5. Datganiad gan Arweinydd y Tŷ a'r Prif Chwip: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Fand Eang

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:21 pm ar 23 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Bethan Sayed Bethan Sayed Plaid Cymru 4:21, 23 Hydref 2018

(Cyfieithwyd)

Yn wahanol i Russell George a Julie James, rwyf i'n gymharol newydd i'r maes hwn ar hyn o bryd, felly byddwch yn amyneddgar â mi, ond rwy'n edrych ymlaen at weithio gyda chi yn y maes arbennig hwn, arweinydd y tŷ.

Rwy'n dal sylw y nodwyd mewn diweddariadau blaenorol ar gyflymu a chysylltedd mai ymyrraeth â'r farchnad yw hyn, ac rwy'n cytuno, mewn gwirionedd, y byddai'n haws i gael cynnydd yn y maes hwn o ddarpariaeth cwmpas eang pe byddai band eang yn cael ei drin yn fwy fel cyfleustod cyhoeddus. Mae hwn yn anghenraid fwyfwy hanfodol ar gyfer bywyd a busnes i lawer ac mae'n arbennig o angenrheidiol i sicrhau cyfle cyfartal yn rhai o'n lleoedd mwyaf anhygyrch. Rwy'n sylweddoli bod llawer o waith i'w wneud eto i sicrhau ei fod ar gael yn ehangach a pha mor rhwydd yw cael gafael arno, ac rwy'n ymwybodol bod nifer sylweddol o safleoedd sy'n parhau heb wasanaeth cyflym iawn. Rwy'n gwybod bod Russell George wedi manylu ar rai o'r cwestiynau hynny, ond tybed a wnewch chi ddweud ychydig mwy am niferoedd y safleoedd a fydd yn parhau i fod heb y gallu i gael y gwasanaeth cyflym iawn er gwaethaf y mesurau newydd yr ydych chi wedi eu cyhoeddi heddiw.

Credaf y bydd yn rhaid i ni gael trafodaeth ynghylch sut y gall hyn symud ymlaen a bod yn barod am y dyfodol wrth i dechnoleg newid yn gyflym. Yn y ddadl yn gynharach, roeddem yn sôn am y Gymraeg a'r defnydd o dechnoleg  ddigidol; mae'n rhaid inni edrych tua'r dyfodol o ran yr hyn y bydd angen ei roi ar waith o ran seilwaith ymhen 10, 15 neu 20 mlynedd. Pan fydd aelwyd wedi cael y gwasanaeth cyflym iawn, mae disgwyliad y bydd hynny'n ddigon wedyn, ond wrth i deuluoedd dyfu, fel y bydd anghenion busnesau yn newid a thueddiadau newydd yn dod i'r amlwg, bydd y galw ar y defnydd o'r rhyngrwyd hefyd yn cynyddu. A ydym ni'n bwriadu sicrhau y bydd gennym ni ddigon o fand eang i warantu y bydd ar gael yn y dyfodol o ran lanlwytho, lawrlwytho a ffrydio, ac os bydd angen o bosibl yn uwch yn y dyfodol, sut ydych chi'n cynllunio ar gyfer y posibilrwydd hwn?

Yn olaf, a wnewch chi amlinellu yn fwy manwl pa drafodaethau a gawsoch chi gyda Llywodraeth y DU ynglŷn â'r mater hwn a'r broblem ehangach o sicrhau mynediad eang a chyffredinol at fand eang? Rydych chi wedi dweud yn y gorffennol bod dadl gref y dylai hyn gael ei drin fel cyfleustod cyhoeddus yn yr un modd â dŵr. A oes unrhyw symudiad wedi bod yn hynny o beth gyda Llywodraeth y DU, ac a ydych chi'n rhagweld unrhyw gymorth pellach gan Lywodraeth y DU i'r perwyl hwnnw?