4. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth: Morlyn Llanw Bae Abertawe

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:42 pm ar 26 Mehefin 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 2:42, 26 Mehefin 2018

(Cyfieithwyd)

Rwy'n croesawu'r cyfle i ymateb i'r datganiad hwn. Byddai'n dda gennyf i pe byddai hwn yn wahanol fath o ddatganiad, yn ddatganiad yn croesawu'r newyddion da y dylem ni fod wedi ei gael o San Steffan ddoe. Rwyf i am fod yn ddi-flewyn ar dafod: rwyf i o'r farn mai penderfyniad cadarnhaol oedd yr hyn oedd ei angen ddoe, ac mi wnes i lobïo tan y funud olaf i geisio sicrhau'r penderfyniad cadarnhaol hwnnw. Yn anffodus, ni ddigwyddodd hynny, ac rwy'n canmol pawb, o Lywodraeth Cymru a phawb ym mhob cwr o'r rhaniad gwleidyddol yn y Siambr hon, a'r rhai hynny yn y gymdeithas ddinesig ac yn y byd busnes, a fu'n hyrwyddo achos morlyn llanw Abertawe. Rwy'n gresynu'n fawr iawn na chafodd penderfyniad mwy cadarnhaol ei wneud ddoe, er, mae'n deg dweud bod y rhifolion bob amser yn heriol pe byddech yn edrych ar y mater dim ond ar sail yr economeg o ran y pŵer crai a gynhyrchid.

A dyna, Ysgrifennydd y Cabinet, fyddai fy nghwestiwn cyntaf i chi. Mae Llywodraeth y DU wedi dod i'r penderfyniad hwn yn seiliedig ar eu dadansoddiad o'r wybodaeth ger eu bron. Tynnodd yr Ysgrifennydd Gwladol sylw, yn ei ddatganiad ddoe, at sut y mae Llywodraeth Cymru wedi cael o leiaf 10 cyfarfod â'i adran ef yn y flwyddyn galendr hon. A wnewch chi gadarnhau bod eich swyddogion chi wedi dod i'r un penderfyniad ag y gwnaeth swyddogion yn adran Greg Clark, neu os oes tystiolaeth i brofi bod y penderfyniad hwnnw'n anghywir, yn seiliedig ar yr un gwaith papur y bydd swyddogion o'r ddwy Lywodraeth yn edrych arno, a wnewch chi roi'r wybodaeth honno ar gael fel y bydd gennym, yn amlwg, yr adroddiad llawnaf o sut y gwnaeth y broses gwneud penderfyniadau ddod i'r casgliad y daeth iddo?

Hoffwn ddeall hefyd sut bydd Llywodraeth Cymru yn datblygu cyfleoedd newydd. Yn amlwg, roedd yr Ysgrifennydd Gwladol, yn ei ddatganiad ddoe, yn tynnu sylw at sut y mae gan Lywodraeth y DU gynigion eraill yn ei meddiant, ceisiadau eraill—gobeithio fy mod i wedi categoreiddio hyn yn gywir, ond yn sicr roedd cynigiadau eraill yn bendant yn rhywbeth a roddwyd gerbron Tŷ'r Cyffredin ddoe yn y datganiad. Byddai'n fuddiol deall pa swyddogaeth fydd gan Lywodraeth Cymru i ymgysylltu'r cynigion eraill posibl hynny a nododd yr Ysgrifennydd Gwladol yn ei ddatganiad ddoe.

Yr hyn, i mi, sy'n bwysig iawn yn y fan yma yn awr, yn amlwg, yw ein bod yn asesu ein llwybr o'r sefyllfa y canfyddwn ein hunain ynddi heddiw, ac rwy'n dweud, yn gwbl agored, nad yw hi'n sefyllfa y byddwn yn dymuno i ni fod ynddi, a dyna'i diwedd hi. Roeddwn yn dymuno i ni i gyd fod yn y sefyllfa heddiw o groesawu morlyn llanw Abertawe. Rwy'n talu teyrnged, fel y dywedais, i bob Aelod sydd wedi gweithio yn ddiflino ar y mater hwn. Ond mae'n ffaith ein bod mewn oes bellach pan fo angen i ni asesu sut y gallwn hyrwyddo rhai o'r cyfleoedd ynni mwyaf cadarnhaol sydd yn bodoli o amgylch arfordir cyfan Cymru. Ers i mi fod yn y Siambr hon, bu dau gynnig—un o forglawdd yr Hafren a morlyn llanw Abertawe ar hyn o bryd—ac ni ddaeth y naill na'r llall i gyflawniad. Ond yr hyn a wyddom yw bod asedau crai yn bodoli ar ein harfordir ac mae angen manteisio arnyn nhw a'u datblygu.

Rwyf am ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet hefyd, o ystyried, o wrando ar ei ddatganiad heddiw, y gallwn fod wedi cau fy llygaid a chlywed yr un ddadl yn dod o feinciau'r gwrthbleidiau pan gyhoeddodd ef gynigion Cylchdaith Cymru a roddwyd gerbron Llywodraeth Cymru, i gefnogi'r prosiect arbennig hwnnw, pan, yn ei farn ef, yn amlwg, nad oedd y prosiect hwnnw'n fforddiadwy ac nid yn gallu sefyll y prawf yr oedd Llywodraeth Cymru wedi ei osod. Bellach, o fod yn y sefyllfa i wneud penderfyniadau fel hyn, byddai Ysgrifennydd y Cabinet yn amlwg yn deall y broses sy'n gysylltiedig, ac roedd y broses a amlinellwyd gan Lywodraeth y DU ddoe yn ymddangos yn debyg iawn i'r broses a amlinellodd Llywodraeth Cymru yn ei phenderfyniad o ran Cylchdaith Cymru. Felly, byddwn yn falch o gael deall sut bydd Llywodraeth Cymru yn gweithio yn y dyfodol i gyflawni prosiectau seilwaith mawr, nid yn unig gydag ynni ond gyda phrosiectau seilwaith mawr eraill, ledled Cymru a allai roi hyder i ddatblygwyr i edrych ar Gymru fel cyrchfan atyniadol.

Wrth gloi fy sylwadau, hoffwn nodi mai dim ond dwy funud cyn i mi godi ar fy nhraed y cefais y datganiad hwn, yn anffodus. Felly, nid wyf yn hollol siŵr beth ddigwyddodd y prynhawn yma. Gall fod rhai Aelodau heb gael y datganiad hwnnw hyd yn oed. Fel arfer y mae'n gwrtais i'r Aelodau gael golwg ar y datganiad. Rwy'n deall mai cwrteisi yw hynny nad oes rhaid ei ymarfer, ond y mae'n digwydd fel arfer o ran cwrteisi, a byddwn yn gobeithio y byddai ef yn ystyried beth oedd y broblem cyfathrebu o ran y datganiad. Diolch.