Part of the debate – Senedd Cymru am 5:31 pm ar 8 Mai 2018.
Roeddwn yn falch iawn o'ch clywed yn dweud ei bod yn rhaid i'r cymorth ar gyfer cynhyrchu bwyd beidio â thanseilio ein hamgylchedd naturiol, ac rwy'n credu bod hynny'n gwbl hanfodol. O gofio bod nifer y rywogaethau ledled Ewrop yn disgyn yn enbyd, mae'n achos pryder mawr i bawb ohonom nad yw'r polisi amaethyddol cyffredin yn amlwg wedi llwyddo i atal niferoedd yr anifeiliaid gwyllt rhag cael eu dileu mewn llawer o achosion. Felly, gwn ei fod yn rhywbeth, yn y Siambr hon, yr ydym yn gryf ein barn yn ei gylch, ac, yn amlwg, bydd yn rhaid inni sicrhau bod ffermio yn digwydd heb achosi dirywiad amgylcheddol. Yn wir, mae angen inni adeiladu ar y niferoedd sydd wedi'u colli.
A gaf i ofyn, yng ngoleuni'r amgylchiadau newydd, pa gefnogaeth a roddir i arddwriaeth, oherwydd mae'r rhan fwyaf o arddwriaeth yn cael ei gynhyrchu ar lai nag 8 hectar, ac felly nid yw'n gymwys ar gyfer y PAC. O gofio bod rhai o'r Taliban Torïaidd yn dymuno ein tynnu ni allan o'r Undeb Tollau, mae'n amlwg y bydd hynny'n ei gwneud yn fwy anodd inni fewnforio ffrwythau a llysiau pe bai hynny'n digwydd. Felly, byddwn yn awyddus i ddeall ychydig mwy am yr hyn y gallasem ei wneud i dyfu'r math o lysiau nad oes angen eu cynhyrchu ar raddfa ddiwydiannol, fel tatws. Mae ffresni, lleoliad a'r tymhorau yn hynod bwysig. Nid yw unrhyw un eisiau bwyta letysen lipa. Cofiaf fod Gareth Wyn Jones wedi cael anhawster i ddod o hyd i ffynhonnell o lysiau o fewn 50 milltir i ysgol yng Ngorllewin Caerdydd, pan oedd yn ceisio datblygu pryd o fwyd i blant ar y sail honno.
Gwn fod y rhaglen LEADER wedi cynhyrchu llawer o gynlluniau garddwriaethol gwirioneddol ardderchog. Mae busnesau lleol wedi bod yn awyddus iawn i brynu cynnyrch lleol ar gyfer eu caffis, eu bwytai a'u tafarndai. Gwyddom y gall twnelau polythen ymestyn y tymor tyfu a'r amrywiaeth o gynnyrch y gallwn ni ei dyfu yn y Cymoedd. Mae angen inni gael mwy o goed ffrwythau, os gwelwch yn dda. Gellir tyfu llawer o goed ffrwythau yn yr hinsoddau llymaf. Meddyliwch am afal Enlli a'r eirin duon a dyfwyd yn hanesyddol ar gyfer eu lliw. Felly, byddwn yn awyddus iawn i glywed ychydig mwy am sut yr ydych chi'n credu y gallwn sicrhau hynny er lles ein cenedl, yn ogystal â chyfoethogi ein diwylliant bwyd lleol yr oedd yr adroddiad ar reoli tir yn sôn amdanynt.