Part of the debate – Senedd Cymru am 5:23 pm ar 26 Medi 2018.
Mae llawer wedi newid mewn bywyd cyhoeddus yng Nghymru ers i mi siarad ddiwethaf am faterion iechyd yma yn y Siambr hon. Un peth nad yw wedi newid yw'r ffaith syml nad oes gan lawer o bobl mewn cymunedau yn y gorllewin hyder ym mwrdd iechyd Hywel Dda, nid ydynt yn ymddiried ynddo i weithredu er eu budd, ac nid ydynt yn credu, pan fydd yn ymgynghori ar newidiadau arfaethedig, ei fod yn gwrando arnynt ac yn ymateb iddynt. A dyna'r rheswm dros y ddeiseb sydd wedi sbarduno'r ddadl hon heddiw, ac fel eraill, rwy'n ddiolchgar i'r Pwyllgor Deisebau am gyflwyno hyn.
Peth arall, wrth gwrs, sydd heb newid yw arferiad Llywodraeth Cymru o ymbellhau o'r newidiadau arfaethedig, er bod y byrddau iechyd yn llwyr atebol i Lywodraeth Cymru a pholisi Llywodraeth Lafur Cymru sydd y tu ôl i'r ymgyrch hon i ganoli gwasanaethau.
A pheth arall eto, wrth gwrs, nad yw wedi newid yw'r ffordd braidd yn gywilyddus y mae gwleidyddion etholedig yn enw Plaid Lafur Cymru yn dal ati i ymgyrchu, ac weithiau'n arwain ymgyrchoedd, yn erbyn y newidiadau arfaethedig i wasanaethau sy'n cael eu gyrru gan bolisïau eu Llywodraeth eu hunain—annealladwy, cwbl annealladwy. Yn wyneb y newidiadau arfaethedig presennol, mae Plaid Cymru, fel y mae fy nghyd-Aelod Rhun ap Iorwerth wedi dweud eisoes, wedi ceisio mabwysiadu ymagwedd gyfrifol. Rydym wedi datblygu ac wedi cyflwyno argymhellion amgen yn dilyn ymgynghori ag aelodau o'r gymuned a gweithwyr proffesiynol yn y rhanbarth. Ac os bydd amser yn caniatáu, fe gyfeiriaf at rai o fanylion yr argymhellion hynny mewn eiliad.