Ffermwyr a Pherchnogion Anifeiliaid

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 17 Ebrill 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative

9. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i helpu ffermwyr a pherchnogion anfeiliaid yr effeithir arnynt gan y prinder presennol mewn porthiant yng Nghymru? OAQ52005

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:14, 17 Ebrill 2018

(Cyfieithwyd)

Mae Ysgrifennydd y Cabinet dros Ynni, Cynllunio a Materion Gwledig yn cyfarfod yr undebau yn ddiweddarach yr wythnos hon a bydd yn trafod y sefyllfa bresennol o ran porthiant. Rwy'n deall bod Undeb Cenedlaethol yr Amaethwyr wedi agor ei gronfa porthiant.

Photo of Janet Finch-Saunders Janet Finch-Saunders Conservative 2:15, 17 Ebrill 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch, Prif Weinidog. Wrth gwrs, pris bêl gwellt y llynedd oedd £42 y dunnell. Erbyn hyn, mae'n gymaint â £70. Mae gwair yn £90 y dunnell, mae silwair cladd wedi cynyddu £15 y dunnell i £40, ac mae pris silwair bêls crwn wedi cynyddu dros 230 y cant. Nawr, ar ben hyn mae pris cludiant, sy'n ychwanegu £10 fesul bêl. Mae'r sefyllfa, fel y dywedwch yn ddigon teg, wedi arwain at NFU Cymru a Forage Aid yn sefydlu banc porthiant i ganiatáu i'w haelodau ofyn am fwyd anifeiliaid sydd ei angen yn daer. Mae hyn yn effeithio ar lawer o ffermwyr yn Aberconwy, a gofynnaf i chi, Prif Weinidog: Beth ydych chi'n ei wneud i gefnogi ein ffermwyr? A wnewch chi gadarnhau a yw Llywodraeth Cymru yn barod i ddilyn Iwerddon drwy helpu ffermwyr gan roi cymhorthdal ar gyfer rhai o'r costau cludo hyn?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour

(Cyfieithwyd)

Wel, yn gyntaf oll, mae swyddogion datblygu tîm lleol Cyswllt Ffermio wrth law i roi cyngor ac arweiniad. Rydym ni'n disgwyl i'r tywydd wella, wrth gwrs, dros yr ychydig ddyddiau nesaf, a gallai hynny ddarparu rhywfaint o ryddhad. Rydym mewn cysylltiad ag Adran yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig a'r gweinyddiaethau datganoledig eraill, y mae pob un ohonyn nhw yn monitro effaith y tywydd gwlyb parhaus ar fusnesau fferm. Ac, wrth gwrs, fel rhan o'r gwaith monitro hwnnw, byddwn ni'n parhau i ystyried yr hyn y gellir ei wneud i helpu ffermwyr.

Photo of Mr Simon Thomas Mr Simon Thomas Plaid Cymru

Diolch, Llywydd. Mae’r ffaith bod Llywodraeth Iwerddon yn fodlon talu i helpu i gludo a thalu am fwyd anifeiliaid yn cael effaith ar y farchnad dros ynysoedd Prydain, wrth gwrs. Mae’n gwyrdroi’r farchnad o ran prisoedd, ac yn rhoi prisoedd i fyny ar gyfer ffermwyr yng Nghymru. Dyna, rwy’n credu, yw’r ddadl, a’r peth sydd wedi dod yn glir oherwydd y gwanwyn gwlyb. Beth sy’n dod yn sgil hynny, wrth gwrs, yw’r cwestiwn ehangach o sut rŷm ni’n rheoli’r farchnad dros ynysoedd Prydain wrth inni ymadael â’r Undeb Ewropeaidd. Mae’n codi’r holl gwestiynau ynglŷn â’r undeb tollau ac ynglŷn â’r ffaith bod y farchnad gig yn un gyffredin rhwng Gweriniaeth Iwerddon a Chymru a gweddill ynysoedd Prydain. Yn ogystal â helpu’r ffermwyr dros y problemau y tymor yma, a fedrwch chi ddweud ychydig yn fwy am beth fydd y cynllun i sicrhau cymhorthdal parhaus i ffermwyr i sicrhau eu bod nhw’n gallu bod yn weithredol yn economaidd wrth inni ymadael?

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:17, 17 Ebrill 2018

Mae Undeb Amaethwyr Cymru, wrth gwrs, wedi codi pryderon ynglŷn â beth mae Llywodraeth yr Iwerddon wedi ei wneud, ai yw'n gyfreithlon neu beidio, ac mae hynny’n rhywbeth, efallai, y bydd yn gorfod cael ei ystyried yn y pen draw. Rŷm ni'n deall bod ffermwyr yn dechrau gweld gwair yn tyfu achos y ffordd mae’r tywydd wedi newid. A gaf i ddweud hefyd fod yna elusen o’r enw Forage Aid sy’n cefnogi ffermwyr lle maen nhw wedi cael eu heffeithio gan achlysur o dywydd eithafol? Wrth gwrs, maen nhw’n gallu sicrhau bod yna bethau ar gael i ffermwyr hefyd yn y pen draw. So, felly, os oes yna rai ffermwyr sydd â phroblem fawr, efallai mai Forage Aid yw’r lle i fynd iddo yn y dechrau.

Photo of Elin Jones Elin Jones Plaid Cymru

Diolch i’r Prif Weinidog.