Part of the debate – Senedd Cymru am 5:25 pm ar 23 Hydref 2018.
Diolch yn fawr iawn, Llywydd dros dro. A gaf i ddechrau drwy ddweud y bydd y Llywodraeth yn derbyn pob un o'r tri gwelliant i'r cynnig hwn y prynhawn yma?
O ran mynd ati i ddiwygio'r gwasanaeth prawf, ceir rhai gwahaniaethau athronyddol, sylweddol iawn rhyngom ni a Llywodraeth y Deyrnas Unedig ar y mater hwn. I mi, ac i ni, yr egwyddorion craidd yw ein bod ni eisiau gweld y gwasanaeth prawf yn wasanaeth adsefydlu o'r radd flaenaf sy'n buddsoddi mewn pobl ac sy'n buddsoddi mewn cymunedau. Rydym ni eisiau gweld adsefydlu yn cael ei roi wrth wraidd y gwasanaeth prawf.
Mae dogfen ymgynghori ddiweddar gan y Weinyddiaeth Gyfiawnder, 'Cryfhau'r gwasanaeth prawf, meithrin hyder', wedi'i groesawu gan y Llywodraeth hon, oherwydd ein bod ni'n credu, er gwaethaf rhai gwahaniaethau o ran ein hymagwedd sylfaenol tuag at y gwasanaeth prawf, bod y ddogfen ymgynghori hon yn gosod sail inni symud ymlaen gyda gwasanaeth prawf yng Nghymru. Mae'r ymgynghoriad yn rhoi cyfle gwirioneddol i wneud pethau sy'n seiliedig ar ein profiad ni yng Nghymru ac yn seiliedig ar ein huchelgeisiau ar gyfer Cymru hefyd. Rwy'n credu bod y cynigion yn yr ymgynghoriad yn rhoi cyfle inni ddylunio gwasanaeth prawf gwell sy'n addas i'w ddiben.
Roeddwn i'n falch iawn, a chredaf y bydd holl Aelodau'r Siambr yn croesawu'r gydnabyddiaeth gan y Weinyddiaeth Gyfiawnder fod Cymru mewn sefyllfa unigryw, na fyddai ceisio gwthio cynigion Seisnig ar Gymru yn gweithio, ac rwy'n credu y byddem ni i gyd yn croesawu'r gydnabyddiaeth nad yw hyn yn bosib erbyn hyn. Credaf mai dyma'r cam cyntaf yn y broses o gyflwyno gwasanaeth prawf i Gymru a fydd yn rhoi cysondeb ac yn darparu gwasanaeth cynhwysfawr i Gymru.
Mae'r cynigion yr ydym ni yn eu trafod yn cynnwys: ymgorffori swyddogaeth rheoli troseddwyr y cwmnïau adsefydlu cymunedol i'r Gwasanaeth Prawf Cenedlaethol, creu system prawf unigol yng Nghymru; cydberthynas well rhwng y strwythurau hyn a mwy o ran i bartneriaid lleol wrth lunio gwasanaethau prawf; cyfleoedd i gomisiynu ar y cyd â Llywodraeth Cymru a chomisiynwyr yr heddlu a throseddu; a'r cyfle i gyflawni mwy o integreiddio yn y gwasanaeth prawf a charchardai. Rydym ni'n cydnabod y bydd elfen o gystadleuaeth gyda'r gwasanaethau ymyrraeth ac ailsefydlu. Wrth gwrs, byddai'n well gan Lywodraeth Cymru i'r agweddau hyn fod o fewn y gwasanaeth cyhoeddus, ond rydym ni'n cydnabod bod hyn yn wahaniaeth rhyngom ni a Llywodraeth y Deyrnas Unedig.
Llywydd dros dro, yn ystod fy nghyfnod yn y swydd hon, rwyf wedi ceisio creu perthynas waith agos rhwng Llywodraeth Cymru, y Weinyddiaeth Gyfiawnder a Gwasanaeth Prawf a Charchardai ei Mawrhydi. Bydd Aelodau'n ymwybodol fod datganoli'r system cyfiawnder troseddol yn un o amcanion y Llywodraeth hon—nid oherwydd athrawiaeth, ond oherwydd ein bod ni eisiau gweld gwasanaethau da yn cael eu darparu i rai o'r bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymunedau. Ac rydym ni'n credu bod gweithio gyda'n gilydd i ddarparu'r gwasanaethau hyn mewn ffordd sy'n uno pobl a sefydliadau yn ffordd well o gyflawni'r rhain. Yn rhy aml o lawer, rydym ni wedi bod yn y sefyllfa yn y blynyddoedd diwethaf lle nad yw Llywodraeth Cymru na Llywodraeth y Deyrnas Unedig wedi llwyddo i gyflawni eu holl bolisïau yn y gwasanaeth prawf ac mewn mannau eraill yn y system cyfiawnder troseddol. Mae hyn o ganlyniad i setliad diffygiol nad yw'n cyflawni ar gyfer Cymru. Felly, rydym ni wedi ceisio creu perthynas waith agos â Llywodraeth y DU i sicrhau, er gwaethaf y trafferthion o gael setliad, y gallwn ni obeithio creu strwythurau sydd yn darparu'r gwasanaethau y credwn ni sydd eu hangen arnom ni.