Part of the debate – Senedd Cymru am 5:01 pm ar 21 Tachwedd 2018.
Diolch, Lywydd. A gaf fi ddechrau drwy ychwanegu fy niolch i'r Cadeirydd ac i aelodau'r Pwyllgor Safonau Ymddygiad am eu hadroddiad ac am eu gwaith caled iawn, ac yn wir am y cyfle hwn i ymateb i'w hadroddiad? Fel y mae'r holl Aelodau wedi dweud, nid oes ond un argymhelliad i Lywodraeth Cymru, ond rwy'n croesawu bwriad ehangach y pwyllgor i feithrin diwylliant o urddas a pharch o fewn y Cynulliad drwy weddill ei argymhellion, a hefyd rwy'n awyddus iawn i ychwanegu fy llais at leisiau'r Aelodau amrywiol yn y ddadl heddiw sydd wedi sôn am yr angen am ddiwylliant lle y gall pobl ddisgwyl y bydd eu cwynion yn cael ystyriaeth ddifrifol. Mae'r awgrymiadau ynglŷn â newid yr amserlenni a hawliau apelio yn rhai diddorol y gallai'r Cynulliad elwa arnynt yn fy marn i.
Fodd bynnag, gan droi at yr un argymhelliad ar gyfer y Llywodraeth, mae cod y Gweinidogion yn nodi disgwyliadau'r Prif Weinidog mewn perthynas ag ymddygiad gweinidogol ac ategir hyn gan saith egwyddor bywyd cyhoeddus. Wrth gwrs, bydd yr Aelodau'n ymwybodol ei fod yn darparu canllawiau ar amrywiaeth o faterion gan gynnwys cysylltiadau â'r gwasanaeth sifil a sut i ymdrin â buddiannau etholaeth, buddiannau plaid a buddiannau preifat Gweinidogion. Mae hefyd yn cynnwys cyngor gweithdrefnol ar brosesau a rhwymedigaethau Cabinet a Llywodraeth. Yn fwyaf arbennig, mae'r cod yn dweud yn glir fod disgwyl i'r Aelodau fod yn bersonol gyfrifol am eu hymddygiad, ond mai'r Prif Weinidog yn y pen draw sy'n barnu safonau ymddygiad gweinidogion. Y Prif Weinidog hefyd sy'n pennu unrhyw gamau priodol mewn perthynas ag unrhyw dramgwydd yn erbyn y safonau hynny. Yn ogystal, bydd yn galw ar gynghorydd neu gynghorwyr annibynnol lle y bo'n briodol i ymchwilio i gwynion ac i roi cyngor i allu seilio barn arno ynglŷn ag unrhyw gamau gweithredu sy'n angenrheidiol.