Rwy'n cytuno'n llwyr ei bod yn bwysig inni annog—wel, mwy nag annog—ein bod yn creu hinsawdd i fusnesau bach a chanolig allu adeiladu cartrefi, a dyna un o'r rhesymau dros gynyddu ein cronfa datblygu eiddo o dan fanc datblygu Cymru o £10 miliwn i £30 miliwn. Pwrpas y gronfa hon yw galluogi busnesau bach a chanolig i gael gafael ar gyllid pan na allant ei gael o ffynonellau eraill o bosibl, er mwyn iddynt allu adeiladu cartrefi yn ein cymunedau. Cronfa wedi'i hailgylchu yw honno, felly, dros y cynllun hwn, bydd yn caniatáu hyd at £270 miliwn o fuddsoddiad drwy fusnesau bach a chanolig ar gyfer adeiladu tai, a chredaf fod hynny'n bwysig iawn. Ond unwaith eto, mae'n aml yn ymwneud â dod o hyd i'r darnau o dir y gallwn eu rhyddhau ar gyfer tai cymdeithasol, neu dai eraill, yn dibynnu ar yr angen lleol, a dyna pam rwy'n gweithio gyda chydweithwyr yn Llywodraeth Cymru i nodi'r darnau hynny o dir. Hefyd, mae gennym gynllun cyffrous siopa am blot hunanadeiladu yr ydym yn ei ddatblygu gyda Rhondda Cynon Taf i weld beth y gallwn ei wneud yn enwedig yn y Rhondda er mwyn defnyddio'r plotiau gwag mewn cymunedau ar gyfer busnesau bach a chanolig yn arbennig, neu fel bod pobl a hoffai adeiladu eu heiddo eu hunain yn gallu gwneud hynny.

Felly, ar ymweliad â safle hen orsaf dân Bargoed yn ddiweddar, ymwelais â fflatiau rhent cymdeithasol newydd a chynllun tai â chymorth a oedd yn helpu pobl i adennill neu ddatblygu eu hyder i allu byw'n annibynnol. Ochr yn ochr â'r buddsoddiad hwn mewn tai cymdeithasol, rydym hefyd yn dyrannu adnoddau sylweddol ar gyfer helpu pobl sydd am brynu cartref drwy Help i Brynu Cymru, Rhentu i Brynu Cymru a Rhanberchenogaeth Cymru. Yn ogystal, rydym yn parhau i gefnogi atebion arloesol posibl, neu ddulliau arloesol o fynd i'r afael â'n heriau ym maes tai, megis y prosiect Tai Cydweithredol yng Nghymru sydd wedi arwain yn uniongyrchol at ddatblygu modelau tai cydweithredol yn y Cymoedd, gan gynnwys yng Ngelli-deg ym Merthyr Tudful a Rhydyfelin yn Rhondda Cynon Taf. Drwy ein Rhaglen Tai Arloesol, rydym yn awyddus i edrych ar ffyrdd gwahanol o wneud pethau, gan adeiladu cartrefi sy'n addas ar gyfer y dyfodol. Mae rhai o'r cynlluniau rhagorol a ariannwyd y llynedd yn cynnwys cynllun gofal ychwanegol, darparu 40 o gartrefi gan ddefnyddio unedau wedi'u hadeiladu mewn ffatri yn Aberdâr, yn ogystal ag wyth cartref yn Abercynffig, gan ddefnyddio system fodwlar a weithgynhyrchwyd yn ffatri Wernick 10 milltir yn unig o'r safle adeiladu. Rwyf hefyd yn awyddus i archwilio syniadau newydd. Er enghraifft, rydym yn gweithio'n agos gydag awdurdodau'r Cymoedd i ddatblygu syniadau newydd ac arloesol ar gyfer cartrefi hunanadeiladu ac wedi'u teilwra'n arbennig. Mae'r syniadau hyn yn cynnwys defnyddio asedau tir cyhoeddus, cynllunio ac ariannu, ac rwy'n gobeithio gwneud datganiad mwy manwl ar hyn yn yr hydref.

Gan edrych ymlaen, rwyf am osod targedau mwy ymestynnol byth yn y dyfodol, yn y Cymoedd ac ar draws Cymru, o ran adeiladu tai, ac rwyf hefyd eisiau i Lywodraeth Cymru barhau i greu hinsawdd sy'n ysgogi arloesedd a gwelliannau o ran dylunio, ansawdd ac effeithlonrwydd ynni. Dyna pam y comisiynais yr adolygiad o'r cyflenwad tai fforddiadwy. Bydd angen i'r adolygiad hwnnw sicrhau cydbwysedd rhwng yr angen cynyddol am dai fforddiadwy yng nghyd-destun pwysau parhaus ar y gwariant cyhoeddus sydd ar gael i gefnogi adeiladu tai.

Mae tasglu'r Cymoedd yn parhau ei waith yn canolbwyntio adnoddau ar greu newid go iawn ar gyfer Cymoedd de Cymru, ac mae tai yn rhan ganolog o'r gwaith hwn. Yn dilyn cyfnod o siarad a gwrando ar bobl sy'n byw yng nghymunedau'r Cymoedd, cyhoeddwyd y cynllun cyflawni gennym ym mis Tachwedd, ac mae'n cynnwys camau gweithredu a rhaglenni ar draws Llywodraeth Cymru a chamau gweithredu'n ymwneud â datblygiadau tai a gwella canol trefi. Yn rhan o hyn, mae prosiect a gomisiynwyd gan Sefydliad Joseph Rowntree yn ceisio casglu gwybodaeth am anawsterau a wynebir gan aelwydydd incwm isel mewn perthynas â thai yn y Cymoedd a darparu argymhellion ar gyfer gwelliannau yn y dyfodol. Rwy'n edrych ymlaen yn fawr iawn at dderbyn yr adroddiad terfynol cyn bo hir ac ystyried unrhyw gamau gweithredu dilynol o ganlyniad.

Felly, mae tai yn y Cymoedd yn amlwg yn dreftadaeth sy'n werth buddsoddi ynddi, ac rydym yn gwneud hynny. Rhaid inni ddiogelu a thrysori'r etifeddiaeth hon o'r gorffennol yn ogystal ag edrych i'r dyfodol. Mae bargen ddinesig Caerdydd wedi gwneud tai yn ffocws ar draws y rhanbarth, sy'n cynnig cyfle go iawn ar gyfer dull mwy strategol a defnydd wedi'i dargedu o adnoddau. Mae metro de Cymru yn gyfle enfawr i gysylltu mwy o gymunedau â chanolfannau economaidd a helpu i gynnal a bywiogi cymunedau'r Cymoedd. Byddwn yn sicrhau ein bod yn gwneud y mwyaf o'r cyfleoedd hyn i wella dyfodol cymunedau'r Cymoedd.

Felly, i gloi, rydym yn rhoi camau pendant ar waith i gynnal a gwella stoc dai ein Cymoedd ar gyfer cenedlaethau heddiw a chenedlaethau'r dyfodol. Rydym hefyd yn cefnogi rhaglenni pellgyrhaeddol ac arloesol er mwyn cynyddu'r cyflenwad o dai yn y Cymoedd a ledled Cymru. Mae buddsoddi mewn tai yn fuddsoddiad yng nghymunedau ein Cymoedd, ac mae ein record yn dangos ein bod yn buddsoddi yn y cymunedau hyn, ac y byddwn yn parhau i wneud hynny.