4. Pa fesurau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i gefnogi'r diwydiant llaeth yn ne-ddwyrain Cymru? OAQ52867

Diolch. Rwyf wedi ymrwymo i gefnogi datblygiad hirdymor a phroffidioldeb llaeth ledled Cymru. Mae cefnogi'r farchnad yn cynnwys datblygu masnach yn y DU a marchnadoedd tramor. Mae cymorth busnes yn cynnwys meincnodi, cymorth technegol, clystyrau busnes a hyfforddiant adnoddau sylweddol.

Diolch ichi, Ysgrifennydd y Cabinet. Ac fel y nodwyd gennych yn y sioe laeth flynyddol yn ddiweddar, ni fu erioed fwy o angen paratoi ar gyfer byd ar ôl Brexit, wrth i Gymru wynebu tswnami ei effeithiau. Ysgrifennydd y Cabinet, sut y mae Llywodraeth Cymru yn asesu bod y prosiect HerdAdvance newydd, sy'n rhan o raglen gwella llaeth £6.5 miliwn Llywodraeth Cymru, yn mynd i helpu ffermwyr yn fy etholaeth yn Islwyn? A beth y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i sicrhau bod y prosiect newydd, a ddarperir gan y bwrdd amaethyddol a garddwriaethol, yn cael ei groesawu'n llawn gan gynifer o ffermwyr â phosibl yn ne-ddwyrain Cymru?

Diolch. Fe gyfeirioch chi at y sioe laeth yr wythnos diwethaf, a dyna ble y lansiwyd cam cyntaf y rhaglen gwella llaeth. Felly, bellach gall ffermwyr llaeth wneud cais am gymorth i'w helpu i wella iechyd eu buchesi a phroffidioldeb eu busnesau. Dyrannwyd £5.5 miliwn i brosiect HerdAdvance y cyfeirioch chi ato'n benodol dros y pum mlynedd nesaf, a'i nod yw treialu sut y gall fferm fabwysiadu ymagwedd gyfannol tuag at atal clefydau yn ogystal â gwella effeithlonrwydd a phroffidioldeb busnesau fferm.

Daeth yn amlwg iawn dros y ddwy flynedd ddiwethaf, ers inni gael y bleidlais i adael yr Undeb Ewropeaidd, fod angen inni wneud popeth a allwn i gefnogi ein ffermwyr cyn Brexit i wneud yn siŵr eu bod yn gryf, eu bod yn gynaliadwy a'u bod yn gynhyrchiol. Felly, gwnaethom beth gwaith meincnodi, er enghraifft, gyda'r sector llaeth y llynedd. Cawsom rywfaint o gyllid o Ewrop, a manteisiodd tua 75 y cant o'r ffermwyr llaeth ar yr arian hwnnw; fe'u galluogodd wedyn i ddysgu llawer am eu busnes.