4. Datganiad gan Weinidog y Gymraeg a Dysgu Gydol Oes: Adroddiad Cynnydd ar y Cynllun Cyflogadwyedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:16 pm ar 18 Medi 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 4:16, 18 Medi 2018

Diolch yn fawr. Nid wyf fi'n meddwl bod lot o ots os ydych chi'n optimistaidd neu'n besimistaidd; mae'n mynd i ddigwydd, felly mae'n rhaid inni baratoi ar gyfer automation a sut mae hwn yn mynd i gael effaith arnom ni fel unigolion ac fel cymdeithas. Nid oes pwynt i ni esgus ein bod ni'n gallu gwneud unrhyw beth amdano. Mae wedi dechrau ac mi fydd yna gynnydd ac mi fydd hi'n symud yn gyflym iawn, rwy'n meddwl. Felly, mae'n bwysig ein bod ni'n paratoi ar gyfer hynny.

Un o'r pethau rŷm ni'n mynd i sgopio allan ar hyn o bryd yw'r posibilrwydd o greu individual learning accounts, lle byddai hawl gyda pobl i efallai gael credyd i fynd i astudio lle maen nhw mewn gwaith, ond byddwn ni ond yn rhoi caniatâd iddyn nhw astudio lle rŷm ni'n gwybod bod yna ddiffyg gyda ni yn y gweithle. Felly, wrth gwrs, byddai sgiliau digidol yn rhan o hynny. Felly, rŷm ni'n ymwybodol, wrth gwrs, bod wastad issue o arian a lle rŷm ni'n mynd i gael yr arian i wneud cynllun o'r fath, ond rwyf yn meddwl, o ran y meddylfryd a beth y liciwn ni ei wneud, mai dyna yw'r cyfeiriad yr hoffwn fynd iddo. 

Wrth gwrs, mae dysgu oedolion, o'r holl bethau sydd wedi cael impact fel canlyniad i austerity—mae hwnnw'n faes sydd wedi cael ergyd fawr. Rŷch chi wedi clywed ddoe yn Lloegr eu bod nhw wedi gwneud analysis ac mae'n nhw hefyd wedi dioddef, felly rŷm ni wedi gorfod ffocysu ein gwaith ni yn fanna i sgiliau hanfodol, i basic skills ac ati, er mwyn sicrhau ein bod ni'n cael rhywbeth mas o'r maes yma. Ond, fe fyddwch chi'n ymwybodol ein bod ni'n aros i glywed nawr beth yw'r canlyniad o'r review yna rŷm ni'n cario allan. I fi, beth sy'n bwysig yw nad ydym yn cymryd y cyfrifoldeb i gyd fel Llywodraeth. Mae cyfrifoldeb arnom ni i gyd ac mae yna gyfrifoldeb ar gyflogwyr hefyd i sicrhau eu bod nhw hefyd yn mynd ati i helpu datblygu sgiliau'r gweithlu. Felly, nid yw'n iawn bod hyn jest yn rhywbeth sy'n syrthio ar ein hysgwyddau ni. 

O ran prentisiaethau yn y Gymraeg, rŷm ni'n cadw golwg manwl arno. Un o'r issues fan hyn wrth gwrs yw bod rhaid i'r cyflogwyr fod yn rhan o hynny. Felly, nid yw'n rhywbeth lle rŷm ni'n gallu dweud, 'Gwnewch hyn'; nhw sydd yn gwneud y prentisiaethau—y bobl eu hunain sy'n cymryd y prentisiaethau sy'n penderfynu a ydyn nhw eisiau ei wneud trwy gyfrwng y Gymraeg. Felly, mae'n anodd iawn dweud, 'Mae'n rhaid i chi ei wneud e.' Wrth gwrs, rŷm ni eisiau gweld cynnydd, ac mae'r canran sy'n gwneud rhywfaint o'r cwrs drwy gyfrwng y Gymraeg lot yn uwch na'r ffigur roeddech chi wedi'i ddweud. 

O ran SkillsFuture yn Singapôr, fe fyddwch chi'n ymwybodol bod cadeirydd ein panel ni ar y review of digital innovation yn rhywfaint o arbenigwr yn y maes yma yn Singapore, felly rwy'n gobeithio y daw rhywbeth allan o hynny. Fe gawn ni weld os cawn ni fwy o fanylion oddi wrtho fe.