5. Datganiad gan Arweinydd y Tŷ a'r Prif Chwip: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Fand Eang

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:36 pm ar 23 Hydref 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 4:36, 23 Hydref 2018

(Cyfieithwyd)

Ydw, rwy'n cytuno'n llwyr â dadansoddiad yr Aelod o hyn. Rydym wedi gweithio'n galed iawn gyda chydweithwyr ynglŷn â rheoliadau adeiladu a chaniatâd cynllunio. Ac, fel y dywedais wrth ateb Hefin David, gallai cynghorau wneud llawer gyda'r cytundebau 106 a mynnu—felly, pan fydd cyngor yn gwneud cytundeb 106 i glymu'r cyfleustodau a mabwysiadu'r heol ac ati, yna fe ddylai sicrhau bod pibellau band eang ac ati i gyd ar gael. Mae'n rhaid dweud, os nad yw'r prif nod yn yr heol y mae'n cael ei gysylltu â hi, efallai na chewch chi gysylltiad yn syth, ond, heb y pibellau, mae ôl-ffitio, fel y dywedwch, yn llawer mwy costus. Felly, fe ddylai fod pibellau yno, a phob seilwaith y gallwch ei roi yno, hyd yn oed os nad yw yn yr heol, er, yn y rhan fwyaf o leoedd yng Nghymru, mae yn yr heol erbyn hyn. Felly, rwy'n cytuno â hynny.

Ceir hefyd broblemau ynghylch rheoliadau adeiladu ac inswleiddio. Rwy'n gwybod bod yr Aelod yn gyfarwydd â hyn, ond po uchaf y bo safon inswleiddio'r tŷ, ac rwy'n cytuno'n llwyr â hyn, y mwyaf o gawell Faraday ydyw a pho leiaf y bydd y signal yn cario. Ac felly mae angen i chi gael pibellau yn y tŷ i ganiatáu i'r signal drosglwyddo, ac mae hynny mewn gwirionedd yn rhan hanfodol o'r peth hefyd. Ac rwy'n awyddus iawn i gael trafodaeth gyda chydweithwyr sy'n Weinidogion ynglŷn â'r gofynion—ac rwyf wedi cael y sgwrs hon gyda Rebecca Evans, y Gweinidog â chyfrifoldeb—am dai cymdeithasol, er enghraifft, i sicrhau bod pobl sy'n prynu tai fforddiadwy yn cael y gofynion hynny wedi eu cynnwys hefyd yn y fanyleb ar gyfer y tŷ, oherwydd yr hyn nad ydych yn ei ddymuno yw allgáu digidol yn cael ei wthio ar ben hynny.

Ond cytunaf yn llwyr: fe ddylai adeiladwyr tai geisio sicrhau bod yr hyn sydd bellach yn rhan hanfodol o fywyd yr unfed ganrif ar hugain yn cael ei gynnwys yn y safle. Ac rwyf am ailadrodd unwaith eto ei bod yn syndod i mi nad yw pobl yn darganfod beth yw cost cysylltiad cyn cytuno ar gost y tŷ.