3. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid: Cyllideb Ddrafft 2019-20

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:53 pm ar 2 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Dawn Bowden Dawn Bowden Labour 3:53, 2 Hydref 2018

(Cyfieithwyd)

Yn yr hinsawdd ariannol anodd sydd ohoni, Ysgrifennydd y Cabinet, hoffwn groesawu eich datganiad, sy'n bendant cystal ag y gallem ddisgwyl o dan yr amgylchiadau presennol. Yn sicr y mae llawer o bethau i'w hystyried er mwyn gwneud sylwadau arnyn nhw, ond rwyf am ganolbwyntio'n gryno ar dri maes, os gallaf i. A maddeuwch imi os byddaf yn ailadrodd rhai o'r pwyntiau sydd eisoes wedi'u trafod, ond rwy'n tybio y bydd ailadrodd, felly byddwch yn amyneddgar gyda mi.

Yn gyntaf, Ysgrifennydd y Cabinet, fel y dywedodd eraill, rydych chi wedi cydnabod yr effeithiau y mae cyni yn ei gael ar wead cymdeithasol ein cymunedau ledled Cymru ac ni ddylid eu diystyru. Mewn etholaethau fel fy un i, rwy'n ei weld bob dydd ac y mae'n rhaid i rywbeth newid. Felly, ar ôl y blynyddoedd hir hyn a wastraffwyd oherwydd cyni, ac o ystyried bod Llywodraeth y DU bellach wedi dod o hyd i'r goeden arian hud i ariannu'r traed moch a elwir yn Brexit, a welwch chi unrhyw arwydd y bydd y Canghellor yn cydnabod yr angen am newid cyfeiriad er mwyn ateb y galw am fwy o fuddsoddi i helpu ein gwasanaethau cyhoeddus? Oherwydd fel Llywodraeth Cymru, y mae'n rhaid i lawer o'r hyn yr ydych chi'n ei ddarparu ddod drwy'r cyllidebau hyn, ac y mae'n seiliedig ar ein maniffesto yn 2016, felly y mae'n bwysig ein bod yn parhau i gyflawni'r addewidion hynny.

Mae fy ail bwynt yn ymwneud â'r rhaglen Cefnogi Pobl, sydd wedi ei chefnogi nid yn unig gan Blaid Cymru ond gan lawer o Aelodau ar y meinciau hyn, gan gynnwys fi fy hun; llawer ohonom ni wedi dangos diddordeb brwd ac ymgyrchu dros y cymorth ariannol a gynigiwn i lawer o grwpiau sy'n agored i niwed drwy'r rhaglen hon. Felly, rwy'n falch iawn eich bod wedi cyhoeddi y bydd £13.4 miliwn yn mynd tuag at y grant atal, cymorth ac ymyriadau cynnar, ac y bydd dau grant yn cael eu sefydlu a fydd yn gwahanu tai oddi wrth y lleill. A gaf i ymuno ag eraill i ofyn a allwch chi gadarnhau nawr y bydd hyn yn arwain at gymorth wedi ei neilltuo i'r rhai hynny sydd yn aml ag angen enbyd am dai a chymorth tai, er mwyn cyflawni blaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer y rhai sydd fwyaf agored i niwed yn y modd yr oedd eich Llywodraeth yn bwriadu ei wneud?

Ac yn olaf, mae hi'n glir iawn os ydym i barhau i weddnewid ein gwasanaethau iechyd a gofal yna mae'n rhaid inni fuddsoddi mewn gwasanaethau gofal sylfaenol, cymunedol ac ataliol. Ac ni allwn ni ganiatáu i rwystrau artiffisial a sefydliadol i amharu ar y gwaith o ariannu a darparu'r gwasanaethau y mae eu hangen arnom ni. Felly, rwy'n falch bod eich cyhoeddiad yn ystyried iechyd a gofal cymdeithasol yn eu cyfanrwydd, oherwydd fe ddylem ni edrych ar ffyrdd mwy arloesol o ariannu gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol er mwyn sicrhau y gellir bodloni'r galw heddiw ac yn y dyfodol. Felly, a wnewch chi hefyd sicrhau y bydd y broses gyllidebu yn parhau i gymell integreiddio ac arloesi rhwng iechyd a gofal cymdeithasol, gan sicrhau y bydd y gwasanaethau gofal hanfodol hynny yn parhau i gael eu darparu yn ein cymunedau?