Diolch, Ddirprwy Lywydd. rwy'n falch iawn o siarad yn y ddadl hon fel Cadeirydd y Pwyllgor Cydraddoldeb, Llywodraeth Leol a Chymunedau ac i amlinellu ein canfyddiadau o'r gwaith craffu a wnaethom ar y Bil. Gan fod y Bil wedi cael ei gyflwyno gan y Pwyllgor Cyllid, rydym hefyd wedi cyflawni'r gwaith craffu ariannol ochr yn ochr â'n gwaith craffu cyffredinol. Buaswn yn hoffi diolch i bawb a gyfrannodd at y gwaith craffu hwnnw, y rheini a roddodd dystiolaeth ysgrifenedig a thystiolaeth ar lafar, ac yn benodol, aelodau o'r cyhoedd a ymatebodd i'r ymgynghoriad ysgrifenedig neu a gwblhaodd ein harolwg ar-lein.

Roedd ein gwaith craffu yn canolbwyntio ar y darpariaethau o fewn y Bil lle yr argymhellir y newidiadau mwyaf sylweddol i bwerau'r ombwdsmon, fel yr amlinellwyd gan yr Aelod sy'n gyfrifol wrth gyflwyno'r ddadl hon: felly, galluogi'r ombwdsmon i gynnal ymchwiliadau ar ei liwt ei hun, darparu mwy o hyblygrwydd o ran sut y gellir gwneud cwynion, caniatáu i gwynion sy'n cynnwys elfen gofal iechyd preifat a chyhoeddus gael eu harchwilio, a rhoi pwerau i'r ombwdsmon bennu gweithdrefnau cwyno enghreifftiol ar gyfer awdurdodau rhestredig. Roedd ein gwaith craffu hefyd yn cyfeirio at elfennau eraill o'r Bil, gan gynnwys gofynion yn ymwneud â'r iaith Gymraeg.

Rydym wedi gwneud cyfanswm o 19 argymhelliad, ac mae'r rhan fwyaf ohonynt yn canolbwyntio ar elfennau o'r asesiad effaith rheoleiddiol, ac rwy'n croesawu'r ohebiaeth gan yr Aelod sy'n gyfrifol a'r sylwadau a wnaed yn gynharach mewn perthynas â derbyn 18 o'r argymhellion hynny.

Ddirprwy Lywydd, roedd cefnogaeth glir ac eang i'r Bil hwn, er nad oedd yn unfrydol. Clywsom rai pryderon gan randdeiliaid. Er eu bod yn cefnogi'r egwyddorion cyffredinol, codwyd materion a oedd yn ymwneud â gweithredu rhai o'r darpariaethau yn y ddeddfwriaeth. Roedd y materion hyn yn cynnwys creu cymhlethdod ychwanegol mewn fframwaith rheoleiddio sydd eisoes yn orlawn, a'r effaith ariannol ar awdurdodau cyhoeddus, sydd eisoes, wrth gwrs, yn ymdopi â hinsawdd ariannol anodd. Ond er gwaethaf y pryderon hyn, roedd y dystiolaeth a gawsom yn cefnogi'r honiadau a wnaed yn y memorandwm esboniadol, a chan yr Aelod sy'n gyfrifol, y bydd y Bil yn gwella cyfiawnder cymdeithasol, yn amddiffyn y rhai mwyaf agored i niwed, ac yn ysgogi gwelliannau yn y broses o ymdrin â chwynion, ac yn fwy cyffredinol, gwasanaethau cyhoeddus. Roeddem felly'n hapus i argymell y dylai'r Cynulliad gytuno ar egwyddorion cyffredinol y Bil.

Symudaf ymlaen yn awr at rai o'r darpariaethau penodol, gan ddechrau gydag adrannau 4 a 5. Mae'r adrannau hyn yn darparu pwerau i'r ombwdsmon gynnal ymchwiliadau ar ei liwt ei hun heb fod angen i aelod o'r cyhoedd wneud cwyn.