7. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Cynlluniau Cyflenwi ar gyfer y Gaeaf

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:45 pm ar 13 Tachwedd 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Rees David Rees Labour 5:45, 13 Tachwedd 2018

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ddatganiad y prynhawn yma? Mae'n bwysig inni ystyried y materion sy'n ein hwynebu. Un o'r anfanteision o fynd ar ôl siaradwyr eraill yw bod y rhan fwyaf o'r cwestiynau wedi'u gofyn, ond y fantais yw nad wyf yn cymryd cymaint o'ch amser. Ond mae un neu ddau o bwyntiau yr wyf eisiau tynnu sylw atynt ac efallai gofyn cwestiynau ichi arnynt.

Yn yr haf, roedd gan fy mwrdd iechyd i, Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg, ymgynghoriad ar welyau a chapasiti, ac o ganlyniad mae nifer y gwelyau wedi'u lleihau, y dywedodd yr arferai eu defnyddio fel capasiti ymchwydd y gaeaf diwethaf. Nawr, mae'r gwelyau hynny wedi mynd, felly y cwestiwn yr wyf i eisiau ei ofyn yw: a wnewch chi gyhoeddi, efallai, eich dadansoddiad o'r cynlluniau gweithredu ar gyfer pob bwrdd iechyd, fel y gallwn ni ei weld a chael sicrwydd bod yr ystyriaethau ar gyfer capasiti ymchwydd a materion eraill wedi'u hadlewyrchu yn y dadansoddiadau hynny? Mae'n hollbwysig ein bod yn sicrhau bod ein hetholwyr yn gallu bod yn dawel eu meddyliau na fydd nifer y gwelyau mewn ysbytai, sydd bellach wedi eu gostwng—na fydd hynny'n effeithio ar faint ohonyn nhw sydd ar gael dros gyfnod y gaeaf. Nawr, yn ystod yr amser yr wyf i wedi bod yn Aelod o'r Cynulliad hwn, rwyf wedi gweld y gwelliant yn y cynlluniau parodrwydd ar gyfer y gaeaf. Rwyf hefyd wedi gweld parhad o'r heriau y mae pob gaeaf yn eu cyflwyno i'r byrddau iechyd, ac mae angen y sicrwydd hwnnw ar gleifion.

A wnewch chi hefyd ateb cwestiwn ar gapasiti, ynghylch yr hyn sydd yn y gymuned? Mae llawer o nyrsys ardal yn fy ardal i yn cael trafferth gyda'r llwythi gwaith sydd ganddynt, yn aml iawn, ac yn amlwg eich bwriad chi yw cael pobl allan o'r ysbyty cyn gynted ag y bo modd, yn ôl yn y gymuned, yn ôl o dan ofal y sector gofal cymdeithasol, neu'r nyrsys ardal, ac eto rydym ni'n eu gweld nhw'n cael eu herio bob dydd yn y gwasanaeth hwnnw. Pa ddadansoddiad ydych chi wedi'i wneud o gapasiti nyrsys ardal o fewn rhanbarthau'r byrddau iechyd i sicrhau y gallan nhw gyflawni eich bwriad o gael pobl yn ôl yn y gymuned mor fuan â phosibl? Gwerthfawrogaf yn llwyr ein bod eisiau eu cael nhw allan, ac mae gennym ni broblem gyda'r llif drwy ysbytai, oherwydd gwelwn yr ambiwlansys mewn rhes y tu allan iddynt. Rydym ni i gyd yn canolbwyntio ar y tu blaen, ond nid ydym yn canolbwyntio ar y tu cefn; mae'n rhaid inni gael pobl yn y gymuned—ond derbyn gofal yn y gymuned yw'r elfen hollbwysig yma.

Ar y cwestiwn hwnnw, rydym ni hefyd yn gweld pobl yn aros mewn ysbytai; mae llawer iawn o systemau ar gyfer rhyddhau cleifion, ond ni ellir eu rhyddhau oherwydd bod systemau yn yr ysbytai yn araf. A wnewch chi hefyd sicrhau bod y systemau yn nhrefniadau parodrwydd y byrddau iechyd hynny yn galluogi cleifion i gael eu rhyddhau'n gyflym, ac nad oes ryw fiwrocratiaeth yn cael ei arddel? Soniodd Gareth Bennett am fferyllfeydd; faint o gleifion sy'n aros mewn ysbyty, mewn gwely, am oriau, tra byddant yn aros i fferyllfa ddanfon y feddyginiaeth cyn y gellir eu rhyddhau? Felly, a ydych chi wedi gwneud dadansoddiad o systemau o fewn y byrddau iechyd i sicrhau y gellir cyflawni'r llif hwn yr ydych chi ei eisiau—yr ydym ni i gyd ei eisiau—mewn gwirionedd?