Diolch yn fawr iawn am eich datganiad, Ysgrifennydd y Cabinet. Tybed a allech chi fy helpu, pan fyddaf yn gofyn rhai cwestiynau ynghylch addysg a'r berthynas rhwng y prif grŵp gwariant addysg a rhai o linellau gwariant adrannau eraill? Yn amlwg, mae'n braf iawn gweld y £60 miliwn ychwanegol ar gyfer addysg. Mae e dal yn llai na'r £100 miliwn yr oeddem yn ei ddisgwyl ar gyfer safonau ysgolion dros y cyfnod, ond gwelaf hefyd bod £30 miliwn o arian ychwanegol ar gyfer ysgolion ar gael. Mae'r rhan fwyaf o gyllid craidd ysgolion, wrth gwrs, yn dod gan awdurdodau lleol, er y mae'n rhaid imi ddweud, yn fy rhanbarth fy hun, pan fyddaf yn ymweld ag ysgolion a gwasanaethau eraill, y ddau brif gŵyn a glywaf o ran ariannu yw ysgolion yn benodol—nid addysg yn gyffredinol ond ysgolion yn benodol—a gofal cymdeithasol, y mae Mike Hedges wedi cyfeirio ato hefyd.

Gallaf weld y bu cynnydd yn y prif grŵp gwariant llywodraeth leol a gwariant cyhoeddus, ond, wrth gwrs, nid dim ond y grant cynnal refeniw yw hynny ac nid yw'n egluro ychwaith ble mae cyllid craidd ysgolion o fewn y £123 miliwn hwnnw a sut y gellir ei ddiogelu, gan osgoi trefn neilltuo ar yr un pryd. Mae'n arbennig o bwysig, rwy'n credu, oherwydd pan gyhoeddodd Llywodraeth Cymru yn y Cynulliad diwethaf ei bod wedi ychwanegu mwy o arian ar gyfer amddiffyn ysgolion, mewn gwirionedd daeth y rhan fwyaf o'r arian hwnnw o lywodraeth leol, a oedd eisoes o dan bwysau, yn hytrach nag o'r gyllideb addysg ganolog.

Felly, byddwn yn falch iawn petai chi'n gallu egluro i mi sut y mae cyllid craidd ysgolion yn cael ei warchod yn y twf hwnnw, yn enwedig gan fod y ddeddfwriaeth sylfaenol sy'n ymwneud â fformiwlâu cyllid ar gyfer ariannu ysgolion yn 20 mlwydd oed bellach, ac y mae hyd yn oed y rheoliadau o dan hynny yn wyth mlwydd oed. Felly, mae'n gwestiwn ehangach i mi, efallai ar gyfer diwrnod arall, ynghylch a oes angen edrych ar y strwythur cyfan hwnnw beth bynnag.

Y berthynas gyda chyllideb yr iaith Gymraeg a chyllideb addysg Gymraeg—yn amlwg, cawsom gyhoeddiad yn weddol ddiweddar am gynnydd cyfalaf, ond o gofio bod Llywodraeth Cymru yn awr yn mynd i roi pwyslais ar y Gymraeg ym myd addysg, nid ar addysg cyfrwng Cymraeg yn unig—er ein bod ni i gyd yn ymwybodol o'r holl anawsterau a geir wrth geisio cael pobl ifanc i hyfforddi'n athrawon gyda hynny mewn golwg—ble caiff y dyheadau o ran yr iaith Gymraeg eu cyflawni oherwydd ni chafwyd unrhyw gyfeiriad at y Gymraeg yn unrhyw ran o'r araith a draddodoch chi heddiw.

Yn olaf, y berthynas gyda'r gyllideb iechyd—mae hi'n amlwg yn braf iawn gweld rhywfaint o dwf yn hynny o beth, ond gan fod gofyn ar athrawon a staff mewn ysgolion i gymryd mwy o gyfrifoldeb o ran edrych ar ôl anghenion bugeiliol y plant, eu hiechyd meddwl yn benodol, a fydd rhan fach o'r cynnydd hwnnw yn y gyllideb iechyd yn cael ei neilltuo, hyd yn oed os nad yw mewn modd ffurfiol, ar gyfer gwella cyllidebau ysgol? A fyddai hynny'n cyfrif tuag at gyllideb graidd yr ysgol neu a fydd yn cael ei ystyried yn ffrwd incwm allanol, os gallaf ei fynegi fel yna? Oherwydd yn amlwg byddwn yn pryderu petai unrhyw arian yn cael ei dynnu oddi wrth iechyd ac wedyn yn mynd i mewn i'r grant cynnal refeniw lle nad yw'n ddiogel o gwbl. Gallai fynd ar goll er gwaethaf y penderfyniad caredig i ddefnyddio gwariant iechyd i helpu ysgolion i wella llesiant pobl ifanc. Diolch.