3. Datganiad gan Weinidog yr Amgylchedd: Diweddariad am Effeithiau Llifogydd Storom Callum

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:03 pm ar 16 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour 3:03, 16 Hydref 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Aelod am ei chyfraniad cynhwysfawr, ac fe wnaf fy ngorau i ateb y cwestiynau yr ydych chi wedi'u codi. Credaf eich bod hefyd yn iawn eto i dalu teyrnged i, a chydnabod ymdrechion gwirfoddolwyr, y gymuned leol, yn ogystal â'r gwasanaethau brys, y mae pob un ohonom ni, rwy'n credu, nid yn unig y cymunedau lleol, yn ddyledus iddynt. Ac mae'n dda clywed y straeon cadarnhaol hefyd am linellau cymorth brys yn gweithio dda, bod camau atal wedi'u rhoi ar waith. Un o'r pethau a glywais y bore yma hefyd oedd sut y gwnaeth rhai o rybuddion Cyfoeth Naturiol Cymru helpu i roi gwybod i bobl felly os oedden nhw mewn ardal â risg o lifogydd, roedden nhw'n gallu symud eu ceir neu gymryd camau penodol i atal yr effaith ar eu cartref a'u hardal hefyd, mewn gwirionedd.

O ran ystyried adolygiad o'n blaenoriaethau ni, ar ôl unrhyw ddigwyddiad fel hwn, pan fydd ein gallu a'n cydnerthedd wedi'u profi, mae'n iawn a phriodol inni edrych ar yr hyn sydd wedi gweithio a hefyd edrych ar yr hyn nad yw wedi gweithio a gweld y pethau y mae angen eu newid yn y dyfodol. Felly, rydym ni yn disgwyl y byddwn nawr yn gweithio gydag awdurdodau lleol, Cyfoeth Naturiol Cymru, a'r holl randdeiliaid eraill i edrych ar yr hyn a ddigwyddodd a'r hyn y bydd angen i ni ei newid o bosib ar gyfer y dyfodol, oherwydd mae bob amser yn briodol ein bod yn dysgu gwersi a'n bod yn ategu'r gwaith yr ydym yn ei wneud wrth gynnal yr ymrwymiad hwnnw i atal llifogydd ledled Cymru gyfan hefyd.

O ran y cynllun addasu i newid yn yr hinsawdd ac atal llifogydd, wrth gwrs, mae newid yn yr hinsawdd yn un o'r ffactorau sy'n cael ei ystyried o ran sut yr ydym ni'n mapio perygl llifogydd ac yn mynd i'r afael â'r blaenoriaethau hynny yn ein gwaith atal yng Nghymru fel y mae, ond, yn sicr, wrth i'r bygythiadau newid yn yr hinsawdd gynyddu fwy fyth—yr heriau a ddaw yn sgil hynny—nid yw ond yn briodol ein bod yn ystyried hynny yn ei gyfanrwydd. Rwy'n siŵr y byddaf i ac Ysgrifennydd y Cabinet dros ynni yn cydweithio'n agos, gyda chyd-Aelodau eraill yn y Cabinet, o ran sut yr ydym ni'n addasu i newid yn yr hinsawdd yn y dyfodol, a fydd yn amlwg yn ystyried y popeth mewn modd cynhwysfawr, gan gynnwys atal llifogydd a chamau lliniaru hefyd.

O ran cyllid brys sydd ar gael i helpu, rwy'n siŵr bod hyn yn rhywbeth—fel a ddywedais wrth fy nghyd-Aelod, Angela Burns, y mae hynny eisoes yn cael ei drafod gyda swyddogion ac mae'n rhywbeth, fel Llywodraeth Cymru, yr ydym yn agored iddo ac yn ei ddeall. Ac er eich bod chi'n gywir yn dweud na allaf roi ffigur neu nodi rhif ar hyn o bryd, yma yn y Siambr hon, yn sicr rydym yn ymwybodol o'r angen i fwrw ymlaen â hyn a hefyd i ystyried, mewn gwirionedd, a oes angen inni ystyried y trothwy hefyd yn rhan o hynny.

Yn olaf, dim ond ar y pwynt am Gronfa Gydsefyll yr UE, fy nealltwriaeth i ar hyn o bryd yw ei bod ond ar gael pan fo cost difrod llifogydd yn fwy na £1 biliwn. Yn amlwg, mae angen ystyried popeth a gynigir, popeth, ac yn amlwg rydych chi'n iawn y byddai angen mynd i'r afael ag unrhyw ddyrannu arian drwy drafod gyda swyddogion a Gweinidogion Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU. Hyd y gwn i, nid fu unrhyw drafodaethau hyd yn hyn, ond, yn amlwg, byddai hynny'n dibynnu ar ganlyniad yr adolygiadau sy'n cael eu cynnal yng Nghymru ar hyn o bryd yn yr holl gymunedau yr effeithiwyd arnynt.