3. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth: Gwasanaethau Rheilffyrdd a Metro De Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:04 pm ar 5 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 3:04, 5 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i'r Aelod am ei gwestiynau ac am groesawu'r cyhoeddiad a wnaethpwyd ddoe, ynghyd â manylion masnachfraint newydd Cymru a'r gororau? Gwnaethom yn siŵr drwy broses sgorio’r ymarfer caffael bod pawb ym mhob rhan o Gymru ac, yn wir, yn ardal y gororau, yn elwa o’r trefniadau masnachfraint newydd. Roedd y system sgorio yn sicrhau bod y cynigwyr yn awyddus i ddangos sut yr oeddent yn mynd i drawsnewid pob rhan o ardal Cymru a'r gororau.

Rwy’n credu bod yr Aelod yn iawn i dynnu sylw at bwysigrwydd nifer o faterion pwysig iawn a amlygwyd yn ddiweddar, gan gynnwys hygyrchedd a thoiledau. Gallaf gadarnhau y bydd pob toiled ar bob trên yn cydymffurfio â rheoliadau PRM erbyn yr amser gofynnol. Mae'n gwbl hanfodol bod toiledau PRM allyriadau is wedi’u cynnwys ar yr holl drenau a fydd yn gweithredu ac mae’r ODP wedi rhoi sicrwydd clir iawn, iawn y bydd hynny'n digwydd. Dywedodd y Prif Weinidog yn gynharach y bydd £15 miliwn ar gael ar gyfer hygyrchedd mewn gorsafoedd ledled Cymru ar gyfer pobl sydd ag anawsterau symud. Rwy’n gwybod yn bersonol am nifer o orsafoedd, gan gynnwys fy ngorsaf fy hun, Rhiwabon, lle nad oes mynediad heb risiau, neu fynediad ychwanegol i fynediad grisiau yn unig. Caiff hynny ei unioni yn y trefniadau masnachfraint sydd ar droed. Bydd pob gorsaf yn ardal y metro hefyd yn hygyrch heb risiau. Ac o ran toiledau, bydd toiledau ychwanegol ar orsafoedd o fewn y rhwydwaith metro i sicrhau, ar gyfer y datrysiad o fewn rhwydwaith craidd rheilffyrdd y Cymoedd, na fydd unrhyw deithiwr yn gorfod aros mwy na 14 munud cyn gallu defnyddio toiled mynediad cyffredinol.

Mae'r Aelod yn codi pwyntiau pwysig eraill ynghylch cyfleoedd caffael i fusnesau bach a chanolig. Rydym yn y broses ar hyn o bryd o ymgysylltu â chynifer â phosibl o gwmnïau o Gymru a’r gororau yn y broses o ganfod cyfleoedd ar gyfer partneriaid datblygu seilwaith i sicrhau ein bod yn creu’r cyfle mwyaf posibl i gwmnïau o Gymru. Yn ogystal, mae Trafnidiaeth Cymru, wrth gwrs, wedi'i sefydlu yn fudiad dielw. Yn y dyfodol, ein disgwyliad yw y bydd Trafnidiaeth Cymru yn gallu gosod gwasanaethau ychwanegol ar sail nid-er-elw i fwy o gwmnïau Cymru, ac rydym hefyd yn disgwyl yn y dyfodol y bydd Trafnidiaeth Cymru yn gallu cymryd cyfrifoldebau ychwanegol dros fathau eraill o reoli trafnidiaeth a darparu seilwaith—ac eto’n gallu, wrth wneud hynny, dyfarnu mwy o gontractau i fusnesau bach a chanolig Cymru.

O ran y gwaith y bydd y partner gweithredu a datblygu yn ei wneud gyda Network Rail, bydd gwaith ar y cyd yn digwydd gyda Network Rail, ond bydd hefyd ar sail gweithio ar y cyd â Thrafnidiaeth Cymru yn ogystal. Rwy’n falch y caiff Cymru ei chynrychioli ar fwrdd cenedlaethol Network Rail gan aelod o Gymru ei hun, sy’n sicrhau y bydd gan Gymru lais ar fwrdd Network Rail. Rwy’n credu y byddai pawb yn cydnabod yn y Siambr nad yw rhwydwaith rheilffyrdd Cymru, yn ddiweddar, wedi cael y math o ariannu seilwaith y byddai’n deg ei ddisgwyl. Rwy’n gobeithio yn y cylch nesaf, y cyfnod rheoli nesaf, y caiff hynny ei unioni, ac yn sicr bydd cynrychiolaeth o Gymru ar fwrdd Network Rail o gymorth.

O ran cyflwyno technoleg newydd, mae KeolisAmey wedi cynllunio proses i gyflwyno gwell Wi-Fi, gosod mastiau newydd, yn unol â'n rhaglen Cyflymu Cymru a'n hymyriadau ffonau symudol i sicrhau nad ydynt yn eu dyblygu, ond yn hytrach bod gennym ni gyswllt di-dor o drên i orsaf i drên o ran Wi-Fi. Rwy’n hyderus o gofio’r buddsoddiad y mae KeolisAmey yn bwriadu ei wneud mewn technolegau newydd y byddwn yn gallu gweld pob trên yn darparu mynediad Wi-Fi am ddim yn y blynyddoedd i ddod. Bydd y trefniant hwn gan y fasnachfraint yn un trawsnewidiol, ac rwy’n awyddus i sicrhau ein bod yn cynyddu'r cyfleoedd, nid dim ond i fusnesau heddiw ond hefyd i fusnesau newydd a fydd yn gallu edrych ar gyfleoedd lle mae gorsafoedd newydd.

Nawr, un o fanteision allweddol y cytundeb masnachfraint hwn i lawer o gymunedau gwledig yw’r addewid a wnaethpwyd i fuddsoddi mewn adeiladau gorsafoedd ac mewn tirlunio gorsafoedd ac mewn ailddechrau defnyddio gorsafoedd lle nad ydynt ar hyn o bryd yn cael eu defnyddio, a gallai hynny ddarparu cyfleoedd enfawr, yn enwedig mewn cymunedau gwledig, i fusnesau newydd mewn gorsafoedd. Rwy’n credu y gallai llawer ohonom ni gyfeirio at nifer enfawr o orsafoedd o fewn y slab gorsafoedd 247 sy'n bodoli ar rwydwaith Cymru a'r gororau lle ceir cyfleoedd i agor lle i fusnesau newydd, boed hynny ym maes adwerthu, boed mewn lletygarwch, boed mewn dylunio busnes neu’r diwydiannau creadigol. Mae cyfleoedd di-ri, ac rwy’n arbennig o falch o weld pwyslais cryf gan y gweithredwr a'r partner datblygu ar y maes busnes posibl hwnnw.