw sbarduno rhai camau ystyrlon i ddatrys y broblem hon. Diolch i chi.