Part of the debate – Senedd Cymru am 2:47 pm ar 9 Hydref 2018.
Diolch i chi am y gyfres o gwestiynau. O ran y cymorth a roddwyd i'r bwrdd iechyd, rwyf wedi amlinellu hynny yn fy natganiad. Mae fy swyddogion i a'r uned cyflenwi yn rhoi cymorth a her yn ogystal â chyfethol cymorth uwch arweinyddiaeth gan fydwragedd profiadol mewn byrddau iechyd cyfagos, yn ychwanegol, wrth gwrs, at y camau a gymerwyd gan y bwrdd iechyd ei hun.
Ac rwy'n nodi'r pwynt a wnewch am niferoedd y staff. Y pwynt yr oeddwn yn ei wneud yn syml oedd bod llawer o'r staff o'r 15 sydd wedi eu recriwtio i fod i ddechrau'r wythnos hon, yn hytrach na recriwtio 15 ac na fydden nhw o reidrwydd ar gael i weithio yn y gwasanaeth am rai misoedd. Felly, dyna pam y gallwn fod yn hyderus y bydd dosbarthiadau cynenedigol yn dechrau yn y dyfodol agos, oherwydd bydd ganddyn nhw staff ychwanegol o fewn yr wythnos.
O ran y pwynt olaf a wnaethoch—y pwynt am yr oruchwyliaeth—unwaith eto, yn y datganiad a wneuthum cyfeiriais at nifer o bwyntiau gwahanol sy'n ein helpu i gael trosolwg a chipolwg: yr adnodd Birthrate Plus yr ydym yn edrych arno ar gyfer nifer y staff a'r ffaith eu bod wedi tynnu'n ôl y dosbarthiadau oherwydd yr her fyrdymor o ran niferoedd staff. Mae'r rheini'n bethau yr ydym yn bendant yn eu hystyried, yn ogystal â'r byrddau perfformiad ehangach yn mynd trwy'r ystod o faterion a amlinellais yn fy natganiad. Bydd yr holl bethau hynny yn bwysig, a bydd y prif nyrs a'i swyddogion yn adolygu'r pethau hynny ynghyd â'r bwrdd iechyd.
Nawr, nid wyf yn ymwybodol, ac nid yw fy swyddogion yn ymwybodol, o fater tebyg sy'n peri pryder yn unrhyw fwrdd iechyd arall yng Nghymru. Fodd bynnag, nid ydym wedi aros nes bod problem yn codi. Mae fy swyddogion wedi bod mewn cysylltiad uniongyrchol â byrddau iechyd, ac mae'r prif nyrs wedi ysgrifennu at bob bwrdd iechyd i geisio sicrwydd ffurfiol am ansawdd y gofal a ddarperir, gan gynnwys materion staffio, ac i'r sicrwydd hwnnw gael ei roi o fewn y pythefnos nesaf. Felly, nid ydym yn disgwyl canfod her. Rydym yn ceisio'r sicrwydd hwnnw, fel yr wyf yn siŵr y byddech yn disgwyl inni ei wneud.
Nid wyf yn credu bod y bwrdd iechyd yn bychanu difrifoldeb yr her. Maen nhw'n deall yn dda iawn bod hwn yn fater difrifol y mae angen ei adolygu mewn modd priodol, fel y byddai unrhyw fwrdd iechyd arall yn ei wneud. A'r hyn a ddylai ddigwydd ym mhob bwrdd iechyd arall, wrth gwrs, yw bod digwyddiad difrifol yn cael ei adolygu a bod rhywbeth yn cael ei ddysgu o hynny. Dyna, yn fy marn i, yw'r broses arferol y cyfeiriwyd ati, ond, wrth gwrs, nid yw'r mesur ychwanegol hwn na'r mesurau hynny y mae'r byrddau iechyd eu hunain yn cynnig ymgymryd â nhw yn ddigwyddiadau arferol, sy'n digwydd o ddydd i ddydd. Nid yw yn gofyn i ddau goleg brenhinol ddod i adolygu eich arferion yn ddull dyddiol a safonol o weithredu.
I gloi, rwy'n hapus i ymdrin â'ch pwynt am y prinder staff a allai fod yn ffactor, a bydd y colegau brenhinol yn gwneud hynny hefyd. Mae hynny'n rhan o'r pryder a bydd yn rhan o delerau'r colegau i ystyried a yw prinder staff yn chwarae rhan ai peidio. Bydd hynny hefyd yn rhan o'u hystyriaeth o ymarfer clinigol neu arweinyddiaeth clinigol—yr ystod gyfan o ffactorau y byddem yn awyddus i'w deall yn iawn er mwyn gwneud argymhellion ar gyfer y dyfodol. O ran hynny, pe bai'r Colegau Brenhinol yn dymuno mynd ymhellach, yna ni fydd eu cylch gorchwyl yn eu cyfyngu i adolygiad artiffisial. Bydd ganddyn nhw'r sgôp i edrych ble bynnag y mae'r angen, a rhoi'r math o adolygiad y bydden nhw eu hunain, yn broffesiynol, yn dymuno ymgymryd ag ef, a rhoi i ni a'r cyhoedd ehangach y math o hyder y byddai pawb yn dymuno ei gael.