5. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd: Yr Amgylchedd yng Nghymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:00 pm ar 17 Ebrill 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mr Simon Thomas Mr Simon Thomas Plaid Cymru 5:00, 17 Ebrill 2018

A gaf i groesawu naws y datganiad gan y Gweinidog heddiw? Mae'r egwyddorion sydd yn y datganiad yn rai digon cadarn. Nid oes modd imi, yn sicr, ddadlau yn eu cylch nhw, ond mae'n rhaid i minnau ddweud hefyd roeddwn i'n gobeithio am gynigion penodol yn y datganiad yma ynglŷn â sut mae'r Llywodraeth yn mynd i fynd i'r afael â'r cwestiynau a'r heriau sydd wedi cael eu gosod gan y Gweinidog. Rydym ni'n dal, yn anffodus, mewn sefyllfa lle'r ydym ni'n trafod rhai syniadau eithaf lefel uchel, ond heb drafod beth yw'r cynigion penodol sydd gan y Llywodraeth.

Felly, a gaf i droi at rai o'r rhain nawr a gofyn nifer o gwestiynau, os caf i, i'r Gweinidog ar y materion hyn? Er enghraifft, fe gynhaliodd y Llywodraeth ymgynghoriad eang iawn ar reolaeth adnoddau naturiol Cymru llynedd. Roedd e'n ymgynghoriad dadleuol mewn cylchoedd. Mae'r rhan fwyaf o'r cynigion hynny bellach yn gorwedd gyda'r Gweinidog, rydw i'n meddwl. Roedd yna 56 cynnig yn yr ymgynghoriad yma. Hyd yma, nid ydym ni wedi gweld yr adroddiad cryno ar yr ymgynghoriad a addawyd yn y flwyddyn newydd, ond nid ydw i'n sicr ddim wedi gweld bod unrhyw beth wedi cael ei gyflwyno i'r Cynulliad. O'r 56 cynnig, nid oes sôn heddiw am ba rai y mae'r Llywodraeth yn bwriadu mynd yn eu blaen, felly hoffwn i wybod gan y Gweinidog pa rai y mae hi'n bwriadu gweithredu arnyn nhw.

Yn sylfaenol i'r her y mae'r Gweinidog wedi ei osod allan inni heddiw ynglŷn â bioamrywiaeth, er enghraifft, ynglŷn ag ansawdd yr amgylchedd, yw datganiadau ardal gan Gyfoeth Naturiol Cymru. Pryd byddwn ni'n gweld y datganiadau ardal yma a phryd, felly, byddwn ni'n gwybod beth sy'n mynd i ddigwydd ar lefel lleol iawn i fynd i'r afael â hyn?

Mae'r Gweinidog wedi trafod coedwigoedd, a David Melding hefyd. Mae'n wir i ddweud, rydw i'n meddwl, ein bod ni ond wedi cyrraedd 10 y cant o'r targed presennol sydd gyda ni, felly, beth yn union sydd gan y Llywodraeth i'w gynnig i gyflymu'r broses yna sut gymaint fel ein bod ni'n gallu mynd yn llawer mwy eang gyda phlannu coedwigoedd, ac yn enwedig coedwigoedd masnachol? Rydw i'n derbyn y pwynt bod gyda ni dirwedd wahanol ac amgylchedd gwahanol i'r Alban, ond mae yna le i ddatblygu coedwigoedd masnachol yng Nghymru. Er enghraifft, a oes unrhyw beth pellach mae'r Gweinidog yn gallu dweud wrthym ni ynglŷn â galluogi Cyfoeth Naturiol Cymru i gadw rhan o'r arian sydd yn cael ei godi drwy lesio tir ar gyfer ynni adnewyddol er mwyn dargyfeirio'r arian yna yn uniongyrchol at blannu coed a phlannu coed masnachol yn ogystal?

Mae heriadau'r parciau cenedlaethol eisoes wedi cael eu crybwyll, ond rydw i, er yn cydnabod bod rhywfaint o arian ychwanegol—mae'r cyllido sylfaenol ar gyfer y parciau cenedlaethol, ac yn enwedig ardaloedd harddwch eithriadol, yn dila iawn ac wedi crebachu dros y blynyddoedd diwethaf. Felly, a ydyn nhw wedi eu cyllido yn ddigon i ymateb i'r her sydd yn y datganiad? Ac a gaf i ofyn: a ydy Cyfoeth Naturiol Cymru wedi ei gyllido digon ac mewn siâp llywodraethu digon da i fynd i'r afael â rhai o'r heriadau yma hefyd?

Rwy'n derbyn bod yna ddatganiad mewn wythnosau ynglŷn ag ansawdd awyr, ond mae'n wir i ddweud bod angen gweithredu cyflym iawn gan y Llywodraeth ar y mater yma. Rydw i a Phlaid Cymru o'r farn bellach bod angen dim llai na Deddf awyr glân er mwyn mynd i'r afael â hyn, ac rydw i'n edrych ymlaen at glywed beth sydd gan y Gweinidog i'w ddweud. Rwy'n derbyn nad yw e yn adroddiad heddiw, ond gobeithio y daw e yn fuan iawn.