Diolch i chi, Ddirprwy Lywydd, a diolch i'r Aelod sy'n gyfrifol am ei ddatganiad ac am y sgyrsiau a gawsom dros gyfnod o amser yn arwain at heddiw. Mae Llywodraeth Cymru yn parhau'n ymrwymedig i gefnogi a gwella'r amrywiaeth o wasanaethau sydd ar gael ar gyfer plant ac oedolion sydd ag anhwylder sbectrwm awtistiaeth, eu teuluoedd a'u gofalwyr. Er bod Cymru wedi arwain y ffordd yn y DU drwy ddatblygu polisïau i gefnogi pobl ag awtistiaeth a'u teuluoedd a'u gofalwyr, rwy'n parhau'n ymwybodol iawn o'r heriau sy'n wynebu pobl wrth geisio cael gofal a chymorth o ansawdd uchel. Gwelaf yr heriau hyn nid yn unig fel Aelod etholaeth ac fel Gweinidog ond hefyd yn rhai o fy nghysylltiadau personol fy hun, ac ni all unrhyw un amau'r dewrder y mae pobl ag anhwylder sbectrwm awtistiaeth a'u teuluoedd a'u gofalwyr yn ei ddangos bob dydd. Mae gweld y dewrder hwn ac ymdrechion y mae teuluoedd yn eu gwneud i sicrhau bod pobl yn eu teuluoedd yn parhau i gael gwasanaeth a chyfle yn gwneud i mi deimlo'n wylaidd iawn, ac mae'n naturiol y byddai pawb yn y Siambr am wneud popeth yn eu gallu i'w cefnogi . Felly, rwy'n llongyfarch yr Aelod ar y gwaith a wnaeth dros y misoedd diwethaf ac am ddod â'r Bil i'r cam hwn yn y Cynulliad.

Wrth gwrs, ceir nifer o gwestiynau y bydd angen inni eu gofyn i ni'n hunain dros y misoedd nesaf, ac yn benodol, a fydd y ddeddfwriaeth hon ar yr adeg hon yn gwella gwasanaethau a chanlyniadau a phrofiad pobl ymhellach. Mae yna gwestiwn amgen wrth gwrs a fydd y ddeddfwriaeth hon ond yn cael effaith fach neu effaith negyddol o bosibl os yw'n tynnu'r ffocws oddi ar fesurau gwella gwasanaeth a roddwyd ar waith yn y tymor Cynulliad hwn, mesurau rydym yn parhau'n ymrwymedig iddynt.

Fel y dywedais yn fy natganiad llafar y mis diwethaf, gall Llywodraeth Cymru ddangos camau ymarferol a gymerwyd gennym i wella gwasanaethau awtistiaeth, gyda chymorth dros £13 miliwn o fuddsoddiad newydd, a chreu gwasanaeth awtistiaeth integredig ledled Cymru. Wrth gwrs, nid yw'r sefyllfa'n berffaith, ond gwneir cynnydd gwirioneddol, a cheir risg o darfu arno. Mae'r adroddiad blynyddol ar weithredu'r cynllun gweithredu strategol ar anhwylderau sbectrwm awtistiaeth yn nodi'r cynnydd a wnawn. I gadarnhau ein hymrwymiad yn y dyfodol, cyn bo hir byddwn yn cyhoeddi ymgynghoriad ar god ymarfer ar ddarparu gwasanaethau awtistiaeth. Mae strategaeth awtistiaeth wedi bod ar waith gennym ers dros 10 mlynedd ac ni cheir unrhyw rheswm dros gredu na fydd yn parhau.

Buaswn yn gofyn i'r Aelod sy'n gyfrifol am y Bil a'r Aelodau sy'n craffu i ystyried rhai o'r pwyntiau canlynol dros y misoedd nesaf: i ystyried sut y bydd y Bil hwn yn ychwanegu gwerth at yr ymrwymiadau sydd eisoes yn cael eu cyflawni drwy'r strategaeth bresennol; beth yw'r ymateb i'r pryderon a godwyd gan nifer o bobl drwy'r ymgynghoriad ar y Bil drafft y gallai'r ddeddfwriaeth roi mantais ychwanegol i un cyflwr dros rai eraill; ac i ofyn i'r Bil gynyddu disgwyliadau mewn perthynas â'n gwasanaethau statudol sydd dan bwysau drwy gyflwyno targedau amser aros ar gyfer cael asesiad o 13 wythnos—nid yn unig y dystiolaeth sy'n sail i hynny, ond cydbwysedd y risg honno yn erbyn agweddau eraill ar y gwasanaeth, ac a fyddant yn dioddef, wrth i adnoddau, yn ddealladwy, gael eu cyfeirio tuag at asesiad. Mae aelodau o'n grŵp cynghori ar anhwylderau sbectrwm awtistiaeth, cymuned ymarfer diagnostig anhwylderau sbectrwm awtistiaeth a gwasanaethau awtistiaeth integredig rhanbarthol eisoes wedi mynegi eu pryderon eu hunain ynglŷn â hyn.

A yw deddfu ar gyfer yr hyn sy'n dal i fod yn ystod gymharol gul o ddata meddygol yn ddefnydd priodol o ddeddfwriaeth? Mae'n ymddangos i mi nad oes modd osgoi gweld hynny'n ein clymu, o bosibl, wrth ddull y gallai fod angen iddo newid wrth i wybodaeth feddygol ynglŷn â gofal a thriniaeth newid. Clywais yr hyn a ddywedodd yr Aelod yn ei ddatganiad agoriadol, ond credaf fod perygl gwirioneddol o hyd er hynny o gael ein clymu wrth ddull y byddem eisiau ei newid. Yn hollbwysig, pam y byddai'r ddeddfwriaeth yn gwella ein gallu i fynd i'r afael â'r broblem graidd o dyfu neu recriwtio clinigwyr sydd â chymwysterau addas? Ac wrth gwrs, ceir costau'r ddeddfwriaeth hon a sut y cânt eu talu. Nawr, bydd yr Aelodau wedi cael sesiwn friffio ar y cyd gan Gydffederasiwn y GIG, a phedwar gwahanol goleg brenhinol, rwy'n credu, sy'n nodi amrywiaeth o gwestiynau i'w gofyn yn ystod hynt y Bil yn ogystal.

I grynhoi, mae pobl ag anhwylder sbectrwm awtistiaeth, eu teuluoedd a'u gofalwyr yn haeddu gwell gwasanaethau ar sail fwy cyson, ac maent yn haeddu ein cefnogaeth i'r rheini. Yn Llywodraeth Cymru, credwn fod gennym gynllun gweithredu clir ar gyfer gwneud hynny, gydag ymrwymiad ac adnoddau ariannol yn wir ar gyfer cyflawni hynny. Wrth gwrs, ceir achos y bydd yr Aelodau am ei ystyried dros adael i'r mesurau newydd a roddwyd ar waith ymsefydlu ac i adolygu cynnydd yn hytrach na deddfu yn awr. Dyna'r dewis i'r Aelodau ei wneud. Ond bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i ymwneud yn adeiladol â hynt y Bil a thrwy broses y Cynulliad. Ein cwestiwn allweddol, fodd bynnag, yw a fydd y Bil hwn yn gwella profiadau a chanlyniadau, a bydd hynny'n llywio ein hymagwedd tuag at y cam nesaf. Rydym yn edrych ymlaen at glywed y dystiolaeth, ei gweld yn cael ei phrofi a chymryd rhan yn y broses graffu.