A gaf i hefyd ddiolch i'r Ysgrifennydd dros gyllid a'i staff, a dweud y gwir, am y sesiwn briffio yn gynharach heddiw? Mae bob amser yn ddefnyddiol yn y broses o osod cyllideb, pan fo amser yn brin. Dylwn hefyd ddiolch i chi, wrth gwrs, Ysgrifennydd y Cabinet, am y dwndwr arferol am gyni. Ble byddem ni hebddo, yn enwedig ar y meinciau hyn? [Aelodau'r Cynulliad: 'O.'] Ac i egluro—[Torri ar draws.] Ac i egluro—[Torri ar draws.] Ac i egluro'r sefyllfa—[Torri ar draws.] Ac i egluro'r sefyllfa—[Torri ar draws.] Ac i egluro'r sefyllfa, mae data diweddar ar gyfranddaliadau gwerth gros a ychwanegwyd gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn dangos mai Lloegr mewn gwirionedd yw'r unig wlad yn y DU sydd wedi lleihau'n sylweddol ei diffyg fesul pen, sy'n cyfateb i £158 y person. Yn y cyfamser, mae cyfradd fenthyca Cymru 27 gwaith yn fwy y pen, gyda diffyg o £4,251 y person. Mae Llywodraeth y DU ar fin darparu cyllideb warged am y tro cyntaf ers 2001, gostyngiad o £112 biliwn mewn benthyca ers yr argyfwng ariannol, ond gostyngodd y diffyg yng Nghymru dim ond gan £2 biliwn yn yr un cyfnod. Onid yw hynny'n golygu y'i gadawyd hi bron yn gyfan gwbl i Loegr i unioni'r diffyg yn y gyllideb, ac a yw hynny'n briodol? Does bosib fod hynny'n briodol? Felly, yn hytrach na—[Torri ar draws.] Yn hytrach na—[Torri ar draws.] Yn hytrach nag yn ôl yr arfer — [Torri ar draws.] Yn hytrach na'r geiriau llym arferol am gyni, efallai y dylech chi edrych ychydig yn nes gartref ynglŷn â beth ydym ni'n ei wneud yng Nghymru i ymdrin â'r problemau ariannol y gadawyd y wlad hon ynddyn nhw gan Lywodraeth flaenorol.

Wrth gwrs, newid allweddol yn y gyllideb hon yw'r ffaith, o fis Ebrill y flwyddyn nesaf, y bydd gan Lywodraeth Cymru reolaeth lwyr dros gyfanswm o tua £5 biliwn o refeniw a gynhyrchir o drethi, neu draean o'i gwariant cyfunol presennol. Felly, fel y dywedodd Harry S. Truman, dyma ble yn wir y mae'r cyfrifoldeb yn gorwedd. Ochr yn ochr â'r dreth trafodiadau tir a'r dreth gwarediadau tirlenwi, bydd gan Lywodraeth Cymru y pwerau hefyd i amrywio treth incwm, fel y dywedwyd wrthym ni, o fis Ebrill 2019 ymlaen. Ac a gaf i groesawu ymrwymiad Ysgrifennydd y Cabinet i beidio â chynyddu treth incwm yng Nghymru cyn etholiad nesaf y Cynulliad? Mae'n rhaid imi ddweud nad wyf yn credu bod hwn yn benderfyniad hollol anhunanol ar ran Llywodraeth Lafur Cymru. Byddai cynyddu trethi ar yr un pryd ag yr ydym ni'n wynebu ansicrwydd Brexit, a phan fo economi Cymru yn dal yn tangyflawni o'i gymharu â rhannau eraill o'r DU, ar y gorau, yn wrthgynhyrchiol ac, ar y gwaethaf, yn drychinebus i economi Cymru, heb sôn am ragolygon etholiadol Llafur Cymru, wrth gwrs.

Mae'n rhaid imi ofyn y cwestiwn, fodd bynnag—ac roedd Ysgrifennydd y Cabinet yn ddigon clir ar hyn—a gawn ni dybio, pe byddai Llafur Cymru yn ffurfio Llywodraeth ar ôl 2021, yna y gallem ni ddisgwyl cynnydd eithaf sylweddol yn y dreth incwm ar y gwahanol gyfraddau, ac os felly, gan faint? Credaf fod pobl Cymru yn haeddu ateb i hynny.

