Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:13 pm ar 20 Tachwedd 2018.
Prif Weinidog, mae bob amser mwy y gellid ei wneud ac rwy'n cydnabod yn llwyr ymrwymiad Llywodraeth Cymru i'r mater hwn, ac yn wir ymrwymiad y rhan fwyaf o bleidiau yn y Siambr hon i'r ffaith bod gormod o fenywod, gormod o ferched ifanc, gormod o blant yn eu harddegau yn cael eu curo. Mae gen i ddau o gasbethau penodol a hoffwn wybod beth ydych chi'n ei gredu fel Llywodraeth, ac y gallem ni fel Cynulliad, ei wneud i geisio lleddfu hyn.
Y cyntaf yw straeon arswydus, diddiwedd dramâu, dramâu ias a chyffro, operâu sebon a ffilmiau, lle mae bron pob un o'r dioddefwyr yn fenywod, i gyd yn ferched ifanc, i gyd yn eu harddegau, sef y rhai sy'n cael eu curo, eu bygwth, eu treisio a'u lladd mewn ffyrdd erchyll yn gyson. Ac mae'n anfon neges niweidiol mai dyna mewn gwirionedd sy'n digwydd i fenywod, ac nid yw'n dderbyniol.
A fy nghasbeth mawr arall gyda'r system farnwriaeth hurt, ar adegau, sy'n dweud oherwydd bod merch 17 oed yn gwisgo pâr o nicers â lês, 'Hei, mae'n iawn ei threisio hi.' Mae'r rhain yn ofnadwy a than y byddwn ni'n rhoi terfyn ar hyn, bydd y stori hon o ddioddef ac ofn yn cael ei throsglwyddo i'n holl ferched ifanc.
Ac mae gen i ddwy ferch yn eu harddegau ac rwy'n gresynu'r ffaith eu bod nhw'n tyfu i fyny yn y diwylliant hwn bod yn rhaid iddyn nhw fynd â dillad i newid, bod yn rhaid iddyn nhw wisgo dillad tywyll, mae'n rhaid iddyn nhw beidio â bod yn llachar a disglair rhag ofn y bydd rhyw ddyn yn dod ac yn dweud, 'O, mi gymeraf i dipyn o hynna.' Ac, wrth gwrs, mae'n anfon y neges anghywir i'n bechgyn, oherwydd dydyn nhw ddim yn ddrwg, ond ceir difaterwch, ceir y math hwnnw o 'Hei, mae'n iawn, mae pawb yn ei wneud, beth am i ni ei wneud.' Felly, mae'n rhaid i'r cyfryngau, ac nid wyf i'n golygu papurau newydd fel y cyfryw—rwy'n sôn am y diwydiant adloniant; dyna air gwych, 'adloniant'—a'r farnwriaeth gallio, ac maen nhw'n rhan wirioneddol o'r jig-so i'n hatal rhag gorfod ymgyrchu'n barhaus i amddiffyn ein menywod, ein merched yn eu harddegau a'n merched iau, ac mae'n warthus.