Part of 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg – Senedd Cymru am 1:55 pm ar 19 Medi 2018.
Wel, Suzy, diben yr ymgynghoriad yw cael gafael ar amrywiaeth mor eang o safbwyntiau â phosibl. Yn y dewis a oedd gennyf fel Gweinidog, gallwn fod wedi anwybyddu canlyniadau'r ymgynghoriad a chyflwyno'r cod yn gynharach neu gallwn fod wedi ystyried y sylwadau a wnaed yn yr ymgynghoriad nad oedd y rhestr o ysgolion yn ddigon hir, ac anwybyddu hynny a bwrw ymlaen. Penderfynais y byddai'n well gennyf ohirio'r broses o roi'r cod ar waith fel y gallem gael rhestr hwy o ysgolion, fel y gallem ymateb yn gadarnhaol i'r pwyntiau a wnaed yn yr ymgynghoriad. Fel arall, pam cynnal yr ymgynghoriad o gwbl os oeddwn yn benderfynol o fwrw ymlaen gyda'r cynigion cychwynnol? Y rheswm pam oedd yr ail ymgynghoriad yn un cyfyngedig oedd fy mod yn teimlo ei bod ond yn deg i'r awdurdodau lleol nad oeddent, efallai, wedi ymateb i'r ymgynghoriad cyntaf gan eu bod yn teimlo nad oedd yn effeithio arnynt am nad oedd ganddynt unrhyw ysgolion ar y rhestr, ond yn sydyn, byddai ganddynt ysgolion ar y rhestr. Credwn ei bod hi ond yn deg i'n partneriaid llywodraeth leol gael cyfle i ymateb i bolisi a fyddai bellach yn effeithio arnynt os oeddent o dan gamargraff nad oedd y polisi yn effeithio arnynt cyn hynny. Mae'r cod wedi'i gyflwyno cyn gynted ag y gellid gwneud hynny o dan y Rheolau Sefydlog priodol yma yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru, ac rwyf wedi dweud yn gwbl glir ers imi ymgymryd â'r swydd hon fy mod yn benderfynol o gefnogi a diogelu ysgolion gwledig gymaint â phosibl. Ond mae'n rhaid inni fod yn realistig: hyd yn oed gyda'r cod hwn, nid yw hynny'n golygu y bydd pob ysgol wledig yn parhau i fod ar agor, ond mae'n rhaid i'r achos dros eu cau fod yn un cryf, a dylai awdurdodau lleol yn yr ardaloedd hynny, os oes ganddynt ysgol ar y rhestr, ddechrau ar y sail mai cau yw'r dewis olaf a dylent geisio pob cyfle drwy amrywiaeth o ffyrdd i gadw'r ysgolion hynny ar agor.