A gaf i ddiolch ichi am eich datganiad, Ysgrifennydd y Cabinet? Rwy'n croesawu hefyd eich bod yn cydnabod bod yr adroddiad yn amlinellu'r amrywiaeth o ddiffygion a arweiniodd at achosi niwed gwirioneddol. Mae gennyf ambell bwynt penodol yr hoffwn i holi yn eu cylch mewn cysylltiad â'r adroddiad. Mae'r cyntaf yn ymwneud â'r pryderon a grybwyllwyd ynglŷn â'r driniaeth y mae pobl yn ei chael, gyda dementia, mewn unedau damweiniau ac achosion brys ac mewn lleoliadau meddygol eraill mewn ysbytai. Rwy'n siŵr y byddwch yn ymwybodol bod Dr Katie Featherstone ym Mhrifysgol Caerdydd wedi cyhoeddi adroddiad newydd yn ddiweddar ynglŷn â'r gofal a roddir mewn ysbytai i bobl â dementia, ac rydym ni'n gwybod bod rhwng 25 y cant a 50 y cant o welyau mewn ysbytai yng Nghymru yn cynnwys rhywun â dementia. Felly, mae'n gwbl hanfodol bod gan bawb yn ein GIG y sgiliau a'r ymwybyddiaeth sydd eu hangen i ddarparu gofal sy'n canolbwyntio ar y person i bobl â dementia. Felly, roeddwn i eisiau gofyn ichi, yn eich barn chi, pa wersi pellach all yr hyn a ganfuwyd yn yr adroddiad hwn ei ddysgu i'r GIG ehangach yng Nghymru.

Mae'r adroddiad yn cyfeirio at y pwysau ariannol, sydd, mae'n dweud, wedi arwain at sefyllfaoedd lle nad yw therapyddion galwedigaethol a'r tîm aml-ddisgyblaethol ar gael. Rwy'n gwybod eich bod yn ymwybodol iawn fy mod i wedi dweud wrthych chi o'r blaen fy mod i'n credu bod cleifion ar wardiau iechyd meddwl pobl hŷn yng Nghymru ymhlith y dinasyddion sydd â'r lleiaf o lais yn ein gwlad. Maen nhw yn aml ar wardiau dan glo; dydy'r rhain ddim yn wardiau lle mae pobl yn mynd a dod yn aml iawn. Does gan rai ohonyn nhw hyd yn oed ddim perthnasau i ymweld â nhw. Felly, a gaf i ofyn a ydych chi'n credu a oes unrhyw beth arall y gellir ei wneud i roi mwy o statws i'r cleifion hyn yn y Bwrdd Iechyd, er enghraifft drwy gael hyrwyddwyr dementia ar y Bwrdd, ac ati, fel nad ydyn nhw'n angof anweledig. 

Rwy'n croesawu'n fawr y cyfeiriad yn yr adroddiad at yr angen am eglurder ynglŷn â fframweithiau cyfreithiol o ran y Ddeddf Iechyd Meddwl a Deddf Galluedd Meddyliol 2005. Mae'n rhaid imi ddweud fy mod i'n credu yn bendant bod gwersi ehangach i'w dysgu ar gyfer y GIG yng Nghymru, oherwydd rwy'n credu o ddifri nad oes cydymffurfiad llwyr â'r deddfau hynny ledled Cymru. Mae argymhellion i gyhoeddi canllawiau newydd, ac y caiff y rhain eu hadolygu a hyd yn oed eu harchwilio fesul claf, ac rwy'n croesawu hynny'n fawr. A allwch chi ddweud ychydig mwy wrthym ni ynglŷn â sut yr ydych chi'n  bwriadu datblygu hynny?

Mae'r adroddiad yn sôn am yr angen am eiriolaeth. Roedd ateb ysgrifenedig diweddar a gefais gennych chi yn cadarnhau bod yr holl fyrddau iechyd ar hyn o bryd yn cyrraedd y targed pob oedran o ran darparu eiriolaeth annibynnol, ond yr hyn y byddwn yn tynnu sylw ato yw ein bod ni'n ymwybodol iawn o'r cysyniad o gynnig gweithredol am eiriolaeth ar gyfer plant a phobl ifanc yng Nghymru. Mae'r targed presennol o dan Fesur Iechyd Meddwl (Cymru) 2010 yn cyfeirio at bobl sydd wedi gofyn am eiriolaeth yn cael hynny o fewn pum niwrnod, ac rwy'n meddwl tybed a hoffech chi ddweud rhywbeth ynglŷn â beth mwy y gallwn ni ei wneud i sicrhau bod cynnig rhagweithiol ar gyfer pobl hŷn yn ogystal, oherwydd bod heriau gwirioneddol o ran cynnig eiriolaeth a sicrhau bod pobl hŷn â dementia yn defnyddio gwasanaethau eiriolaeth, ac rwy'n credu bod angen gweithredu mesurau penodol.

Yn olaf, rwy'n gwybod eich bod yn ymwybodol iawn o fy marn y dylem ni geisio, ar y cyfle cynharaf, ymestyn y ddeddfwriaeth ynglŷn â lefelau staffio diogel i gynnwys wardiau iechyd meddwl pobl hŷn yng Nghymru. Rwy'n credu bod yr adroddiad hwn a'r materion sy'n deillio o hynny yn cadarnhau'r angen am hynny, oherwydd gellid datrys llawer o'r materion y rhoddwyd sylw iddyn nhw pe bai gan staff yr amser angenrheidiol i wneud eu gwaith yn iawn ac i ddarparu gofal sy'n canolbwyntio ar y person. Felly, a allwch chi roi diweddariad i ni ar eich cynlluniau i ymestyn y ddeddfwriaeth? Diolch.