Part of the debate – Senedd Cymru am 4:21 pm ar 13 Tachwedd 2018.
Helen, diolch yn fawr iawn am y sylwadau manwl yna. Gadewch imi ddechrau lle y gwnaethoch chi ddechrau: ein disgwyliad yw y dylai'r holl awdurdodau lleol a'r rhai sy'n darparu cymorth godi i lefel y goreuon. Fe wyddom ni, fel y clywsom gan gadeirydd grŵp cynghori'r Gweinidog yn gynharach, fod arfer da iawn ar gael; rydym ni wedi dwyn hynny i'r amlwg ein hunain. Rydym ni'n disgwyl i hynny fod yn arfer safonol.
O ran y dull seiliedig ar hawliau—mewn rhai ffyrdd, gallai hyn fod yn rhagflas o ddadl yn ddiweddarach y prynhawn yma hefyd, pryd y byddaf yn ymhelaethu ar y dull seiliedig ar hawliau, ond mae'r dull seiliedig ar hawliau wrth wraidd y rhaglen hon hefyd. Mae'r comisiynydd plant, sy'n aelod o'r grŵp, wedi sicrhau hyn, a dyna ein dymuniad ni. Felly, er na chafodd ei grybwyll yn benodol yn y datganiad, hwn yn ddiau yw craidd y gwaith yr ydym yn ei wneud yn y Llywodraeth ac yn y grŵp ei hun. Fe gewch chi'r sicrwydd hwnnw.
Rydym yn cael trafodaethau rheolaidd, ar lefel swyddogol, ond hefyd gyda'r rhai sy'n cymryd rhan uniongyrchol yn y gwasanaeth llysoedd teulu, ac mae'r gwasanaeth llys teulu ei hun, yn rhannol mewn ymateb i waith grŵp cynghori'r Gweinidog, wedi adnewyddu ei ymagwedd tuag at blant sydd wedi cael profiad o ofal dros y blynyddoedd diwethaf, ac rydym yn disgwyl iddo barhau i ddysgu, yn rhannol, mae'n rhaid imi ddweud, o'r 'Adolygiad Gofal Argyfwng' hefyd. Roedd yr 'Adolygiad Gofal Argyfwng' yn ddefnyddiol iawn gan iddo ddweud nad oes un fwled hud ar gael—ceir amrywiaeth o bethau sydd eu hangen er mwyn ichi ei godi i'r safon orau un, nid yn unig o ran cefnogaeth a darpariaeth ar lefel awdurdod lleol, ond yn y ffordd y mae'r llysoedd teulu hefyd yn ymateb i achosion ac i beidio â chael anghyfartaledd rhanbarthol mawr yn y ffordd y mae llysoedd teulu yn ymateb i hyn.
Fe wnaethoch chi sôn am sicrwydd atebion cynaliadwy ac ariannu—yn bendant. Nawr, mae hyn yn ymwneud yn rhannol â sicrhau bod yr arian yn mynd i'r lle iawn. A'r rheswm dros gael y cyhoeddiad heddiw ynghylch y £15 miliwn yn mynd i fyrddau partneriaeth rhanbarthol, yw eu bod wedi'u sefydlu'n uniongyrchol i wneud hynny ar sail dweud, 'Beth yw'r anghenion yn ein rhanbarth ni? Sut mae gwneud hyn yn y ffordd orau?' Gweithio ar y cyd, er mwyn sicrhau nad yw bellach yn ymwneud â photiau o arian, mae'n ymwneud â chanolbwyntio ar ganlyniadau'r plant hynny sydd â phrofiad o ofal. Ond mae hefyd angen atebion cynaliadwy yn ogystal ag ariannu cynaliadwy, ac mae hynny'n gofyn am rywfaint o ymagweddau creadigol ac arloesol tuag at weithio ar y cyd. Ac un o'r pethau yr ydym ni'n awyddus iawn i'w wneud yw ymgorffori'r ffyrdd hynny o weithio ar draws gwahanol asiantaethau—awdurdodau lleol, iechyd ac eraill—i wneud yn siŵr eu bod yn cyflwyno atebion sy'n para'n hir oherwydd eu bod yn fwy ataliol, yn fwy cynnar yn y ffordd y maen nhw'n ymyrryd ac mewn modd mwy amserol. Mae hynny'n rhan o'r cynaliadwyedd hefyd.
Rwy'n hapus iawn i ysgrifennu mewn ymateb i'ch cais i Aelodau i roi'r wybodaeth ddiweddaraf iddynt ynghylch ein hymagwedd tuag at y drefn arolygu a rheoleiddio, ond hefyd fe wnaethoch chi godi'r mater o ofal preswyl i blant, ac mae hyn yn ymddangos yn aml, ac fe wn i ei fod yn un o'r pethau y mae grŵp cynghori'r Gweinidog yn edrych arno: a yw nid yn unig y llety diogel gennym, ond mewn gwirionedd, y tu hwnt i hynny, a oes gennym ni'r lleoliadau llety â gofal therapiwtig yn y lleoedd iawn ym mhob rhan ledled Cymru? Rydym yn credu bod tipyn o waith i'w wneud ynghylch hynny, felly rydym ni ar hyn o bryd yn gweithio gyda rhanddeiliaid i ddatblygu dulliau newydd o weithredu ar gyfer therapi a gofal ar gyfer plant ag anghenion arbennig cymhleth ac ymddygiadau heriol. Efallai nad oes angen sicrhau llety diogel ar eu cyfer, ond yn hytrach, model gwahanol, pwrpasol. Felly, rydym ni'n ystyried y posibiliadau o ddulliau rhanbarthol ar gyfer y math hwn o ddarpariaeth er mwyn osgoi effaith un plentyn mewn un awdurdod wedyn yn cael effaith aruthrol, ac maen nhw'n edrych o amgylch mewn anobaith a dweud, 'Wel, ble allwn ni osod y plentyn hwn?' Ac yn aml mae hynny'n golygu y tu allan i'r sir neu weithiau y tu allan i'r wlad. Felly, mae grŵp gorchwyl a gorffen yn bwrw ymlaen â'r gwaith ar ofal preswyl i blant, a gobeithiwn y bydd nid yn unig yn gwella ein dealltwriaeth o broffil gofal preswyl ar gyfer plant, ond hefyd yn cyflwyno syniadau ar gyfer gwella'r amrywiaeth o fodelau therapiwtig sydd ar gael i ddarparwyr gofal preswyl. Ond rwy'n credu bydd ymagwedd ranbarthol yn hyn o beth yn allweddol.
Rwy'n credu fy mod wedi ymdrin â'r materion i gyd.