9. Dadl Plaid Cymru: Y grant ar gyfer gwisg ysgol

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:52 pm ar 25 Ebrill 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Darren Millar Darren Millar Conservative 6:52, 25 Ebrill 2018

(Cyfieithwyd)

Fe gadwaf fy sylwadau'n fyr, Ddirprwy Lywydd, gan fod llawer o bobl wedi gwneud y pwyntiau yr oeddwn am eu gwneud. Ond hoffwn ddweud wrth Ysgrifennydd y Cabinet: dyma gawlach arall rydych wedi cerdded i mewn iddo. Roedd llawer ohonom yn y Siambr wedi gobeithio y byddech wedi dysgu eich wers o ran y diffyg ymgynghori ynglŷn â'r ffordd y cawsoch wared ar y grant cyflawniad lleiafrifoedd ethnig ac mae hyn, mae arnaf ofn, yn enghraifft arall, oherwydd ni chafwyd unrhyw ymgysylltiad o gwbl â rhanddeiliaid cyn i chi wneud y penderfyniad i gael gwared ar y grant hwn. Rydych wedi sgrialu o gwmpas yn edrych am ryw ddarpariaeth arall i guddio embaras y ffaith eich bod wedi methu cael yr ymgynghoriad hwn. Mae'n ddigon posibl fod y cynllun olynol yn gynllun gwell, ond gallech fod wedi ei gyhoeddi ar yr un pryd. Mae pawb ohonom yn gwybod mai'r realiti yw nad oedd hwnnw gennych i fyny eich llawes i'w gyhoeddi am eich bod wedi gorfod sgrialu o gwmpas i geisio datrys hyn a chithau wedi gwneud y penderfyniad blaenorol yn barod.

Fel y dywedwyd eisoes, rydym mewn sefyllfa bellach lle mae llawer o rieni yn cael trafferth i dalu am wisg ysgol. Rydym yn gwybod nad yw'r canllawiau presennol sy'n mynd i awdurdodau lleol ac ysgolion yn cael eu dilyn. Nid oes neb yn gwneud ysgolion yn atebol am y ffordd y maent yn disgwyl i rieni brynu eu gwisgoedd, ac a bod yn onest hefyd, gallem yn hawdd annog pobl i brynu cynhyrchion generig, crysau, trowsusau, sgertiau, beth bynnag ydyw, o archfarchnadoedd lleol, ond mae ansawdd rhai o'r nwyddau hynny'n wael iawn, ac mae'n golygu bod yn rhaid prynu rhai newydd yn eu lle yn fwy rheolaidd. Felly, mae'r bobl a oedd yn cael y math hwn o gymorth yn y gorffennol hyd yn oed yn fwy dibynnol arno bellach gyda'r costau hynny'n cynyddu, a dyna pam yr ydym yn cefnogi cynnig Plaid Cymru heddiw.

Felly credaf mai'r hyn rwy'n edrych amdano yw rhywfaint o sicrwydd gennych heddiw ynglŷn â'r cynllun olynol hwn. Mae angen inni dynnu llinell yn y tywod o ran y llanastr a wnaethoch a cheisio gwneud yn siŵr fod y cynllun olynol yn un sy'n gweithio, yn un nad yw pobl yn teimlo embaras i'w ddefnyddio, ac yn un sy'n ddigon hael i wneud gwahaniaeth go iawn i'r teuluoedd a allai fod angen y cymorth hwnnw. Mae Lynne Neagle yn hollol iawn—nid mater o gost gwisgoedd y dyddiau hyn yn unig yw hyn. Mae llawer o ysgolion yn codi tâl am werslyfrau na chodwyd amdanynt o'r blaen. Mae gan lawer o ysgolion weithgareddau cyfoethogi'r cwricwlwm y tu allan i oriau ysgol a oedd am ddim o'r blaen, ond mae pobl yn gorfod talu am y rheini hefyd bellach. Felly, gwyddom am y pwysau sy'n bodoli o ran cyllid, ond mae hwn yn fater o flaenoriaeth yn fy marn i, ac nid yw'r ffordd y gwnaed y penderfyniad yn amlwg ar sail unochrog yn dderbyniol o gwbl. Rwy'n gobeithio, gyda'r cynllun olynol hwn, y bydd ymgynghori eang yn digwydd â phawb, fel y gallwn ei gael yn iawn, fel y gallwn helpu i'w lunio mewn ffordd a fydd yn gwneud gwahaniaeth mawr, ac a fydd yn cefnogi'r teuluoedd a'r rhieni sydd angen y cymorth.