5. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am ddiwylliant y gweithle yn Llywodraeth Cymru? OAQ52056

Gwnaf. Yr Ysgrifennydd Parhaol sy'n gyfrifol am arwain a rheoli gwasanaeth sifil Llywodraeth Cymru. Rwy'n ei chynorthwyo i arwain diwylliant sy'n hyderus, yn gynhwysol ac yn canolbwyntio ar gyflawni dros Gymru.

Prif Weinidog, rwy'n meddwl ei bod hi'n bwysig nodi eich absenoldeb o'r ddadl ar yr ymchwiliad i ddatgeliadau answyddogol yr wythnos diwethaf. Er i chi dynnu'n ôl o'r her gyfreithiol i atal y ddadl, byddwn wedi meddwl y byddech chi wedi parchu sefydliad y Cynulliad hwn ac wedi bod yma i glywed y dadleuon a gyflwynwyd gan ACau.

Gwyddom eich bod wedi cael eich difeio yn adroddiad Hamilton a gyhoeddwyd yn hwyr ar nos Fawrth ar ôl y Cyfarfod Llawn, ond credaf fod angen i'r cyhoedd wybod pam na chafodd unrhyw diogelwch ei gynnig na'i roi i dystion, yn wahanol i'r ymchwiliad i ddatgeliadau answyddogol. A ydych chi wedi gweld, er enghraifft, adroddiadau'r BBC bod pobl yn ofni cyflwyno tystiolaeth gan eu bod nhw'n poeni am y sgil-effeithiau? Mae eich cyn-gydweithiwr—ac yn bendant yn gyn gyd-gydweithiwr erbyn hyn, rwy'n credu—Leighton Andrews, yn nodi yn ei sylwadau ar y mater bod awyrgylch gwenwynig ar y Pumed Llawr a bod Mr Sargeant a rhai Gweinidogion eraill yn destun tanseilio personol parhaus.

Nawr, rwy'n cytuno, a gwelaf yr hyn sydd wedi cael ei ddweud o ran adroddiad Hamilton, ond onid ydych chi'n cytuno bod angen i newidiadau diwylliannol gael eu gwneud o fewn y Llywodraeth, ac a wnewch chi baratoi i fynd i'r afael â'r newidiadau hynny cyn i chi adael eich swydd?

Mae adroddiad Hamilton yn eglur. Nid wyf i'n bwriadu ymhelaethu ar yr hyn y mae'n ei ddweud, ac eithrio i ddweud, wrth gwrs, cyn belled ag y mae staff Llywodraeth Cymru yn y cwestiwn, bod hwnnw'n fater i'r Ysgrifennydd Parhaol. A gallaf ddweud, yn ôl ein harolwg staff diweddaraf, bod 80 y cant o staff wedi rhoi sgôr cadarnhaol i'r sefydliad o ran cynhwysiant a thriniaeth deg—mae hynny 4 y cant yn uwch na meincnod gwasanaeth sifil y DU—ac mae 88 y cant o staff Llywodraeth Cymru yn dweud eu bod yn cael eu trin gyda pharch gan y rheini y maen nhw'n gweithio gyda nhw, 3 y cant yn uwch na meincnod gwasanaeth sifil y DU. Nawr, wrth gwrs, mae hynny'n dangos bod mwy o waith i'w wneud, a gwn fod yr Ysgrifennydd Parhaol yn ymwybodol iawn o hynny.

Prif Weinidog, mae'n bwysig meithrin diwylliant priodol a'r diwylliant cywir o fewn Llywodraeth Cymru, ac i sicrhau bod gwaith yn cael ei wneud yn brydlon a bod pobl sy'n gweithio o fewn y Llywodraeth yn gohebu yn brydlon. Yn dilyn ymlaen o'r cwestiwn a ofynnodd yr Aelod dros Orllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro i chi yr wythnos diwethaf, gallaf gadarnhau fy mod innau hefyd yn aros am ymateb i'm cais mynediad pwnc a gyflwynwyd i'r Llywodraeth ar 15 Mawrth ynghylch gwybodaeth y gofynnwyd amdano amdanaf i gan Lywodraeth Cymru i fwrdd iechyd prifysgol Hywel Dda. O gofio pwysigrwydd meithrin diwylliant o atebolrwydd a pharch o fewn Llywodraeth Cymru, mae'n hanfodol yr ymdrinnir â materion fel hyn yn agored ac yn broffesiynol. A allwch chi roi awgrym i mi felly o bryd y byddaf yn derbyn ymateb i'm cais mynediad pwnc?

Cytunaf yn llwyr y dylem ni fod yn agored ac yn broffesiynol, a dyna'r hyn yr ydym ni'n ceisio ei wneud. Nid yw'n rhywbeth yr wyf i wedi ymwneud ag ef yn uniongyrchol, fel y gall ef ei werthfawrogi, ond rwy'n gobeithio y bydd sefyllfa yn cael ei chyrraedd yn fuan pan fydd modd ateb y cwestiwn—ac mae'n rhaid ei ateb, rwy'n deall hynny.