Mae 'ffyniant' yn air mawr, mae o'n air pwysig. Rydym ni i gyd eisiau Cymru sy'n ffynnu yn economaidd, yn gymdeithasol. Mi allwn ni sôn am ffyniant mewn gwasanaethau cyhoeddus—addysg ac iechyd hefyd. Rydw i eisiau Cymru sy'n ffynnu fel cenedl go iawn i gymryd ei lle ymhlith cenhedloedd y byd ac, yn sicr, allwn ni ddim gymryd y gair 'ffyniant' yn ysgafn na'i danchwarae fo. Ond, mae gen i ofn, nad ydw i'n gweld bod rhaglen 'Ffyniant i Bawb' Llywodraeth Cymru'n derbyn maint yr heriau sy'n wynebu Cymru. Nid ydy hi yn sicr yn dangos yr uchelgais sydd ei angen i ymateb i'r heriau yna.

Ac mae cynnydd—well inni fod yn onest yn fan hyn—wedi bod yn gyfyngedig yn y bron i 20 mlynedd ers sefydlu datganoli. Gallaf i roi faint a fynnir o enghreifftiau: mae GVA Cymru i lawr yn is nag yr oedd o ar ddechrau datganoli; rydym ni'n colli ein pobl ifanc ni, yn colli ein sgiliau a gwybodaeth. Yn haf 2017, mi ddangosodd adroddiad gan y Resolution Foundation bod Cymru wedi gweld colled net o dros 20,000 o raddedigion rhwng 2013 a 2016. Ar yr amgylchedd, ni fydd Llywodraeth Cymru yn cyrraedd ei tharged i leihau allyriadau 40 y cant erbyn 2020. Mae'r ystadegau diweddaraf yn dangos bod allyriadau yng Nghymru, dair blynedd yn ôl, dim ond rhyw 19 y cant yn llai nag yr oedden nhw yn 1990. Dros yr un cyfnod, mae allyriadau ar draws y Deyrnas Unedig wedi'u lleihau 27 y cant.

Os edrychwn ni ar ddatganiad deddfwriaethol y Prif Weinidog yng Ngorffennaf y llynedd, mae'n fwy nodedig rydw i'n meddwl am yr hyn sydd ar goll, yn hytrach na'r hyn oedd yn cael ei gynnwys: dim Deddf aer lân i Gymru i fynd i'r afael â'r argyfwng iechyd cyhoeddus o lygredd awyr sy'n achosi 2,000 o farwolaethau cynnar bob blwyddyn yng Nghymru; dim deddfwriaeth i sefydlu cwmni ynni a allai wthio prosiectau adnewyddol newydd a hyd yn oed gwthio morlyn llanw Bae Abertawe.

Mi oedd y rhaglen ddeddfwriaethol yn cyfeirio at waddol y Prif Weinidog, yn cyfeirio at ddeddfwriaeth fel Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 a'r Ddeddf Teithio Llesol (Cymru) 2013, ond beth ydy pwrpas deddfwriaeth oni bai ei bod yn arwain at newid yn y ffordd mae pethau'n cael eu gwneud ac at wella bywydau pobl? Bron i bum mlynedd ers pasio'r Ddeddf teithio llesol, er enghraifft, mae cyfraddau teithio llesol yn dal i fod yr un fath ac mae llai o blant yn cerdded neu'n beicio i'r ysgol. Mae gwariant o ryw £10 y pen y flwyddyn yn llai o lawer na'r £17 i £20 y pen oedd yn cael ei argymell gan Bwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau.

Lle mae'r cynnydd yn nhermau mynd i'r afael â newid hinsawdd, llygredd awyr a gwastraff plastig? Yn hytrach na disgwyl i Lywodraeth Geidwadol y Deyrnas Unedig gymryd y mater yma o ddifrif, mi fyddai Plaid Cymru yn cymryd yr awenau ein hunain ac yn cyflwyno Deddf awyr lân i Gymru. Mi fyddem ni'n anelu at ddileu gwerthiant ceir diesel a phetrol yn unig erbyn 2030, fel y mae nifer o wledydd yn ei wneud, ac sy'n darged mwy uchelgeisiol na'r hyn sydd wedi cael ei osod gan Lywodraeth Prydain. Mi fyddem ni'n cyflwyno cynllun dychwelyd poteli ac ardoll blastig defnydd unigol i fynd i'r afael â'r pla o lygredd plastig. Yng ngeiriau'r Marine Conservation Society: