Part of the debate – Senedd Cymru am 5:09 pm ar 20 Tachwedd 2018.
Mae digartrefedd yn ddewis gwleidyddol; mae'n ganlyniad i amryw o bolisïau a gellir ei ddatrys drwy bolisïau. Yn wir, roedd niferoedd y bobl a oedd yn cysgu ar y stryd yn llawer llai ddegawd yn ôl, diolch i bolisïau ar waith oedd yn ceisio cefnogi pobl a rhwyd ddiogelwch cymdeithasol a oedd, mewn gwirionedd, yn well nag y mae heddiw. Rwy'n gwerthfawrogi'r datganiad yr ydych wedi'i roi inni. Rydym wedi aros dros flwyddyn am yr wybodaeth hon, a dwi ddim eisiau tanseilio gwaith Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru, ond maent yn dweud pethau wrthym yr ydym eisoes yn eu gwybod. Er enghraifft, mynd i'r afael ag achosion sylfaenol, lleihau ffactorau risg, gwaith traws-Lywodraeth—mae'r rhain yn bethau y dylid bod wedi eu rhoi ar waith cyn hyn, ac yn bethau a oedd yn hysbys inni eisoes. Felly, hoffwn lunio fy ymateb mewn cysylltiad â hynny.
Nawr, fe aethoch i gynhadledd Argyfwng, a gwn ichi siarad yn y gynhadledd honno. Roeddwn am wybod a fyddech yn cefnogi'r argymhellion a wnaed yn benodol ar gyfer eich Llywodraeth, rai ohonynt a ddarllenaf allan yma heddiw. Felly,
Gosod dyletswydd ar bob corff cyhoeddus perthnasol i atal digartrefedd ac i gydweithredu ag awdurdodau tai lleol i liniaru digartrefedd.
Cyflwyno terfynau amser llym ar y defnydd o lety dros dro o ddim mwy na saith diwrnod, a dylai hyn fod yn berthnasol i bob aelwyd ddigartref.
Ddiddymu meini prawf angen blaenoriaethol.
Cyflwyno dyletswydd i ddarparu llety brys ar unwaith i bawb sydd heb unrhyw le diogel i aros hyd nes y diddymir angen blaenoriaethol.
Diddymu meini prawf cysylltiadau lleol ar gyfer pobl sy'n cysgu allan, a sicrhau nad yw bellach yn rhwystr i gymorth ar gyfer unrhyw un sydd dan fygythiad neu sy'n profi digartrefedd. Mae'r rhain yn llawer o awgrymiadau a roddwyd ar waith gan y sector, a chredaf y dylid ymateb iddynt.
Nawr, gwn eich bod wedi dweud eich bod am roi cyllid tuag at dai yn gyntaf. Mae fy mhortffolio i wedi newid, ond wn i ddim a ydych chi wedi cyhoeddi canlyniadau'r cynlluniau peilot, neu a yw'r arian newydd hwn yn fwriad i godi'r fenter tai yn gyntaf, o gofio eich bod chi wedi dadansoddi ei bod yn beth da?
Pan ddywedwch y bydd £3.7 miliwn o gyllid ar gael i ariannu cydgysylltwyr digartrefedd ieuenctid ym mhob awdurdod lleol i ddatblygu'r agenda gydweithredol hon, pa drafodaethau ydych chi eisoes wedi'u cael â Llywodraeth Leol yn hyn o beth? Rwy'n cael negeseuon e-bost di-ri gan Lywodraeth Leol yn dweud eu bod wedi'u hymestyn i'r eithaf. A ydynt wedi cael unrhyw ymyrraeth ynghylch ble neu sut y byddent yn defnyddio'r arian hwn yn y ffordd orau?
Ac rwyf mewn penbleth braidd ynghylch beth fydd y gwaith cyfathrebu ac ymgysylltu wedi'i dargedu gyda £1 miliwn yn cael ei roi tuag at hynny. Sut y byddwch yn ymgysylltu â phobl ifanc? Sut yr ydym yn mynd i allu olrhain datblygiad cynnydd yn hyn o beth, a pha waith fyddwch chi'n ei wneud wedyn gyda—? Nid ydych ond yn sôn am un sefydliad yma heddiw. Sut fyddwch chi'n gweithio gyda'r sector ehangach i sicrhau y bydd pawb yn y maes hwn yn gallu cymryd rhan ynddo?
Dywedwch ei bod yn anodd, o bosib, gyrraedd y targed ymhen 10 mlynedd, ond rydym wedi aros yn hir iawn ar gyfer targed rhoi terfyn ar ddigartrefedd ieuenctid. Mae angen inni allu cael targedau canolraddol i ddeall sut y byddwch yn gallu cyrraedd y nod hwnnw, sut y byddwch yn cynnwys y sector a sut, yn y pen draw, y byddwch yn cynnwys pobl ifanc sy'n ddigartref mewn gwirionedd? Oherwydd dro ar ôl tro, maent yn teimlo'n ddi-fraint, maent yn teimlo nad oes neb yn gwrando arnyn nhw ac maent yn teimlo'n ynysig. Sut allwn ni sicrhau eu bod yn allweddol i gyflawni yn hyn o beth?