Rwy'n falch o gefnogi'r cynnig hwn ac yn cefnogi egwyddorion cyffredinol y Bil ombwdsmon gwasanaethau cyhoeddus. Fel y clywsom, mae'r ombwdsmon yn chwarae rôl hanfodol yn sicrhau bod unrhyw aelod o'r cyhoedd sy'n credu eu bod wedi dioddef anghyfiawnder yn gallu gwneud cwyn, a hefyd yn gallu gwneud y gŵyn yn hyderus y bydd yn cael ei thrin yn deg. Mae llawer o siaradwyr wedi trafod y rhan fwyaf o'r meysydd roeddwn i am roi sylw iddynt. Mae'n ymddangos ei bod yn haws cyfrif nifer y pwyllgorau nad ydynt wedi bod yn gysylltiedig â'r Bil ombwdsmon na'r nifer a fu'n rhan ohono. Y cyfan a ddywedaf yw mai pleser oedd gweithio ar y Pwyllgor Cyllid gyda'r Cadeirydd, Simon Thomas, ar ddatblygu hyn.

Ni wnaethom y penderfyniad i fwrw ymlaen â'r Bil hwn yn hawdd. Cawsom lawer o drafod a dadlau yn ei gylch, oherwydd roeddem yn sylweddoli nad ydych am ddeddfu'n ddifeddwl, nid ydych am or-reoleiddio, nid ydych am wneud cyfraith ddiangen, os oedd gan yr ombwdsmon bwerau i gyflawni ei dasgau o fewn y ddeddfwriaeth bresennol a oedd yno. Ond fe wnaethom benderfynu, ar y cyfan, ers cyflwyno Deddf 2005, fod ymarfer gorau a safonau rhyngwladol wedi symud ymlaen a theimlem ei bod yn bwysig i ddeddfwriaeth Cymru adlewyrchu hyn.

Rwy'n cytuno â geiriau fy nghyd-Aelod o'r Pwyllgor Cyllid, Mike Hedges, a ddywedodd os oedd cwyn yn galw am olrhain cwyn drwy'r broses, o'r sector cyhoeddus i'r sector preifat ac yn ôl, hyd yn oed os yw ond yn y sector preifat am ychydig iawn o amser, fel yn achos cwyn feddygol, yna roedd hi'n ymddangos yn wallgof y dylai fod cyfyngiad ar symud y gŵyn honno ymlaen.

Rwy'n cytuno hefyd ag aelodau'r pwyllgor cydraddoldeb, os ceir problem yn ymwneud â llythrennedd rhywun ac nad ydynt ond yn teimlo'n gyfforddus yn gwneud cwyn ar lafar, fel sy'n digwydd yn aml, yna nid yw'n iawn gwrthod y gŵyn honno ar sail y modd y'i gwnaed yn unig. A dylai'r broses gael ei diogelu ar gyfer y dyfodol, oherwydd os oes ffordd newydd o gyflwyno cwynion yn y dyfodol, dylid cydnabod hynny yn ogystal. Ar yr un pryd, fel y dywedodd yr ombwdsmon ei hun, mae'n rhaid i chi hefyd warchod rhag cwynion blinderus, ac mewn unrhyw system gwynion, byddwch yn cael cyfran, lleiafrif, ond lleiafrif sylweddol weithiau, o gwynion sydd naill ai'n fwriadol flinderus neu'n dod i ben yn ystod proses y gŵyn honno, a rhaid caniatáu ar gyfer hynny'n ogystal.

Mae hwn yn fath gwahanol o Fil, fel y dywedodd y Cwnsler Cyffredinol, oherwydd nid yw'n cael ei ystyried gan Lywodraeth Cymru, caiff ei ystyried gan bwyllgor, ac yna mae gan y Llywodraeth ei rôl i'w chwarae, wrth gwrs. Ond fel y dywedais ar y dechrau, rwy'n llwyr gydnabod y llwyth gwaith sydd gan Gadeirydd y Pwyllgor Cyllid, felly ni wnaethom wasgu arno i ddatblygu hwn mewn gwagle heb unrhyw ddadl, gan feddwl, 'Gadewch inni gael darn arall o gyfraith yng Nghymru.' Roeddem yn credu bod ei angen, ond ar yr un pryd, credaf fod rhai o'r gwelliannau a gyflwynwyd yn werth eu hystyried, ac rwy'n edrych ymlaen at fynd yn ôl at y Pwyllgor Cyllid a bwrw ati yn awr ar weddill y broses hon, ac rwy'n gobeithio bod y ddeddfwriaeth sy'n disgyn ar y Llywodraeth—dywedaf ei bod yn dod drwy flwch post y Llywodraeth; nid Bil ydyw, mae'n—beth bynnag yw'r broses y mae deddfwriaeth yn ei dilyn i gyrraedd Llywodraeth Cymru, a bod honno, wedyn, yn ddeddfwriaeth y gellir ei chymeradwyo gan y Cynulliad hwn.