Roedd Tony Benn yn arfer dweud,

Pa bŵer sydd gennych? O ble y'i cawsoch? Er budd pwy rydych yn ei arfer? I bwy rydych chi'n atebol? A sut y gallwn gael gwared arnoch chi?

Nawr, ymddengys bod yr ombwdsmon yng Nghymru yn mwynhau grym llwyr bron. Mae grym yn llygru, dywedir wrthym, ac mae grym llwyr yn llygru'n llwyr. Felly, sut y gall unigolyn cyffredin droi at yr ombwdsmon yng Nghymru os caiff ei drin yn wael gan yr ombwdsmon? A'r ateb yng Nghymru yw na all wneud hynny. Yr unig opsiwn sydd ar gael yw adolygiad barnwrol neu bleidlais yn y Cynulliad. Felly, oni bai bod gan berson ffrindiau gwirioneddol gyfoethog sy'n barod i ariannu adolygiad barnwrol, mae gan yr ombwdsmon rym absoliwt fwy neu lai, ac ni all hynny fod yn iawn.

Mae unigolyn yng ngogledd Cymru yn honni iddynt gael eu bwlio gan yr ombwdsmon. Mae preswylydd yng Nghaerdydd yn nodi bod yr ombwdsmon yn llwgr. Mae person yn Sir Gaerfyrddin yn dweud bod yr ombwdsmon wedi celu pethau, ac mae hefyd yn honni llygredigaeth, ac rwyf wrthi'n edrych ar yr honiadau hyn. Ymddengys bod yr ombwdsmon yn dibynnu ar orchmynion cau ceg, ac rwyf am siarad am fy mhrofiad i, oherwydd cafodd yr achos roeddwn yn rhan ohono a lle y cefais fy nyfarnu'n euog o dramgwydd ei wrthod yn y lle cyntaf. Ar ôl ymyrraeth bersonol yr ombwdsmon yn unig y dechreuodd yr ymchwiliad i fy achos i.

Nawr, roedd y swyddog ymchwilio yn fy achos i yn gyn reolwr gyda chyngor Caerdydd a adawodd yr awdurdod pan oeddwn yn ddirprwy arweinydd yn ystod proses ailstrwythuro, ac nid oeddwn yn cael galw tystion yn fy nhribiwnlys. Gwrthododd yr ombwdsmon ddatgelu negeseuon e-bost a oedd yn ymwneud â fy achos. Yn ystod y tribiwnlys, dywedwyd bod trawsgrifiad yn anghywir—trawsgrifiad llys a oedd yn cefnogi fy safbwynt. Cafodd llawer o aelodau o'r cyhoedd eu gwahardd rhag dod i'r tribiwnlys hefyd, ac mae llawer o bobl yn dweud mai ffars a sioe wleidyddol oedd yr achos.

Roedd gennyf brawf hefyd fod yr ombwdsmon wedi trafod fy achos, pan oedd i fod yn gyfrinachol, gydag unigolyn arall. Roedd gennyf negeseuon testun a ddynodai hyn, ac nid oeddwn yn cael eu cyflwyno. Sut y gall hynny fod yn iawn? Felly, afraid dweud bod gennyf bryderon enfawr—enfawr—ynglŷn â swydd yr ombwdsmon yng Nghymru a'r pŵer y mae'n ei fwynhau. Yn fy marn i, mae'r pwerau hyn eisoes yn cael eu camddefnyddio. Felly, pam ar y ddaear y buaswn yn pleidleisio dros ragor o bwerau? Byddaf yn pleidleisio yn erbyn y cynnig.