Part of the debate – Senedd Cymru am 2:51 pm ar 9 Hydref 2018.
Diolch i chi, Ysgrifennydd y Cabinet, am eich datganiad, ac a gaf innau hefyd fynegi ar goedd fy nghydymdeimlad dwysaf a'm consýrn ag unrhyw un a gafodd ei effeithio gan y sefyllfa ym mwrdd iechyd Cwm Taf? Fel y byddech yn disgwyl, rwyf wedi cael trafodaethau hir a manwl gyda bwrdd iechyd Cwm Taf am y sefyllfa yno a sut y daeth hyn i fod. Ni chefais unrhyw syniad nac argraff eu bod mewn unrhyw ffordd yn bychanu difrifoldeb yr hyn sydd wedi digwydd yno, ond ymddengys i mi, pan nad yw gwasanaeth hanfodol yn cael ei gyflwyno yn ôl y disgwyl, fel gyda'r adolygiad o'r canlyniadau andwyol hyn, mae angen inni wneud dau beth allweddol i dawelu meddwl y menywod sy'n defnyddio'r gwasanaeth hwn yn ogystal â'r cyhoedd. Yn gyntaf, mae angen inni, fel yr amlinellwyd gennych eisoes, ddarparu cyfrwng annibynnol i edrych ar yr amgylchiadau ac adrodd am unrhyw bwyntiau gweithredu ar gyfer dysgu pellach a gwelliannau i sicrhau bod hyder yn y system. Byddwn yn gobeithio y bydd eich camau chi, yn ogystal â'r camau a gymerwyd eisoes gan y bwrdd iechyd ar yr adolygiad gan fyrddau eraill y maen nhw'n ei gyflwyno, yn cyflawni'r gwelliannau angenrheidiol y byddai fy etholwyr yn eu disgwyl gan y gwasanaeth yn y dyfodol. Ni fyddent yn disgwyl dim llai.
Yn ail, a ydych yn cytuno â mi fod yn rhaid inni wneud yn siŵr ein bod yn parhau i annog diwylliant lle nad yw'r systemau iechyd a gofal, yn enwedig yn ein byrddau iechyd, mewn unrhyw ffordd yn cael eu hannog i beidio â nodi problemau neu faterion eu hunain, sef yr hyn oedd yn wir yng Nghwm Taf lle nododd y bwrdd iechyd ei hun fethiannau ei broses ei hun? Dylem bob amser ddangos i'r byrddau iechyd lleol a'r staff fod adrodd am eu pryderon, fel yn achos y canlyniadau andwyol hyn, yn ddefnyddiol ar gyfer cael ymateb gan y system iechyd ehangach lle mae hynny'n angenrheidiol. A'r un mor bwysig, er bod yn rhaid i'n hymateb ni gael ei drin mewn modd sensitif a chadarn, ni ddylai fod yn wleidyddol ac ni ddylid ei orliwio, o ystyried pwysigrwydd y gwasanaethau yr ydym yn eu trafod a'r angen i roi sicrwydd.