Fel y gwyddom ni, mae yna beryglon i amrywio trethi; Rwy'n gwybod y byddai Ysgrifennydd y Cabinet yn cytuno â hynny ei hun. Mae adroddiad sylfaen treth Cymru a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru yn nod ei bod

'yn debygol y byddai peth ymateb ymddygiadol gan...drethdalwyr' pe byddai Llywodraeth Cymru yn newid cyfraddau treth incwm. Ymddengys bod hyn mewn gwrthgyferbyniad llwyr i rai o haeriadau Llywodraeth Cymru cyn y Pwyllgor Cyllid na fyddai newidiadau i drethi yn effeithio ar gyfraddau mudo, felly byddai rhywfaint o eglurder ar yr agwedd honno ar bolisi treth y dyfodol yn cael ei werthfawrogi. Ac rwyf yn cefnogi penderfyniad Ysgrifennydd y Cabinet i gadw cyfraddau treth incwm fel ag y maen nhw yn ystod y flwyddyn neu ddwy nesaf, wrth inni wynebu rhai o'r stormydd y byddwn ni yn eu hwynebu.

Os caf i droi at y trethi eraill, y trethi hynafol, os gallaf eu galw'n hynny, a'r newyddion da anarferol am dreth gwarediadau tirlenwi, y rhagwelir y bydd bellach yn darparu £40 miliwn i gyllideb Cymru yn hytrach na'r— £20 miliwn, mi gredaf, oedd y rhagolygon gwreiddiol. Rwy'n amau, Ysgrifennydd y Cabinet, eich bod yn gywir yn eich asesiad, yn hytrach na bod twristiaeth gwastraff wedi cynyddu y tu hwnt i bob rheswm yn ystod y flwyddyn ddiwethaf—nid wyf wedi gweld lorïau llawn gwastraff yn tramwyo'r M4 a'r A55 mewn unrhyw niferoedd mwy nag yr oeddent o'r blaen—bod y gwahaniaeth yn fwy na thebyg oherwydd i Awdurdod Cyllid Cymru gasglu trethi dros sylfaen lai ac o bosibl yn gwneud hynny gyda brwdfrydedd ieuenctid. Beth bynnag fo'r rheswm—ac efallai fod gwersi i'w dysgu o ran casglu trethi ar draws y ffin—mae'n bwysig bod Cymru yn cadw'r difidend hwn, a byddaf hefyd yn dadlau'r achos hwnnw yn gryf, fel y credaf y byddwch chithau yn ei wneud hefyd.

Wrth edrych ar y ffigurau ar gyfer chwaer fawr treth gwarediadau tir, y dreth trafodiadau tir, ymddengys bod y gwrthwyneb wedi digwydd ac y bu peth lleihad yn y symiau y rhagwelwyd y byddai'n cael eu casglu ar gyfer y dreth, yn arbennig ar y cyfraddau uwch. Tybed a yw rhybuddion y Ceidwadwyr Cymreig am yr effaith o gynyddu cyfraddau ar ben uchaf y dreth hon wedi dod yn wir? Nawr, nid wyf yn disgwyl i Ysgrifennydd y Cabinet ruthro i gadarnhau hyn, o leiaf nid cyn 11 Rhagfyr, ond pe gallai daflu rhywfaint o oleuni ar y maes gweddol niwlog hwn, byddai hynny'n darparu eglurder i bob un ohonom ni. Ac, o ran adolygu'r bandiau hynny, dylid yn sicr ystyried gwneud hynny, yn enwedig os oes newidiadau yng nghyfundrefn treth dir y dreth stamp yn Lloegr sy'n ymdrin â thrafodiadau uwchraddol iawn gan wladolion tramor, er fy mod i'n sylweddoli nad oes llawer, mae'n debyg, o oligarchiaid Rwsiaidd yn byw ym Mlaenau Gwent. Peidiwch ag edrych y ffordd yma, Gweinidog Emeritws. [Chwerthin.]