Rwy'n credu bod hwn yn ddatganiad pwysig iawn heddiw oherwydd y materion iechyd cyhoeddus a hefyd llygredd yn gyffredinol ac ansawdd ein hamgylchedd. Rwy'n gwybod fod Sefydliad Prydeinig y Galon wedi gwneud llawer o ymchwil, wedi gwario miliynau o bunnoedd, ar y cysylltiad rhwng llygredd aer a chlefyd y galon, ac maen nhw'n hollol glir bod hyn yn flaenoriaeth iddyn nhw. Mae llygredd aer yn yr awyr agored yn cyfrannu at filoedd o farwolaethau cynamserol bob blwyddyn, fel y clywsom yn gynharach, a gall amlygiad hirdymor a byrdymor waethygu cyflyrau presennol ar y galon yn ogystal ag achosi rhai newydd ac, yn wir, mae risg mawr ar gyfer strôc hefyd. Maen nhw o'r farn bod trafnidiaeth ar y ffyrdd yn gwneud cyfraniad allweddol, fel yr ydym ni wedi ei glywed sawl gwaith eisoes. Felly, gyda'r math hwnnw o gefndir, rwy'n rhannu rhywfaint o'r rhwystredigaeth a'r diffyg amynedd y clywsom ni amdano yn gynharach o ran faint o amser y mae'n ei gymryd i ni ddangos arwyddion o fynd i'r afael â graddfa'r materion a'r angen i gymryd y camau angenrheidiol.

Felly, meddwl wyf i tybed a fydd y gwaith a fydd yn cael ei wneud yn awr, Gweinidog, yn cynnwys croesgyfeiriadau at deithio llesol a systemau trafnidiaeth integredig, ac a fydd ystyriaeth i sefydlu parthau 20 mya rhagosodedig mewn ardaloedd trefol, o gofio bod hynny'n ei gwneud hi'n addas ar gyfer cerdded a beicio a chael pobl allan o'u ceir i chwarae ar y strydoedd a chreu yr ardaloedd hynny sy'n fwy addas i iechyd a'r amgylchedd. Efallai y gellid cael rhai cynlluniau mwy penodol, fel yr un sydd wedi ei awgrymu, rwy'n meddwl, ers cryn amser, o ran trosi i LPG ar gyfer fflydoedd tacsi, a fydd, rwy'n credu, yn talu am eu hunain o ran costau dros tua dwy flynedd, a chael effaith sylweddol ar lygredd aer yn ein trefi a'n dinasoedd. Ac yn yr un modd â bysiau a'u hallyriadau nhw.

A phlannu coed, Gweinidog, oherwydd rwy'n gwybod y dangoswyd mewn rhai astudiaethau y gall coed gymryd tua 50 y cant o'r deunydd gronynnol o'r aer. Rwy'n gwybod y bu llwyddiannau a methiannau o ran plannu coed yng Nghymru yn y gorffennol, ac weithiau mae'n ymwneud â'r math iawn o goed nad ydynt yn mynd yn fwy nag a ragwelwyd ac nad ydynt yn creu problemau â'r dail na ragwelwyd, oherwydd, yn eithaf aml, mae coed wedi'u plannu ac yna, pan fyddan nhw wedi tyfu i faint penodol, cânt eu codi a'u cymryd ymaith heb osod rhai eraill yn eu lle. Felly, tybed, pan rydych chi'n sôn am y gronfa ansawdd aer o £20 miliwn, y cymorth a'r arweiniad, a fydd honno'n mynd i'r afael â'r materion hyn? I ba raddau y bydd awdurdodau lleol yn cael cyfarwyddyd ac i ba raddau y bydd ganddynt ddisgresiwn eang?