Fe roddaf sylw i rai o'r rheini yn nhrefn yr olaf yn gyntaf gan eu bod yn ffres yn fy meddwl. Rwy'n anghytuno'n llwyr â dadansoddiad Russell George o sefyllfa'r ffonau symudol. Fel y dywedais lawer gwaith, Dirprwy Lywydd, yn y Siambr hon, mae'r problemau daearyddol yng Nghymru yn wahanol i unrhyw le arall yn y Deyrnas Unedig. Mae'n rhaid inni gael nifer fawr o fastiau er mwyn cael signal cryf, oni bai bod y gweithredwyr ffonau symudol yn gallu cynllunio'n well a rhannu a gweithredu gyda rhywfaint o gyfrifoldeb dinesig. Does neb eisiau gweld mastiau bob rhyw 50 troedfedd ar draws ein parciau cenedlaethol. [Torri ar draws.] Na, nid yw rhai tal yn gweithio. Mae'n rhaid cael llinell welediad. Nid yw'n mynd i bob twll a chornel. Y mater arall lle yr ydym wedi gweld cynnydd sylweddol, yr wyf yn falch iawn o ddweud, yw'r mater ynghylch cwmpas daearyddol. Rydym wedi brwydro gydag Ofcom, rydym wedi brwydro gyda Llywodraeth y DU.  Maen nhw'n gweld y pethau hyn fel cynnyrch moethus, ac rydym ni yn anghytuno.

Yn wir, byddai llawer o hyn yn cael ei ddatrys pe byddem ni'n cael sgyrsiau synhwyrol am, er enghraifft, yr angen i ganiatáu trawsrwydweithio mewn ardaloedd gwledig. Mae'n gwbl amlwg ei bod hi'n bosibl cymryd agwedd gystadleuol ynghylch hyn mewn ardaloedd poblog ble ceir nifer fawr o gwmnïau ffonau symudol, oherwydd yn amlwg, ceir llawer o gwsmeriaid yno. Ond fe wyddoch cystal â minnau, mewn nifer o fannau yng Nghymru, dim ond un gweithredwr ffonau symudol sydd ar gael. Mae meddwl am rywun yn dweud, 'Dewch i Gymru cyn belled â'ch bod chi'n defnyddio'r gweithredwr ffôn symudol hwn, Mr Ymwelydd, oherwydd fel arall ni fydd unrhyw signal ar gael ichi yn yr ardal hon,’ yn amlygu na fyddai hynny’n gynaliadwy. Mae'n amlwg i mi y bydd yn rhaid i Lywodraeth y DU adolygu ei safbwynt a pheidio â gweld hyn fel cynnyrch moethus a chaniatáu trawsrwydweithio mewn ardaloedd gwledig a gwledig iawn, oherwydd ni fydd byth gwmpas eang gan sawl gweithredwr ffonau symudol yn yr ardaloedd hynny. Nid yw hyn wedi'i ddatganoli, yn anffodus, a phe byddai hyn wedi ei ddatganoli fe fyddem ni'n gwneud nifer o bethau yr hoffwn i eu gweld yn fawr iawn, er enghraifft ei drin fel seilwaith. Beth bynnag, rydym wedi gwneud cynnydd sylweddol yn yr ymgynghoriad cynllunio ac rydym ar fin ymgynghori'n benodol ar hawliau datblygu a ganiateir, a hynny mewn ardaloedd penodol yng Nghymru. Ond mae'n iawn i gael cydbwysedd rhwng yr hyn y mae cymunedau lleol eisiau ei weld a'r cwmpas signal yr ydym ei angen ac yn disgwyl ei gael.

