5. Datganiad gan Arweinydd y Tŷ a'r Prif Chwip: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Fand Eang

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:24 pm ar 23 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 4:24, 23 Hydref 2018

(Cyfieithwyd)

Mae hwn yn bwynt gwleidyddol iawn ac athronyddol, mewn gwirionedd, ac mae'r byd wedi symud—. Yn y ddadl ddiwethaf, roeddem yn siarad am y gwahaniaeth yn y byd mewn pum mlynedd, ac mae hon yn enghraifft wych iawn o hynny. Felly, a bod yn deg, pan ddechreuodd Llywodraeth y DU ar y daith hon, fel y gwnaethom ninnau, technoleg foethus oedd hon mewn gwirionedd ac nid oedd rhai pobl yn dymuno cael cysylltiad trwy'r amser. Rwyf yn aml wedi cyfeirio yn y Siambr hon at y ffaith fod gan Fannau Brycheiniog eu slogan hysbysebu, 'Dewch i Fannau Brycheiniog a chael eich datgysylltu'—wyddoch chi, roedd hynny'n dda o beth. Erbyn hyn, nid peth da mohono, ac nid oes neb yn dadlau am hynny nawr, ac mae hynny'n newid enfawr a sylweddol yn y ffordd yr ydym yn byw ein bywydau. Mae'r ffaith ein bod ni'n cario mwy o rym cyfrifiadurol yn ein pocedi nag a oedd yn bresennol trwy'r byd pan ddechreuais i weithio yn golygu rhywbeth; mae'n dangos y newid a fu yn y dechnoleg. Ond mae polisi'r Llywodraeth wedi llusgo'r y tu ôl i hynny, yn fy marn i, a'r ffaith ei bod bellach yn hanfodol i gael cysylltedd a seilwaith hanfodol—. Roedd yn llusgo tu ôl—y datblygiad polisi. Rydym ni yn cael y sgwrs honno gyda hwy, yn aml iawn. Cawsom sgwrs faith heb fod yn gynhyrchiol iawn yn y pen draw am  rwymedigaeth o wasanaeth cyffredinol, nad yw erioed wedi ei ddatrys oherwydd  nid ydym yn gwybod eto mewn gwirionedd beth mae 'cyffredinol' yn ei olygu, a, beth bynnag, dim ond ar 10 Mbps y mae hynny, fel y mae'r Aelod ei nodi yn gywir, ac na fydd hynny'n ddigon yn fuan iawn.

Un o'r pethau y byddwn yn ei ddweud yw ein bod ni'n awyddus iawn i'r bobl sydd o'r farn y gallai eu gofynion o ran cysylltedd gynyddu i dros 30 Mbps, sef y swm gwarantedig ar y cynllun cyflym iawn, gysylltu â gwasanaethau cysylltedd busnes cyn gynted â phosibl, oherwydd bod gennym ni wasanaeth cynghori a all fynd allan a rhagamcanu eich anghenion yn y dyfodol, ac, mewn gwirionedd, efallai y byddai'n llawer gwell i chi  fynd gyda'r daleb gwibgyswllt yn fuan iawn, a byddai gennych lawer gwell cysylltiad. Felly, mae pob busnes unigol, yn arbennig felly, yn wahanol iawn.

O ran mynegi'r niferoedd o'r tu arall, mae gennym ni 16,000 o safleoedd eisoes yn lotiau 1 a 3. Nid wyf yn gwybod faint sydd yn y lot nesaf; rwy'n gobeithio gallu cyhoeddi hynny yn y 10 diwrnod nesaf. Mae llawer o gymhlethdod y drafodaeth ynghylch dynodi'r union fan y dywed y tendrwr ei fod yn mynd iddi fel y gallwn ni gael y sicrwydd yr ydym ni wedi ei drafod yn aml yn y Siambr hon. Felly, nid wyf i'n gwybod yn hollol, ond nifer cyflawn y safleoedd ar hyn o bryd—ac fel y dywedaf, fel y mae adeiladwyr yn adeiladu tai, mae'n newid—yw 90,000 o safleoedd, felly fe allwch chi wneud y swm. Roeddem yn gwybod pan wnaethom ni gychwyn ar hyn, na fyddai £80 miliwn yn ddigon mae'n debyg i gyrraedd pob un o'r rheini. Fel y dywedaf, rydych yn gallu prynu'r gwasanaeth o hyd, ond mae'n ddrud. A'r peth arall y byddwn i'n ei ddweud—ac rwy'n dweud hyn trwy'r amser, Dirprwy Lywydd dros dro—mae'n fy syfrdanu i pan fydd pobl yn prynu cartref, nad ydyn nhw'n tynnu pris y cysylltiad oddi wrth gost y tŷ y dyddiau hyn. Roeddwn yn disgwyl gweld prisiau tai yn cael eu heffeithio gan hyn, a hyd yma, nid yw hynny wedi digwydd mewn llawer iawn o ardaloedd.