Feddyliais i erioed y byddwn i'n clywed cod Napoleon yn cael ei grybwyll yn y Siambr, ond bydd hi'n ymwybodol, wrth gwrs, fod y systemau cyfraith sifil sydd gan wledydd y cyfandir yn cael eu hadlewyrchu yn yr Alban hefyd. Felly, dydy hi ddim yn wir bod y DU gyfan rywsut yn wahanol i'r systemau cyfreithiol sy'n bodoli mewn mannau eraill. Mae'r cydbwysedd a geir rhwng deddfwriaeth sylfaenol ac is-ddeddfwriaeth yn bennaf yn un o hyblygrwydd, oherwydd pan fo angen, efallai yn flynyddol, neu'n llai aml, ddiweddaru'r ddeddfwriaeth, yna yn amlwg is-ddeddfwriaeth yw'r cyfrwng i wneud hynny. Dyna pam, wrth gwrs, yn aml ceir materion na fydd yn ymddangos ar wyneb Bil, oherwydd efallai y bydd angen diwygio'r Bil hwnnw o fewn blwyddyn neu lai neu y tu hwnt i hynny, ac felly mae angen hyblygrwydd is-ddeddfwriaeth.

Un o'r materion sydd wedi ein trethu ni—yn eironig—wrth inni edrych ar Filiau cyllid yn y dyfodol a Biliau a fydd yn cynnwys cyfraddau trethu—. Yr arferiad, rwy'n deall, yn San Steffan yw cynnwys cyfraddau trethu ar wyneb deddfwriaeth sylfaenol. Ond mae ganddyn nhw system benodol o Reolau Sefydlog i ymdrin â hynny, a bydd angen i ni eu datblygu, o bosibl, yn y dyfodol os yw hynny i ddigwydd—os cawn ni Filiau cyllid a gyflwynir i'r Cynulliad yn y dyfodol.

O ran cosb resymol, wrth gwrs, drwy gael gwared ar yr amddiffyniad, mae'n golygu nid bod trosedd newydd yn cael ei chreu ond bod amddiffyniad yn cael ei ddiddymu i drosedd bresennol. Doedd hi ddim yn dadlau, rwy'n ffyddiog, i'r drosedd o ymosodiad cyffredin gael ei thynnu o Ddeddf Cyfiawnder Troseddol 1988, ond, serch hynny, bydd yn golygu pan fo pobl yn pledio amddiffyniad cosb resymol mewn llys na fydd yr amddiffyniad hwnnw ar gael iddyn nhw mwyach. A allai hynny arwain at fwy o erlyniadau? Gallai. Ond dyna pam mae'n bwysig dros ben ein bod yn canolbwyntio ar ddargyfeirio, ein bod yn canolbwyntio ar sicrhau nad oes unrhyw erlyniadau am dramgwyddau cyntaf, er enghraifft, ac y cedwir erlyniad yn rhywbeth i'w ddefnyddio mewn cyfyngder. Nawr, mae'r heddlu a Gwasanaeth Erlyn y Goron yn cymryd rhan yn hyn. Maen nhw'n gweithio gyda ni i weld sut y byddai hynny'n gweithio, ac wrth gwrs, bydd Gwasanaeth Erlyn y Goron yn dymuno pennu canllawiau cyhuddo er mwyn bod yna ddealltwriaeth lawn, yn gyhoeddus, o sut y bydd y gyfraith yn gweithredu. Ni fydd creu neu gael gwared ar amddiffyniad, ynddo'i hun, yn arwain at fwy o erlyniadau, cyhyd ag y bydd y sefyllfa yn cael ei drin yn synhwyrol.

O ran ansawdd y ddeddfwriaeth, rwy'n credu mewn gwirionedd y bu'n eithaf rhyfeddol. Dim ond ers 2011 y cafodd y sefydliad hwn bwerau sylfaenol. Doedd gennym ni ddim hanes o gwbl o ddrafftio deddfwriaeth, yn wahanol i Swyddfa'r Alban, a oedd yn brofiadol. Wrth gwrs cafwyd y dyddiau Gorchmynion cymhwysedd deddfwriaethol a'r dyddiau Mesurau, a roddodd ychydig o ymarfer inni, mae'n debyg, ond mae'n eithaf rhyfeddol ein bod ni wedi gallu cynhyrchu cymaint o ddeddfwriaeth ar y cyd yn y Siambr hon er gwaethaf y ffaith nad oedd gennym unrhyw bedigri o gwbl a dim arbenigedd o gwbl nes yn eithaf diweddar. Credaf fod y ffaith y barnwyd bod y ddeddfwriaeth honno yn gadarn—dydyn ni ddim wedi gweld heriau mawr i'r ddeddfwriaeth honno—yn deyrnged i'r holl rai hynny sydd wedi cymryd rhan wrth ddrafftio'r ddeddfwriaeth honno ac ansawdd y bobl sydd gennym ni—nid oes llawer ohonyn nhw o'u cymharu â Llywodraethau eraill, ond ansawdd y bobl sydd gennym ni. Felly, rydym ni'n fodlon ar y ddeddfwriaeth fel y caiff ei chyflwyno. Credwn y bydd y Biliau yr wyf i wedi mynd trwyddyn nhw heddiw yn rhoi didwylledd llawn inni, er enghraifft, yn y gwasanaeth iechyd, ac y byddan nhw'n rhoi'r cynnydd y mae angen inni ei weld mewn Llywodraeth Leol. Ac, wrth gwrs, byddant yn ein galluogi ni i symud ymlaen â'r ymrwymiad hirdymor i gael gwared ar bellter cosb resymol.