Part of 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Ynni, Cynllunio a Materion Gwledig – Senedd Cymru am 1:38 pm ar 3 Hydref 2018.
Wel, credaf y bydd pobl yn bryderus iawn ynglŷn â'r ffaith bod y Llywodraeth yn amlwg heb wneud ei gwaith cartref, gan eich bod yn mynd ar drywydd cynigion penodol, er bod hynny ar ffurf ymgynghoriad. Felly, sut y gallwch eu cyflwyno heb wybod beth fydd y goblygiadau? Sut y gallwch ddisgwyl i bobl ymateb yn ystyrlon i ymgynghoriad pan nad ydych, mewn gwirionedd, yn gallu dweud wrthynt pa effaith, os o gwbl, y caiff y newidiadau hynny ar eu busnesau, ar gymunedau gwledig a theuluoedd ffermio ledled Cymru? Ac fe ddywedwyd, wrth gwrs, ac rydych newydd gyfeirio at hyn, y gallai Brexit arwain at effeithiau trychinebus o ran amaethyddiaeth yma yng Nghymru, ac ar yr un pryd, gallai cyflwyno'r newidiadau rydych yn bwriadu eu cyflwyno yn hawdd wneud pethau'n waeth, ond 'Ni wyddom eto gan nad ydym wedi gwneud ein gwaith cartref.'
Nawr, mae pobl yn dweud wrthyf y gallai'r cynigion, yn enwedig mewn perthynas â chael gwared ar y taliadau sylfaenol i ffermwyr, wneud yr un peth i'n cymunedau gwledig â'r hyn a wnaeth Margaret Thatcher i gymunedau diwydiannol yng Nghymru. Rydym wedi clywed am Glirio'r Ucheldiroedd yn yr Alban; wel, os ydym yn ystyried ffermydd teuluol yn mynd i'r wal, byddwn yn sôn am glirio ucheldir Cymru. Rydym yn sefyll ar ymyl y dibyn, Ysgrifennydd y Cabinet, ac wrth gael gwared ar y taliadau sylfaenol, rydych yn cael gwared ar y rhwyd ddiogelwch sydd gan ffermwyr Cymru. Ac mae'n rhaid imi ddweud, rhaid eich bod mewn lle unig iawn ar hyn o bryd, Ysgrifennydd y Cabinet, gan mai dim ond chi a Michael Gove sy'n mynd ar drywydd y polisi hwn. Gwyddom y bydd ein prif gystadleuwyr yn yr Undeb Ewropeaidd yn parhau i gymryd dros 70 y cant o gymorth y polisi amaethyddol cyffredin fel taliadau uniongyrchol. Mae Llywodraeth yr Alban yn parhau â'r taliadau sylfaenol. Bydd Gogledd Iwerddon yn gwneud hynny hefyd. Mae hyd yn oed Ysgrifennydd DEFRA yr wrthblaid Lafur, Sue Hayman, wedi cyhoeddi y byddai'r Blaid Lafur yn Lloegr yn parhau â thaliadau fferm sylfaenol. A ydych o ddifrif hyd yn mynd i fynd ar drywydd y glymblaid hon rhwng Llywodraeth Lafur Cymru a Llywodraeth Dorïaidd y DU, hyd yn oed pan fo hynny'n gwrth-ddweud polisi eich plaid eich hun?