Part of the debate – Senedd Cymru am 6:22 pm ar 6 Tachwedd 2018.
Hoffwn ddiolch i bwyllgor Cymru a staff y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol, gan gynnwys y rhai hynny sydd yma heddiw yn yr oriel gyhoeddus, nid yn unig am yr adroddiad, ond am y gwaith caled y maen nhw'n ei wneud i hyrwyddo cydraddoldeb a hawliau dynol yng Nghymru. Rwy'n cydnabod bod hyn yn cynnwys cyfrifoldeb y comisiwn 'i daflu goleuni ar wirioneddau anghyfforddus', i ddyfynnu'r comisiynydd yng Nghymru, Dr June Milligan.
Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, ers y ddadl ddiwethaf ar adolygiad blynyddol y Comisiwn, mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn bwrw ymlaen â'n nod o wneud Cymru yn genedl fwy cyfartal. Mae arweinydd y tŷ wedi cwrdd sawl gwaith â June Milligan a Ruth Coombs, pennaeth y Comisiwn yng Nghymru, i drafod sut y gallwn ni weithio ar y cyd i fynd i'r afael â dileu'r anghydraddoldebau a welwn o hyd yng Nghymru.
Y flwyddyn hon, mae'n bwysig, ochr yn ochr â'r adolygiad blynyddol, inni gymryd sylw gofalus o adroddiad 'A yw Cymru'n decach? (2018)' y Comisiwn, sy'n rhoi tystiolaeth newydd sylweddol i ysgogi ac ategu gwaith pob lluniwr polisi ac asiantaethau cyflenwi sy'n ceisio creu Cymru fwy cyfartal. Mae'r adroddiad hwnnw yn arf gwerthfawr i'n helpu i sicrhau bod ein prosesau gwneud penderfyniadau yn gadarn a bod ein polisïau a'n gwasanaethau yn ystyried anghenion pobl a'u bod yn hygyrch i bawb. Byddwn hefyd yn ystyried yn ofalus holl argymhellion y comisiwn yn 'A yw Cymru'n decach?' i benderfynu pa gamau newydd neu wahanol sy'n angenrheidiol wrth ymateb iddo. Gyda'i gilydd, mae'r adroddiad blynyddol ac 'A yw Cymru'n decach?' yn dangos pa mor gynhyrchiol y bu'r Comisiwn eleni. Mae hyn, wrth gwrs, yng nghyd-destun yr hyn sy'n parhau i fod yn gyfnod eithriadol o heriol ar gyfer hawliau dynol, yn y DU a thramor.
Ni cheisiaf dynnu sylw at yr holl waith arall y mae'r Comisiwn wedi'i wneud eleni; gallwch chi weld drosoch eich hunain yn yr adolygiad. Fodd bynnag, fe wnaf ymdrin â rhai o'r agweddau allweddol ar ei swyddogaeth.