Trof yn awr at fanylion penodol y rhaglen band eang cyflym iawn, mae gan y contract rwymedigaethau penodol iawn ynghylch codau post a nifer y safleoedd a nodwyd ym mhob cod post. Mae'n amlwg bellach fod mwy o safleoedd wedi eu cynnwys mewn codau post nag o'r blaen. Nid yw hynny, fodd bynnag, yn golygu bod y grant ynghlwm wrth bob un o'r safleoedd hynny. Mae cyfrifiad cymhleth iawn i'w wneud ynglŷn â pha safleoedd sydd bellach wedi'u cynnwys yn y rhaglen, sydd mewn gwirionedd wedi eu cynnwys o dan gytundeb y grant. Felly, mae'n waith eithaf cymhleth.

Hefyd rydym ni'n ailedrych, fel y dywedais yn fy natganiad, ar bob un o'r pecynnau hawliadau a wnaed dros y pum mlynedd diwethaf, ac rydym yn gwneud hynny'n rhannol o ganlyniad i'm taith o amgylch Cymru yn cyfarfod â gwahanol gymunedau ble mae'n amlwg i mi nad ydyn nhw wedi cael eu cysylltu a ninnau'n credu eu bod nhw wedi cael eu cysylltu. Cafwyd problemau gyda'r ffeibr—roedd un ohonyn nhw yn eich cyfarfod chi, a nododd un o'r rheini. Felly, rydym wedi ailedrych ar y pecynnau hawliadau i sicrhau nad ydym yn talu am rywbeth nad ydym wedi ei gael ac i sicrhau bod yr holl ddata yn gadarn. Nid wyf yn ymddiheuro am hynny. Rwyf yn falch iawn bod hynny wedi ei amlygu yn ystod fy nhaith o amgylch Cymru sy'n parhau, ac mae hynny'n beth da, ac rydym yn mynd drwy'r broses honno. Felly, dyna pam y cafwyd ychydig o oedi, ond rwyf wedi dweud o'r dechrau y byddai hi'n ddiwedd mis Mai, ac wrth inni nesáu at ddiwedd mis Mai, rydym yn dal ar y trywydd iawn i allu dweud hynny.

Rydym ni'n cael sgwrs gymhleth gyda BT ynghylch cysylltu â'r asedau diymgeledd. Ceir negodi masnachol cymhleth—'negodi' yw'r unig air y gallaf feddwl amdano—ynghylch pwy ddylai dalu amdanyn nhw. Felly, mae BT wedi buddsoddi swm enfawr o gyfalaf yn y ddaear. Ni chawson nhw'r un geiniog gennym ni ar gyfer hynny oherwydd bod eu rhaglen yn rhy swmpus o lawer. Y sgwrs yw: pwy ddylai dalu am y rhan olaf o'r broses gysylltu? Mae honno'n sgwrs fasnachol gymhleth sy'n mynd rhagddi, a chyn gynted ag y byddwn ni wedi cyrraedd diwedd y sgwrs honno, byddaf yn fwy na pharod i adrodd am hynny yma yn y Siambr. Ond nid wyf am ymddiheuro am y ffaith mai yr hyn rwyf eisiau ei gael, yn amlwg, yw'r nifer fwyaf o safleoedd am y gost leiaf. Felly, yn amlwg, ein safbwynt ni yw ein bod ni eisiau i gymaint â phosibl o'r asedau hynny gael eu cysylltu am gyn lleied o'r arian rhannu elw ag sy'n bosibl.

Rydym yn clustnodi £62.5 miliwn o'r £80 miliwn sydd ar gael yn y gronfa rhannu elw ar gyfer caffaeliadau newydd. Cedwir y gweddill ar gyfer y trefniadau cymunedol pwrpasol yr ydym wedi eu trafod yn helaeth. Rwyf ond yn dweud 'yn fras' oherwydd ei fod yn dibynnu ar beth fydd swm y caffaeliadau, ond rydym wedi cadw swm bach yn ôl er mwyn cael atebion pwrpasol ar gyfer rhai o'r cymunedau, ac mae'r buddsoddiad o'r cynllun canolradd yn ychwanegol.